(85 ) વિનોદ વિહાર – પહેલી વર્ષગાંઠે

અત્યાર સુધીના મુખડા ( હેડર )

વિનોદ વિહાર – એક વર્ષની સફરને અંતે

આજથી બરાબર એક વર્ષ પહેલાં તા.૧લી સપ્ટેમબર,૨૦૧૧ના રોજ “વિનોદ વિહાર” એ નામે મારો ગુજરાતી બ્લોગ શરુ કર્યો હતો.એ વખતે મારો ગુજરાતી બ્લોગ વિનોદ વિહાર નામનીપ્રથમ પોસ્ટમાં આ બ્લોગ કેમ શરુ કર્યો એનાં કારણો વિષે નિર્દેશ કરવામાં આવ્યો હતો.

આ પોસ્ટમાં મે જણાવેલું કે મારા સ્વ-રચિત કે પછી વાચનમાંથી મને ગમ્યું હોય એવું મારી પસંદગીનું પ્રેરણાદાયી સત્વશીલ સાહિત્ય પીરસીને આ બ્લોગના મુદ્રાલેખ અનુસાર વાચકોને રસમય આનંદ યાત્રા- વિનોદ વિહાર-કરાવવાની મારી એક મહેચ્છા છે.

મારા હૃદયમનની આ મુરાદમાં હું કેટલા અંશે સફળ રહ્યો છું , એ તો આ બ્લોગના સુજ્ઞ વાચક મિત્રો જ નક્કી કરી શકે.મારી અલ્પબુદ્ધિ પ્રમાણે મે વાચકોને સંતોષવાનો શક્ય એટલો બધો પ્રયત્ન કર્યો છે એટલું જ હું નમ્રપણે કહી શકું. 

આજે પુસ્તકો,માસિકો ,અખબારો ,દરેક ભાષાના બ્લોગોમાં રોજે રોજ કેટ કેટલું લખાતું હોય છે. આમાંથી ઘણું થોડું વાંચવા જેવું, વિચાર કરતાં કરી મુકે એવું પ્રેરક સાહિત્ય હોય છે.જે સત્વશીલ હોય છે એ ટકે છે ,બાકી બધું સમયના પ્રવાહમાં વિલીન થઇ જાય છે. 

આ બ્લોગની એક વર્ષની સફરમાં આજદિન સુધી 85  પોસ્ટ મુકવામાં આવી છે ,જેનો વાચકોનો પ્રતિસાત મનને ઉત્સાહિત કરે એવો સુંદર રહ્યો છે.બ્લોગર તરીકેનો મારો એક વર્ષનો અનુભવ આનંદદાયક રહ્યો છે. આ બ્લોગની શરૂઆત કરી ત્યારે મારા હૃદય મનમાં શંકા હતી કે નેટ જગતના આટલા બધા  બ્લોગોની વણઝારમાં મારા બ્લોગને કેટલા લોકો વાંચશે . 

મને એ વાતની ખુશી છે કે આજ સુધીની વિનોદ વિહાર બ્લોગના મુલાકાતીઓની સંખ્યા એક વર્ષમાં ૨૩૦૦૦ સુધી પહોંચી ગઈ છે અને બ્લોગને ફોલો કરતાં મિત્રોની સંખ્યા ૫૭ થઈ છે. 

આ બધા વાચકો ક્યા ક્યા દેશમાં પથરાયેલા છે એની માહિતી નીચે મૂકી છે એ જોવાથી ખ્યાલ આવે છે કે મહદ અંશે જેમને કદી જાણતા કે જોતા ન હોઇએ,તેવા વિશ્વભરમાં ફેલાયેલા ગુજરાતી મિત્રો સાથે પોતાના બ્લોગના માધ્યમથી માતૃભાષામાં વિચાર વિનિમય થઇ શકે એ બ્લોગીંગનો કેવો મોટો આશીર્વાદ કહેવાય.! 

મેં તો અકેલા ચલા થા ,

જાનીબે મંઝિલ મગર …

લોગ સાથ આતે ગયે .

ઔર કારવાં બન ગયા ! 

બ્લોગીંગનો બીજો એક મુખ્ય ફાયદો એ છે કે જીવનમાં જેમને કદી નજરે જોયા કે મળ્યા  ન હોઈએ એવા અમેરિકા,વતન ભારતના કે દુરના દેશોમાં રહેતા એક સરખી વિચાર સરણી ધરાવનાર અનેક મિત્રો આ બ્લોગના માધ્યમથી આવી મળ્યા છે. 

માણસ રોજ નવું નવું શીખતો જ રહે છે.સર્વ દિશાઓથી પ્રાપ્ત થતી એની જ્ઞાનયાત્રા સતત ચાલતી જ રહેતી હોય છે. એક સરખા રસ ધરાવતા સાહિત્ય મિત્રોનો સંપર્ક અને ઈ-મેલનો વિચાર વિનિમય હૃદયને પ્રફુલ્લિત કરે છે,જ્ઞાનને તાજું રાખે  છે. આવા મિત્રોની  સંગત  અમેરિકામાં નિવૃતિની એકલતાને  ઓછી કરી હૈયાને હુંફ આપે છે એનો આનંદ અનન્ય છે.   

આ બ્લોગની એક વર્ષની સફરમાં કોઇ પણ સ્વરૂપે સાથી બનનારા સૌ મિત્રોનો હું હૃદયથી આભાર માનું છું. 

માઈલોના માઈલોનું અંતર ખરી પડે

જ્યાં અંતરના  પ્રેમનો સેતુ નિરંતર. 

સુરેશ જાની

આવા સૌ મિત્રોમાં એમના ઘણા બ્લોગોનું સુંદર સંપાદન કરીને  નિવૃતિમાં સતત પ્રવૃતિશીલ  રહેનાર અને જેમના બ્લોગો વાંચીને મને આ બ્લોગ શરુ કરવાની પ્રેરણા મળી હતી એ શ્રી સુરેશભાઈ જાનીનો સવિશેષ આભાર ન માનું તો હું નગુણો ગણાઉં. 

શ્રી સુરેશભાઈએ  વિનોદ વિહાર બ્લોગ માટે આકર્ષક હેડર-મુખડું-બનાવી આપવાથી માંડી અવાર નવાર મારી વિનંતીને માન આપી ખુશીથી મને વિવિધ ટેક્નિકલ સહાય કરી છે.પોસ્ટના મેટરમાં ફાઈલ અપલોડ તેમ જ ચિત્રો,વિડીયો,સ્લાઈડ શોને કેવી રીતે ઇન્સર્ટ કરી શકાય એની બ્લોગીંગની આ બધી ટેકનીક હું એમની મારફતે શીખ્યો છું. આ વિદ્વાન મિત્ર સાથે મારો ઈ-મેલ વિચાર વિનિમય લગભગ રોજ ચાલતો રહે છે અને એમની અને અન્ય નજદીકના મિત્રો સાથે વિવિધ પ્રકારના જ્ઞાનની ગંગા અન્યોન્ય સતત વહેતી રહે છે એનો આનંદ અવર્ણનીય છે. 

આવા મારા સહૃદયી  જાની મિત્ર શ્રી સુરેશભાઈ જાનીએ વિનોદ વિહારની પ્રથમ વર્ષ ગાંઠ પ્રસંગે નીચેનો પ્રેરક સંદેશ ઈ-મેલથી મને મોકલી આપ્યો છે.

‘વિનોદ વિહાર’ બ્લોગ બનાવવામાં મદદ કરવા માટે વિનોદભાઇનો પહેલી વાર સમ્પર્ક થયો ; ત્યારે મને થયું કે, આ વેપારી જીવડો શાહિત્ય રસિક ક્યારથી થઈ ગયો? મેં એમને અમારા એક કૌટુમ્બિક મિત્ર માની લીધેલા. ( આમેય વિનોદ પટેલ ઘણા લોકોનું નામ છે જ.) વિગતે વાત આગળ ચાલતાં આ ‘વિપ્ર’ને ખબર પડી કે, આ એ ‘વિપ’ નથી ! 

પછી તો પરિચય વધ્યો અને એમની શારીરિક તકલીફો માલૂમ થતાં, એમના માટે માન ઉત્પન્ન થયું. અમદાવાદી હોવાના નાતે , પોતાના ગામના જણ માટે ચપટીક વધારે વ્હાલ પણ થયું! 

થોડીક ગુજરાતી પ્રતિભાઓના પરિચય બનાવી દઈને, વિનોદભાઈએ મને પણ મદદ કરી છે. એમના રમૂજ અને સાહિત્યના રસે મને એમની વધારે નજીક ખેંચ્યો છે. નેટ ઉપર ભાગ્યે જ એક દિવસ એમની સોબત વગર ખાલી ગયો હશે. અમેરિકાની એકલતામાં આવા મિત્રો રણમાં વીરડી જેવા લાગતા હોય છે. 

વિનોદ ભાઈનો માનસ બાબલો ‘વિનોદ વિહાર’ એક વરસનો થયો . દિન પ્રતિદિન એ મોટો થતો રહે; અને મિત્રોને વિનોદ આપતો રહે ; એવી શુભેચ્છા.”- સુરેશ જાની  

સુરેશભાઈની  આવી પ્રેમસભર શુભેચ્છા માટે હું  એમનો ખુબ જ આભારી છું.

____________________________________________________

 

સુજ્ઞ વાચક મિત્રો તરફથી મળેલ પ્રતિભાવો 

આ એક વર્ષ દરમ્યાન આ બ્લોગમાં મુકાતી પોસ્ટ માટે સુજ્ઞ વાચકો તરફથી ઘણા સુંદર અભ્યાસુ પ્રતિભાવો  મળ્યા છે.આ બધા મિત્રોના પ્રતિભાવોને અહીં મુકવા જગ્યાને અભાવે શક્ય નથી પરંતુ એમાંથી ઉદાહરણ રૂપે ત્રણ ગુજરાતીમાં અને બે અંગ્રેજીમાં મળેલ પ્રતિભાવ નીચે મુકું છું. 

માદરે વતન અમદાવાદથી સ્નેહી મિત્ર શ્રી શરદભાઈ શાહ લખે છે : 

પ્રિય વિનોદભાઈ;

પ્રેમ;

સુરેશભાઈ જાનીએ તમારો પરિચય કરાવ્યો અને લાલચ થઈ તમારા બ્લોગની મુલાકાતની. સુદર વિચારો અને જીવન પરત્વેની દૃષ્ટિ હૃદયને સ્પર્શી ગઈ.

શારિરીક ઊણપ ક્યારેક બ્લેઝિંગ સાબિત થતી હોય છે અને સ્થુળ શરીરથી ઉપર પણ કાંઇક છે તેની શોધ તરફ આગેકુચ શરુ થાય છે. તમારી આંતરિક ઉદ્વગતિનુ તિબિંબ તમારા વક્તવ્યોમાં અને કાવ્ય રચનામા ઝળકે છે. 

મારા ગુરુનો જીવનમંત્ર છે, “મોજમાં રહો” ગમે તેવા સંજોગોમા, બસ મોજમા રહેતાં આવડી જાય તો બેડો પાર સમજવો.બાકી બધું આપ મેળે ઘટે છે. 

આપની રચના છે,’આ જીવન મહોત્સવની હર પળ મોજથી માણીને,જોશથી જીવન જીવી જવાનું મને બહું ગમે.” આપના જીવનની હરપળ મહોત્સવ બને

તેવી શુભેચ્છાઓ. 

પ્રભુશ્રિના આશિષ.શરદ

_____________________________ 

“જીપ્સીની ડાયરી” પુસ્તકના લેખક અને ભારતના યુદ્ધમાં કેપ્ટન તરીકે સેવાઓ આપી નિવૃત થયેલ ઓફિસર,કેલીફોર્નીયા નિવાસી, કેપ્ટન નરેન્દ્રભાઈ અંગ્રેજીમાં પ્રતિભાવ આપતાં લખે છે…. 

I often visit your blog, Vinodbhai, but am posting my comment after a long time. I admire your philosophy of life. Share happiness as much as one can, is the key, as you said. 

Your memorial blog for Mrs. Patel is touching indeed. Such warmth, such love! Yes, such warm memories are like the flowers in the diary of our life. Open a page and the Fragrance permeates, and that is what you have done. 

My compliments to you. 

Capt. Narendra (April 17, 2012)

_________________________________________

 

નીચેના પ્રતિભાવક શ્રી મૌલેશ પટેલને હું ઓળખતો નથી અને ક્યાં રહે છે એ પણ જાણતો નથી (કદાચ ભારતમાં હશે.)આ અજાણ્યા મિત્ર મને પ્રેમથી “પ્રિય વિનોદ્કાકા” સંબોધન કરીને એમનો ભાવથી ભરપુર પ્રતિભાવ આપતાં લખે છે.   

પ્રિય, વિનોદ્કાકા

તમારા ખુબજ સરસ લેખો વાંચી વાંચી ને તમારા પ્રત્યે ની લાગણી ઘર ના અંગત સ્નેહીજન જેવી જ થઇ ગઈ છે. સૌ પહેલા તો તમારો ખુબ ખુબ આભાર કે આ ઉમરે પણ આધુનિક ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને તમે ગુજરાતી વાંચન પ્રેમીઓ ને નવા નવા વિષયો ના લેખો નો લાભ ( દરિયાપાર થી ) આપ્યા કરો છો.

વિનોદ્કાકા તમારા લેખો ખરેખર ખુબ જ સુંદર અને દરેક ઉંમર ના લોકો ને ગમે તેવા હોય છે.

કાકા તમારા પોતાના વિષે વાંચ્યા પછી તમારામાંથી ઘણી બધી પ્રેરણા મળી છે.આભાર, 

મૌલેશ પટેલ (July 29, 2012)

________________________________________

 

હ્યુસ્ટન, ટેક્ષાસથી ગુજરાતી સાહિત્ય લેખક  શ્રી નવીન બેન્કર અંગ્રેજીમાં પ્રતિભાવ આપતાં લખે છે . 

Vinodbhai,

Your selection of messages are remarkable.

We learn something always.

You are doing a good work Thank you,, indeed.

I salute you, Sir !.

Navin Banker (Huston,Texas )

August 28,2012

http://navinbanker.gujaratisahityasarita.org/

_____________________________________________

એમની ૯૧ વર્ષની ઉંમરે પણ પ્રવૃતિશીલ રહીને એક યુવાનને શરમાવે એવી  માનસિક તાજગી સાથે એમનો આતાવાણી નામનો બ્લોગ ચલાવી રહેલ બ્લોગર અને મિત્ર એરીઝોના નિવાસી શ્રી.હિમ્મતલાલ જોશી (આતા)નેટ જગતનું મોટું આશ્ચર્ય છે.ઉર્દુ ઝબાનના આ આશિકની ઉર્દુ ગઝલો  પણ માણવા જેવી હોય છે.

તેઓ અવારનવાર એમના દીર્ઘ જીવનના અનુભવનું ભાથું એમના  બ્લોગમાં  અને એમના ઈ-મેલોંમાં મને પીરસતા રહે છે. આવા આ જિંદાદિલ ,નમ્ર અને પ્રેમાળ બુઝુર્ગ મુરબ્બી મિત્રનો નીચેનો પ્રતિભાવ મારા માટે એક આશીર્વાદ સમાન છે.

પ્રિય વિનોદભાઈ,

તમારી અનુક્રમણિકા વાંચી. તમારી પાસે ઘણો સંઘરો છે .બહુ સરસ મહેનત છે .

ધન્યવાદ

આતા

(આતાજીના બ્લોગ આતાવાણી ઉપર એમનો રસિક પરિચય-અતાઈ કથા – એમના મુખે અહીં વાંચો અને એમને ઓળખો .) 

 

કોઈ પણ બ્લોગર માટે પ્રોત્સાહન આપતા પ્રતિભાવ  ઓક્સિજન રૂપ હોય છે. કદરદાન મિત્રો બ્લોગરનો ઉત્સાહ વધારે છે, ચાનક ચડાવે છે. આવા  પ્રતિભાવો એનામાં કૃતકૃત્યતાની લાગણી ઉત્પન્ન કરે છે અને વાચકોનો એવો ને એવો સતોષ ચાલુ રહે એ માટે પ્રયત્નશીલ બનાવે છે. 

પોસ્ટમાં કે ઈ-મેલથી પ્રતિભાવ આપનાર સૌ મિત્રોનો અત્રે આનંદપૂર્વક આભાર માનું છું. 

______________________________________________________

બ્લોગનો સૌ પ્રથમ સ્લાઈડ શો.-GOD’S INSTRUCTIONS FOR BETTER LIFE

 

શ્રી સુરેશભાઈની દોરવણી હેઠળ આજે બ્લોગની પહેલી વર્ષગાંઠે પ્રથમવાર જ નીચેનો સ્લાઈડ શો બ્લોગમાં મેં મુક્યો છે.

આ સ્લાઈડ શોમાં ૧૮ સુંદર કુદરતી દ્રશ્યોમાં દરેકમાં એક જીવન સંદેશનું વાક્ય વાંચવા મળશે અને સારું જીવન જીવવા માટે

ઠેર ઠેર જોવા મળતી પ્રભુએ બનાવેલ સૃષ્ટિમાંથી  શું શું શીખવાનું છે એ જોવા અને જાણવા મળશે.    

GOD’S INSTRUCTIONS FOR BETTER LIFE

This slideshow requires JavaScript.

                           ખબર નથી શું લખાશે , જીવનના બચેલા હિસ્સામાં .

                           મેં કોરા કાગળે મારી સહી કરેલી છે.

                           _________

                         “ઉપાડશે કોણ મારું કામ ?”

                                                                        અસ્ત થતા સુરજે પૂછ્યું .

                                                                       સાંભળી જગત નિરુત્તર રહ્યું

                                                                      માટીનું કોડિયું બોલ્યું :

                                                                      ” મારાથી બનતું હું કરી છૂટીશ.”

                                                                                   — અજ્ઞાત

   તા. 31મી ઓગસ્ટ 2012., સાન ડીયેગો .                                                          સંકલન- વિનોદ આર. પટેલ

___________________________________________________________________

આખા વર્ષમાં ૫૦ થી વધુ મુલાકાતીઓને આકર્ષી ચુકેલા લેખ ..

Search Terms for all days ending 2012-08-20 (Summarized)

 

All Time

શોધ	Views
mahatma gandhi	381
કબીર વાણી	208
વાર્તા	172
દીકરી	163
સંત કબીર	117
સ્વામી વિવેકાનંદ	113
સુવાક્યો	92
દોહા	91
gandhi	87
મા	65
વર્ષા ઋતુ નિબંધ	63
ગધેડો	62
મહાત્મા ગાંધી	56
ગરવી ગુજરાત	54
shiva	53
હોળી	51
suvichar	50

વિનોદ વિહારના વાચકો દુનિયામાં ક્યાં ક્યાં ?

દેશ -વિદેશના  મિત્રો -Global Friends

Top Views by Country for all days ending 2012-08-20 (Summarized)

Country	Views
India	9,534
United States	5,147
United Kingdom	440
Canada	173
United Arab Emirates	166
Australia	62
Brazil	35
Saudi Arabia	28
Republic of Korea	27
Egypt	19
Yemen	18
Oman	17
Singapore	17
United Republic of Tanzania	17
Sri Lanka	16
Kenya	15
Israel	14
Philippines	13
Qatar	12
Portugal	12
Indonesia	12
Germany	11
New Zealand	11
Mexico	11
Uganda	11
Spain	10
South Africa	10
Poland	9
Peru	9
Belgium	8
Colombia	7
Hong Kong	7
Mozambique	6
Nigeria	6
Kuwait	6
Nepal	5
Bangladesh	5
Rwanda	5
Georgia	5
Thailand	4
Iceland	4
Venezuela	4
Russian Federation	4
Pakistan	4
France	4
Bolivia	3
Azerbaijan	3
Iraq	3
Bahrain	3
Ecuador	3
Algeria	2
Sudan	2
Morocco	2
Switzerland	2
Malawi	2
Panama	2
Zimbabwe	1
Timor-Leste	1
Guinea	1
Sweden	1
Dominican Republic	1
Côte d’Ivoire	1
Suriname	1
Mauritius	1
Taiwan	1
Ukraine	1
Réunion	1
Angola	1
Jordan	1
Bahamas	1
Lebanon	1
Zambia	1
Cuba	1
Senegal	1
Botswana	1
Japan	1

(84) ચંદ્રની ધરતી ઉપર પ્રથમ પગ મુકનાર અમેરિકન નિલ આર્મસ્ટ્રોંગની ચીર વિદાય

તા. ૨૦ મી જુલાઈ ,૧૯૬૯નાં રોજ ચંદ્રના ગ્રહ ઉપર પર     પ્રથમ વખત પગ મૂકનાર અમેરિકાના દંતકથારૃપ અવકાશયાત્રી નીલ આર્મસ્ટ્રોંગે   એમની ૮૨ વર્ષની ઉંમરે આ પૃથ્વીના ગ્રહ ઉપરથી ચીર વિદાય લઇ લીધી છે.

કેટલાક   સમય અગાઉ જ તેમના હૃદયનું ઓપરેશન કરવામાં આવ્યું હતું. આજ મહિને તેમણે  પો તાનો જન્મ દિન પણ મનાવ્યો હતો. તેમના મૃત્યું અંગે પરિવારજનોએ નિવેદન બહાર  પા ડ્યું હતું એમાં જણાવ્યું હતું કે હાર્ટસર્જરી બાદ ઉત્પન્ન થયેલી  જ ટી લતાઓથી એમની તબિયત બગડતાં તેમનું નિધન થયું હતું.  

ચન્દ્રની ધરતી ઉપર પગ  મુ કવાના આશયથી પૃથ્વી ઉપરથી ઉપડેલા અવકાશયાન  એપોલો-૧૧ નીલ આર્મસ્ટ્રોંગના સુકાનીપદે   બીજા બે અવકાશયાત્રીઓ બજ  એલ્ડ્રીન અને માઇકલ    કોલિન્સને લઇ સાથે ઉપડ્યું હતું .૨૦મી  જુલાઇ ૧૯૬૯નો દિવસ કે જે દિવસે  ની લ આર્મસ્ટ્રોંગે ચંદ્રની ધરતી પર પ્રથમ વખત પગ મૂક્યો હતો એ દિવસ આ અવકાશયાન   યાત્રીઓ માટે અને વિશ્વ માટે એક ગૌરવમય ઐતિહાસિક દિવસ બની ગયો.આ ૪,૦૦,૦૦૦ કિલોમીટરની ઐતિહાસિક યાત્રા  પૂર્ણ કરવામાં એમને ૪ દિવસ લાગ્યા હતા.

નીલ આર્મસ્ટ્રોંગ અને તેમની     સા થે તેમના સહયોગી એડવીન એલ્ડ્રીન   અવકાશ યાનમાંથી ઉતરીને ચંદ્ર પર લગભગ ૩    કલાક રોકાયા હતા .ઉતરીને ચંદ્ર પર અમેરિકાનો રાષ્ટ્ર ધ્વજ    ફરકાવ્યો હતો.ચંદ્રની સપાટી ઉપરથી ખડકોના અંશ અને ચન્દ્રના સંશોધન કાર્ય  માટે ખોદીને માટી એમની સાથે પરત થતાં લેતા આવ્યા હતા.

સામ્યવાદી દેશ રશિયાએ,  ઓક્ટોબર ૪,૧૯૫૭ના રોજ અવકાશમાં ૧૮૪ પાઉન્ડ વજનનું સ્પુટનિક-૧ અવકાશ યાન સફળતાથી  ઉડાડી બતાવ્યું એથી મૂડીવાદી દેશ અમેરિકા સફાળું બેઠું થઇ ગયું હતું.આ   બન્ને દેશોની ચંદ્ર ઉપર વહેલો કોણ પગ મુકે છે એની હરીફાઈમાં છેવટે આ ઐતિહાસિક વૈજ્ઞાનિક   સી ધ્ધિ મેળવીને અવકાશ વિજ્ઞાનમાં પણ અમેરિકાએ એક સુપર પાવર તરીકેનું   પો તાનું સ્થાન ઇતિહાસમાં જાળવી રાખ્યું છે ,જેના માટે દરેક   અમેરિકન આજે વ્યાજબી રીતે ગર્વ લઇ રહ્યો છે. 

એપોલો ૧૧ સ્પેસ ક્રાફ્ટના કમાન્ડર તરીકે  ૨૦મી જુલાઇ ૧૯૬૯ના રોજ નીલ આર્મસ્ટ્રોંગે આ અવકાશી સિધ્ધિનો ઈતિહાસ રચ્યો એ  વખતે અમેરિકાના ચોટના અખબાર ન્યુયોર્ક ટાઈમ્સમાં નીચે પ્રમાણે સમાચાર  ચમક્યા હતા.

નીલ આર્મ્સ્ત્રીંગનું જીવન   સમગ્ર અમેરિકા અને વિશ્વના યુવાનો કે જેઓ   અવકાશ સંશોધન માટે માટે  નાસા  ખાતે  દિન રાત  હાલ માટે કઠોર પરિશ્રમ  કરી  રહ્યા  છે,  એમને  માટે  નીલની  સિધ્ધિઓ  એક  ઉદાહરણરૃપ છે. અધ્યતન ટેકનોલોજીની મદદથી અવકાશી સંશોધનની યાત્રામાં ભારતનું  એક સ્ત્રી રત્ન કલ્પના ચાવલા પોતાનું મિશન કોલમ્બિયા પુરું કરે એ પહેલાં  જ એના અન્ય સાથીઓ સાથે  શહીદ  બની   ગઈ હતી એ આપને જાણીએ છીએ!

ભારતની  જ અને   ગુજરાતની એક બીજી બહાદુર મહિલા સુનિતા વિલિયમ્સ સ્પેશ મથકના નિર્માણકાર્યમાં  સહાયક બનવા માટે આ લખાય છે એ વખતે અત્યારે હાલ અવકાશમાં ઘૂમીરહી છે.ભારતને ગૌરવ અપાવનાર આ સ્ત્રી-રત્ન એના મિશનમાં સફળ  થાય એ માટે આપણે શુભેચ્છા આપીએ.

Neil Armstrong with President Obama

આ મહાન અવકાશ યાત્રી નીલ   આ ર્મસ્ટ્રોન્ગને શ્રદ્ધાંજલી આપતાં પ્રમુખ બરાક ઓબામાએ જણાવ્યું હતું કે   નીલની ગણના ફક્ત તેમના સમયમાં જ નહીં પરંતુ કાયમ માટે એક મહાન અમેરિકન   હીરો તરીકે થશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે મને અને મારી પત્નીને આ દુઃખદ  સમાચાર સાંભળીને ઘણો આઘાત લાગ્યો છે.

નીલ આર્મસ્ટ્રોંગ વિષે  અને  એના  એપોલો -11ના  ઐતિહાસિક  સાહસ  અંગે  અધિક   જાણકારી નીચેના

વિડીયોમાંથી મેળવો.   

Remembering Neil Armstrong: First Man on the Moon

આ મહાન અમેરિકન હીરો  અને અવકાશ યાત્રી 

નીલ  આર્મસ્ટ્રોંગને વિનોદ વિહારની હાર્દિક

શ્રધાંજલી

 

(83) India’s Great Founders…….Proud to be an Indian

MUCH BEFORE ALL OTHER COUNTRIES OF THE WORLD, INDIA WAS A PIONEER IN VARIOUS BRANCHES OF SCIENCE AND TECHNOLOGY IN ANCIENT TIMES 

Don’t believe !……….

You will be amazed when you go through this…….

 

          

Proud to be an Indian

(Thanks to Mr. Hasmukh Doshi, Houston, Texas,for sendindg this in his E-Mail.)

(82 ) સ્વ.ડો.સુરેશ દલાલના બે મનનીય લેખો- શ્રધાંજલિ ભાગ-૩

                                                                  (ફોટો સૌજન્ય- ગુગલ -ઈમેજ )

 એક મિત્રે ઈ-મેલમાં મને સ્વ.સુરેશ દલાલના જીવનની કેફિયત એમના જ શબ્દોમાં રજુ કરતો એક સરસ મનનીય લેખ જીવનમાંથી હું શું શીખ્યો ? મોકલી આપ્યો છે . આ લેખ અને એમના પ્રવચનનો એક લેખ ,અગાઉની સ્વ.ડો.સુરેશ દલાલ વિશેની બે પોસ્ટના અનુસંધાનમાં શ્રધાંજલિ ભાગ-૩ તરીકે નીચે મુકેલ છે. 

ફોરવર્ડ ઈ-મેલમાં જેમ ઘણીવાર બનતું હોય છે એમ મિત્રે એના પ્રથમ લેખના સ્રોતનો કોઈ નિર્દેશ કર્યો નથી એટલે એ જણાવેલ નથી.જો કોઈ વાચક એ જણાવશે તો આભારી થઈશ.

                                                                                                                                     —-  વિનોદ આર.પટેલ  

___________________________________________________

 

જીવનમાંથી હું શું શીખ્યો ?               લેખક- સ્વ.ડો.સુરેશ દલાલ

 

મારો જન્મ થાણેમાં મારા મોસાળના બંગલામાં થયો હતો. મારા નાના થાણેના નગરશેઠ હતા. એ વખતે થાણે પાગલખાના માટે જાણીતું હતું એટલે જ કદાચ કવિતાની પગલાઈનો અંશ મારામાં હશે. મારાં માતા રૂપાળાં હતાં. પિતા શ્રીમંત કુટુંબના નબીરા હતા અને મારા દાદાને મેં જોયા ન હતા પણ સમાજમાં ઉચ્ચ સ્થાન ધરાવતા હતા. કહેવાય છે કે એમનામાં અનેક પ્રકારની આવડત અને ત્રેવડ હતી. એ જમાનામાં એ મુંબઈની ગણનાપાત્ર સંસ્થામાં ટ્રસ્ટી હતા.

કોઈક કારણસર મારા પિતા એમની માતાથી અને નાના ભાઈથી અલગ થયા અને લખી આપ્યું કે મારો તમારી મિલકતમાં કોઈ ભાગ નથી. એક બાજુ ચિક્કાર છત જોઈ અને બીજી બાજુ પિતાના પગલાને કારણે અછત જોઈ. ખત્તરગલીમાં મોરારબાગની બાજુમાં કેશવલાલ લલ્લુભાઈનો માળો હતો અને એ માળામાં પહેલે માળે મારાં દાદી રહેતાં અને ત્રીજે માળે બે ઓરડીમાં અમારું કુટુંબ રહેતું. અમારું કુટુંબ એટલે મા-બાપ અને અમે ત્રણ ભાઈઓ. ત્રીજો ભાઈ લલિત હયાત નથી. મોટા ભાઈ અરવિંદ અને આશાભાભી સાથે અમારો મિત્રનો સંબંધ. અમે બંને ભાઈઓ પણ છીએ અને સાઢુભાઈઓ પણ છીએ.

અમારી મૂળ અટક લાકડાવાળા હતી. પછી દલાલ અટક થઈ. અમારી લાકડાની વખાર હતી. દાદાના કુટુંબના માણસો પણ શ્રીમંત અને મોભાદાર હતા. દાદાના મામા એ જમાનામાં બહુ આગળ પડતા સોલિસિટર હતા અને દાદીની બહેન એટલે કે મારા પિતાનાં માસી સેન્ચુરી મિલના માલિક શ્રી સી.વી. મહેતા સાથે પરણેલાં. નાનાનો બંગલો એટલો મોટો અને વિશાળ બગીચાથી વીંટળાયેલો હતો કે એમાં ખોવાઈ જઈએ.

પિતા અત્યંત સીધાસાદા અને વધુ પડતા સરળ હતા. ક્રોધી ખરા પણ દિલમાં કોઈ ડંખ નહીં. ન્યાતમાં એમનું સ્થાન એવું હતું કે બધા એમ જ માને કે એ કોઈના પણ પડખે કાળી રાતે ઊભા રહી શકે. વીમા કંપનીમાં ફાયર ડિપાર્ટમેન્ટમાં હેડ હતા અને એમની પ્રમાણિકતા માટે એટલી હદે જાણીતા હતા કે એક સર્વેયરે એમને પાર્ટનરશીપ ઑફર કરી હતી એ પણ એમણે જતી કરી. માતા પાસે ભાષાનું અદ્દભુત પ્રભુત્વ. મોઢામાંથી ધડધડ પાણીની જેમ કહેવતો ફૂટે. મરાઠી ભાષા પર એમનું અદ્દભુત પ્રભુત્વ હતું. ભાષા પ્રત્યેનો પ્રેમ મને કદાચ એમની પાસેથી મળ્યો હોય અને પિતાની સરળતા પિતા પાસેથી. આમ જન્મથી જ હું સંપાદન કરતો આવ્યો છું.

શાળાજીવનમાં ભણવામાં હું નબળો. ગણિત, વિજ્ઞાન, ભૂગોળમાં આજે પણ ગતાગમ પડતી નથી. મારો ભાઈ અરવિંદ ખૂબ જ હોંશિયાર. શાળામાં એની હોશિયારીનાં વખાણ થતાં અને અજાણપણે પણ શિક્ષકો બે ભાઈઓની સરખામણી કરે અને મને ઉતારી પાડે. આવું બધું મને ગમતું ન હતું. સંસ્કૃત, ગુજરાતી અને અંગ્રેજી ભાષા ગમતી. એસ.એસ.સીમાં મને માંડ પાંત્રીસ ટકા મળ્યા ત્યારે મોટા ભાઈએ મજાક પણ કરેલી કે મૂળ તો તેત્રીસ ટકા હશે પણ બે ટકા ગ્રેસના મળ્યા હોય.

જીવનમાં વળાંક આવ્યો સેન્ટ ઝેવિયર્સ કોલેજને કારણે. એમાં તો પ્રવેશ પણ માંડ માંડ મળે. પિતા કહેતા કે આના કરતાં તો તું નાપાસ થયો હોત તો સારું થાત. પણ મેં યેનકેન પ્રકારેણ નર્યા આત્મવિશ્વાસથી ફાધર બાલાગ્યરને મુલાકાત આપીને, એમના પ્રશ્નોના ઉત્તર આપી આપબળે કૉલેજમાં પ્રવેશ મેળવ્યો. એફ.વાય. આર્ટ્સથી મનસુખલાલ ઝવેરીની વાણીના પ્રભાવથી અંજાયો અને મંજાયો. પછી તો બી.એ.માં ગુજરાતી, સંસ્કૃત વિષય લીધો એટલે સાવ ઢ ગણાતો હું હોંશિયાર વિદ્યાર્થીમાં ગણતરી પામ્યો. 1953ની આસપાસ કવિતા લખવાની શરૂઆત કરી ત્યારે મને મારી પોતાની આછી ઓળખ કંઈક અંશે પ્રાપ્ત થઈ અને જેમ જેમ વર્ષો વીતતાં ગયાં તેમ તેમ સાહિત્ય – સવિશેષ કવિતા મારા જીવનનું પ્રયોજન છે એ સમજાતું ગયું. આ સમયમાં હરીન્દ્ર દવે અને શિવજી આશર સાથે મૈત્રી થઈ અને 1956થી શિક્ષણક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કર્યો ત્યારથી આજ લગી પાર વિનાના વિદ્યાર્થીઓની અપાર પ્રીતિ મળતી રહી.

એવો એકે માણસ નહીં હોય કે જેના જીવનમાં ચડતી-પડતી ન આવી હોય. દરિયામાં ભરતી-ઓટ આવે, ખાબોચિયામાં નહીં ! આખું જીવન મોટે ભાગે સાપસીડીની રમત જેવું હોય છે. મૂળભૂત રીતે હું નિરાશાનો માણસ નથી. કોલેજમાં જગદીશ જોશી અને મહેશ દવે જેવા મિત્રો મળ્યા. એકવાર સુરેશ જોશીના સાન્નિધ્યમાં મારે પ્રવચન આપવાનું હતું અને એ પ્રવચન મેં ખૂબ આક્રમક રીતે અને આવેશ તથા ક્રોધ સાથે આપ્યું. લોકોને બહુ ગમ્યું. ખુદ ઉષાબહેન જોશીએ પણ મને આખાબોલાપણા માટે ધન્યવાદ આપ્યા. એ એમની ઉદારતા. સાંતાક્રુઝથી પાછા વળતાં જગદીશ જોશીએ મને ઠપકો આપ્યો. અને કહ્યું કે તારે પ્રવચન દ્વારા પહોંચાડવું હતું શું ? મેં કહ્યું મને જે સત્ય લાગ્યું તે. જગદીશે સામો પ્રશ્ન પૂછ્યો, ‘પણ પહોંચ્યું શું ?’ આ પ્રશ્ને મને અવાક કરી દીધો. હું સમજી શક્યો કે મારે પહોંચાડવું હતું સત્ય પણ પહોંચ્યો આવેશ અને ક્રોધ. ત્યારથી હું એટલું પામી ગયો કે અંગત રીતે જાહેરમાં શક્ય હોય ત્યાં સુધી વાણીથી કોઈનો વધ કરવાની જરૂર નથી. આપણે સત્યને પણ પ્રિય રીતે પ્રગટ કરી શકીએ છીએ અને આ પ્રતીતિ એ મને મળેલો પદાર્થપાઠ છે.

હું દંભનો માણસ નથી. મને જે કંઈ લાગે તે સાવ નિખાલસપણે કહેવામાં માનું છું. ગોળ-ગોળ વાત કરતાં મને ફાવતી નથી. હું પ્રત્યેક માણસને એક મ્યુઝિકલ ઈન્સ્ટ્રુમેન્ટ તરીકે જોઉં છું અને વાંસળીએ શરણાઈની જેમ વાગવું જોઈએ કે પિયાનોએ હાર્મોનિયમ થવું જોઈએ એવું હું માનતો નથી અને એને જ કારણે મારી લગભગ બધા જ સાથે મૈત્રી હેમખેમ રહી છે, કારણ હું પોતે મ્યુઝિકલ ઑર્કેસ્ટ્રા કન્ડક્ટ કરું છું એવો અહમ મારામાં નથી. માણસે સ્વત્વ અને અહમ બંને વચ્ચેનો ભેદ ઓળખી લેવો જોઈએ.

મારી શ્રદ્ધા ગોંડલના શ્રી નાથાભાઈ જોશીમાં છે અને જે.કૃષ્ણમૂર્તિમાં છે. કદાચ આ બંનેને કારણે હું જીવનની પળેપણ માણું છું. મારી દઢ પ્રતીતિ છે કે જીવન મહામૂલ્ય છે અને પવિત્ર છે એને વેડફવાનું હોય નહીં. અનેક મિત્રોથી વીંટળાયેલો છું અને એમાં ઉત્પલ ભાયાણી કેન્દ્ર સ્થાને છે. પત્ની સુશી અને દીકરીઓ નિયતિ-મિતાલી સાથે પણ મિત્ર જેવો જ સંબંધ. લાગણીની લોકશાહીમાં માનું છું. આપણી જ છાતીમાંથી સત્ય પ્રકટે એવું હું માનતો નથી. બીજાને પણ સાંભળવા જોઈએ અને એમાં જો સત્ય હોય તો એને સ્વીકારવાની તત્પરતા પણ હોવી જોઈએ.

આપણા બારણાં બંધ ન થાય અને બારીઓ ખુલ્લી હોય તો એના જેવી કોઈ મજા નથી. મારું ધ્રુવ વાક્ય છે. Life is to be loved, lived and enjoyed. મારું જીવન કોઈ પૂર્વ યોજનાથી ઘડાયું હોય એવું મને લાગતું નથી. મારા જીવનમાં આપમેળે જ ઘટનાઓ બનતી આવી છે. આખી જિંદગી શિક્ષણના વ્યવસાયમાં ગાળી અને વાઈસ ચાન્સેલરપદે પહોંચ્યો. આપમેળે નવીનભાઈ દવે મળી ગયા અને ઈમેજ સંસ્થા કલ્પી ન હતી એટલી હદે વિક્સી. I don’t believe in disturbing the design of destiny.

હું ખેંચતાણમાં માનતો નથી. જે ઘટના ઘટે છે એને ઘટવા દઉં છું. સંદેશ આપવામાં હું માનતો નથી. હું માનું છું કે માણસે પોતે જ પોતાની જીવનની વિદ્યાપીઠમાં શિષ્ય થઈને જીવવાનું હોય છે. કોઈ તમને ઉછીનું સુખ ન આપી શકે અને હર્યાભર્યા સુખની વચ્ચે કેટલાક માણસોને હાથે કરીને દુ:ખી થવું ગમે છે અને આમ એ પોતાને પણ દુ:ખી કરે છે અને અન્યને પણ. હું જલસાનો માણસ છું. હું આનંદને વહેંચવામાં માનું છું. જ્યાંસુધી તમે તમારી આસપાસના માણસને સુખી ન કરી શકો ત્યાં સુધી કદી આપણને સુખ પ્રાપ્ત થાય નહીં. સુખી થવું એટલે શક્ય હોય ત્યાં સુધી આપણો કર્તાભાવનો અહમ ઓગાળીને અન્યને સુખી કરવા તે.

જીવન મારે માટે વન પણ છે, ઉપવન પણ છે અને તપોવન પણ છે. પ્રત્યેક માણસે તમામ અવસ્થામાંથી પસાર થવાનું છે અને આ અવસ્થામાંથી પસાર થવું એ જો હકીકત હોય તો હસતે મોઢે કોઈ પણ રાવ કે ફરિયાદ વિના પસાર થવું એમાં જ જીવનની રમ્યતા અને ધન્યતા છે.

સુરેશ દલાલ

______________________________________________

સ્વ. ડો.સુરેશ દલાલનું માતા વિશેનું એક સુંદર પ્રવચન 

                                                                        (ફોટો સૌજન્ય- ગુગલ ,ઈમેજ )

આદરણીય શ્રી મફતલાલભાઈનાં દિવંગત માતુશ્રી દિવાળીબહેન મોહનલાલ મહેતાને અંજલિ આપવા યોજેલ કાર્યક્રમમાં પૂજ્ય મોરારિબાપુના સાન્નિધ્યમાં શ્રી સુરેશ દલાલનું ‘મા’ વિશેનું જે સુંદર વક્તવ્ય આપ્યું હતું એને વાંચવા માટે નીચે ક્લિક કરો.

માતાનું ઋણ-પ્રવક્તા ડો, સુરેશ દલાલ

આ પ્રવચન વાંચીને આપને એની પ્રતીતિ જરૂર થશે કે તેઓ એમના અનેક લેખો અને કાવ્યોમાં તેઓશ્રી શબ્દોના જાદુગર  તો હતા જ  પરંતુ એમના પ્રવચનોમાં પણ તેઓ વિષયના ભીતરમાં જઈને એક યાદગાર પ્રવચનથી પ્રખર અને પ્રવાહી વક્તાની છાપ પણ મૂકી જતાં હતા. 

___________________________________________________________________

આ અગાઉ સ્વ. ડો. સુરેશ દલાલના શ્રધાંજલિ ભાગ – 1  અને શ્રધાંજલિ ભાગ -2  ના લેખો નીચે વાંચો.

1. (77) મૂર્ધન્ય સાહિત્યકાર અને કવિ ડો.સુરેશ દલાલને હાર્દિક શ્રધાંજલી

2. ( 80 ) સ્વ. ડો. સુરેશ દલાલ અને એમનાં ત્રણ ડોસા-ડોસી કાવ્યો.- શ્રધાંજલિ ભાગ-૨

(81) મિત્ર પદ્મકાંતભાઈ ખંભાતીની ૭૫મી વર્ષગાંઠ પ્રસંગે અભિનંદન

આ ઓગસ્ટ મહિનો એ “ફ્રેન્ડશીપ” નો મહિનો ગણાય છે. સને ૧૯૩૫થી કોન્ગ્રેસમાં પસાર થયેલ ઠરાવ પ્રમાણે દર વર્ષે ઓગસ્ટ મહિનાનો પ્રથમ રવિવાર અમેરિકામાં Friendship Day તરીકે મનાવવામાં આવે છે.હવે અન્ય દેશોમાં પણ આ  મહિનામાં  મિત્રોને યાદ કરીને મિત્રતાને  નવાજવામાં આવે છે. માણસની જીવન યાત્રાના ભિન્ન ભિન્ન તબક્કે મિત્રો આવી મળે છે. કેટલાક મિત્રોની મૈત્રી સવારના ઝાકળની જેમ કામ ચલાઉ હોઈ  થોડા સમયમાં અલોપ થઇ જાય છે જ્યારે ઘણા મિત્રો જીવન ભરના કાયમી મિત્રો બની રહે છે. સાચી મૈત્રી હંમેશાં સરખા સ્વભાવ અને સરખાં સુખ દુખ તેમ જ સરખી વિચારસરણી ધરાવનારી વ્યક્તિઓ સાથે ટકતી હોય છે. બે શરીર સાથે એક મન જ્યારે મળી જાય છે ત્યારે એમાંથી મૈત્રીનું  રસાયણ નીપજતું હોય છે. કહે છે ને કે- મિત્ર એવો શોધવો જે ઢાલ સરીખો હોય, સુખમાં પાછળ જે રહે, દુઃખમાં આગળ હોય. સજ્જન-મિલાપી બહોત હય, તાલી મિત્ર અનેક, જો દેખી છાતી ઠરે, સો લાખનમેં એક. મૈત્રી એ તો ઈશ્વરે માનવીને દીધેલી શ્રેષ્ઠતમ બક્ષીસ છે.  જીવનનાં 75 વર્ષ પુરાં કર્યાની ઉજવણી પ્રસંગે ખુશ ખુશાલ શ્રી પદ્મકાંત ખંભાતી અને શ્રીમતી રમાબેન ખંભાતી આવા જેમને જોઈ તથા સાંભળીને છાતી ઠરે એવા આંગળીઓના વેઢે ગણી શકાય એવા કેટલાક મારા મિત્રો છે,એમાં હ્યુસ્ટન રહેતા મારા એક જુના સહૃદયી મિત્ર શ્રી પદ્મકાંતભાઈ ખંભાતી મુખ્ય છે. આ મિત્ર ખંભાતીએ જીવનની અનેક તડકી છાયડીમાથી પસાર થતા થતાં તાંજેતરમાં જ એમના જીવનનાં સક્રિય અને અર્થ સભર ૭૫વર્ષ પુરાં કર્યા છે.એમનાં પુ.માતુશ્રી વિજયાબેનને કમનશીબે યુવાન વયે વૈધવ્ય પ્રાપ્ત થયું.પરંતુ એમણે એમના એકના એક દીકરાને ધાર્મિક સંસ્કાર આપ્યા અને એમના ઉછેર અને ઉચ્ચ સફળ શિક્ષણ માટે ખુબ જ જીવન સંઘર્ષમાંથી પસાર થઈને મહત્વનો ફાળો આપ્યો હતો. શ્રી ખંભાતી ,એમનાં ધર્મ પત્ની રમાબેન અને એમનાં સ્વ.માતુશ્રી વિજયાબેન (વિજ્યામાસી) સાથે મારી પ્રથમ ઓળખાણ ૧૯૬૧માં  થઇ હતી જ્યારે તેઓ અમદાવાદ નજીક કઠવાડામાં વાડીભાઈ લલુભાઈ મહેતાના મેઈઝ પ્રોડક્ટ્સમાં એન્જીનીયર તરીકે કામ કરતા હતા અને ફેક્ટરી નજીક કમ્પની ના સ્ટાફ ક્વાટર્સમાં રહેતા  હતા.મારા પિતા રેવાભાઈ પણ આ ફેક્ટરીમાં એકાઉન્ટ વિભાગમાં કામ કરતાં હતા અને અમે સહકુટુંબ એમની નજીકમાં જ રહેતા હતા.જીવનના આ સંઘર્ષપૂર્ણ સમયે અમારી મૈત્રીનાં બીજ રોપાયાં હતાં. મારે અવારનવાર એમના ઘરે જવાનું થતું.વિજયા માસી અને એમનાં પત્ની રમાભાભી મારા ઉપર અને મારાં પત્ની કુસુમ ઉપર અનહદ પ્રેમ વરસાવતાં.યુવાન વયે વૈધવ્ય ભોગવતાં વિજયા માસીએ એમના એકના એક દીકરા પદ્મકાંતને જીવન સંઘર્ષ કરતાં કરતાં એક હોંશિયાર એન્જીયર સુધી પહોંચાડવામાં મુખ્ય ભાગ ભજવ્યો હતો. હાલ,મારાં પ્રેમાળ વિજયા માસી કે મારાં ધર્મ પત્ની  કુસુમ મોજુદ નથી પરંતુ પદ્મકાંતભાઈ અને રમાભાભીનો મારા પ્રત્યેનો પ્રેમ આટલાં વર્ષો પસાર થઇ ગયાં હોવા છતાં એવોને એવો તાજો રહ્યો છે.ફોન કરુ એટલે અવાજથી જ મને ઓળખી જાય છે. આવા મારા સહૃદયી મિત્ર ખંભાતીના પંચોતેરમા જન્મ દિન (અમૃત પર્વ)પ્રસંગે તાંજેતરમાં એમના હ્યુસ્ટન રહેતા મિત્રો અને પરિવાર જનોએ એક જાણીતી રેસ્ટોરન્ટમાં એકઠા મળી એક પાર્ટીનું આયોજન કરીને ઉજવ્યો હતો . સહૃદયી મિત્ર શ્રી પદ્મકાંત ખંભાતીના પંચોતેરમા જન્મ દિન પ્રસંગે રમાબેન અને હ્યુસ્ટન રહેતા મિત્રો અને પરિવાર જનો સાથેની એક તસ્વીર.  આ પ્રસંગે હ્યુસ્ટનમાં જ રહેતા એમના મિત્ર ચીમનભાઈ પટેલ (ચમન) કે જેઓ એક હાસ્ય લેખક પણ છે,એમણે એમના નીચેના સ્વ-રચિત હાસ્ય મિશ્રિત રસિક કાવ્યનું પઠન કર્યું હતું .એમનાં સ્વ. ધર્મ પત્ની નિયંતિકાબેન અને રમાબેન ખુબ નજીકનાં મિત્ર હતાં. પદ્મકાન્ત ખંભાતીની ૭૫મી વર્ષગાંઠ ઉજવતાં દેખાતું નથી થયા હોય પંચોતેર પદ્મકાન્ત તમને? ખબર ના પડી આજ સુધી તમારી ઉંમરની અમને!   બગલમાં બેસીને રમાબેને કરી છે તમારી તો સેવા, પંચોતેર વરસે પણ લાગો છો પચ્ચાસ હોય એવા!   પૂરા કર્યા પંચોતેર મળી રમા જેવી એક ઘરવાળી, લપસી ના જતા જોઇ રસ્તે જતી કોઇ બહારવાળી!   હુક્કમ ચલાવે નહિ રમાબેન કદિયે એમના ઘરમાં, પડતો બોલ ઉપાડે પદ્મકાન્તભાઇ તો ભઇ પળમાં.   રેડિયા પર બોલવામાં ગયા નથી કદી તમે થાકી, માંડા માંડા ઘર તો બદલ્યું ને હવે શું રહ્યું છે બાકી?   સાધુ ને સંતોનો સમાગમ રાખવો તમારે નહિ પડે, સ્વર્ગમાં જવાનો માર્ગ કોઇને પણ પૂછવો નહિ પડે   સગા, સબંધી ને મિત્રો તો ઘણા છે તમારા ગામમાં, આવા પ્રસંગે જૂઓ કેવા આવ્યા છે તમારા કામમાં.   પાર્થના કરીએ ‘ચમન‘ભેગા થઇ આપણે આજે સહું, આપે આયુષ્ય અવિનાશ આ મિત્ર કપલને તો બહું.   *ચીમન પટેલ “ચમન” મિત્ર પદ્મકાંતભાઈ ખંભાતીને એમની ૭૫મી વર્ષગાંઠ (જીવનના અમૃત પર્વ ) પ્રસંગે અમારાં અભિનંદન અને એમના લાંબા નિરામય આયુષ્ય માટે હાર્દિક શુભેચ્છાઓ.  –વિનોદ આર. પટેલ _____________________________________________________________________ મૈત્રી અંગે કેટલાક સુંદર સુવિચાર અને અવતરણો. દોસ્ત ! તારા દિલ સુધી પ્હોંચ્યા સ્વર્ગમાં પણ ક્યાં હવે જાવું હતું ? ચિનુ મોદી ‘ઈર્શાદ’ ધીરજ ધર્મ મિત્ર અરુ નારી આપત્તિકાળ પરખીએ ચારી. મુશ્કેલીમાં મિત્રની ખરી કસોટી થાય, હીરો સંઘાડે ચડે, તો જ ચમક પરખાય. મૈત્રી એ સુખનો ગુણાકાર અને દુ:ખનો ભાગાકાર છે. મિત્રના મૃત્યુ કરતા મૈત્રીનું મૃત્યુ વધારે અસહ્ય હોય છે. મિત્રતા ધીરજથી કરો પરંતુ કર્યા પછી અચલ અને દ્રઢ બનીને નિભાવો. મિત્રતા એવો છોડ છે જેને હંમેશા પ્રેમરૂપી પાણીથી સીંચવો પડે છે. સફળતા, ઉપયોગીતા અને સુખ નો આધાર ઘણે અંશે મિત્રોની સંખ્યા અને પ્રકાર ઉપર રહેલો છે. તમારા મિત્રની ભૂલો તેને એકાંતમાં બતાવો પણ તેના વખાણ તો જાહેરમાં જ કરજો. “Anybody can sympathise with the sufferings of a friend, but it requires a very fine nature to sympathise with a friend’s success.”-Oscar Wild “Friendship is unnecessary, like philosophy, like art… It has no survival value; rather is one of those things that give value to survival. “- C. S. Lewis નીચેનાં મૈત્રી અંગેનાં અવતરણો હું જ્યારે કડી સર્વ વિદ્યાલયમાં હાઈસ્કુલમાં અભ્યાસ કરતો હતો એ વતે થયેલ ઘાઢ મૈત્રીને આજદિન સુધી સાચવી રહેલ શિકાગોમાં રહેતાડો.દિનેશ સરૈયાએ એમના ઈ-મેલમાં મને મોકલી આપ્યાં હતાં. શ્રી સરૈયાના આભાર સાથે આ અવતરણો નીચે રજુ કરું છું. વિશ્વાસની દોરી મજબુત બનાવી રાખજો, અમે ક્યાં કીધું કે અમારા જ દોસ્ત બનીને રહો, પણ તમારા દોસ્તોની યાદીમાં, એક નામ અમારું પણ રાખજો ! કેટલાક સંબંધો જીવન સાથે વણાઈ જાય છે, કેટલીક યાદો સ્વપ્ન બનીને રહી જાય છે, લાખો મુસાફિર પસાર થઇ જાય તો પણ,   ‘કોઈકના’ પગલાં કાયમ માટે યાદ રહી જાયછે! ઝીંદગી મળવી એ નસીબની વાત છે મોત મળવું એ સમયની વાતછે પણ મોત પછી પણ કોઈના દિલમાં જીવતા રહેવું  એ ઝીંદગીમાં કરેલા કર્મની વાત છે. પાનખરમાં વસંત થવું મને ગમે છે, યાદોની વર્ષામાં ભીંજાવું મને ગમે છે, આંખ ભીની તો કાયમ રહે છે, તો પણ કોઈના માટે હસતા રહેવું ગમે છે. મોકલું છું મીઠી યાદ ક્યાંક સાચવી રાખજો, મિત્રો હમેશા અમૂલ્ય છે એ યાદ રાખજો. તડકામાં છાંયો ના લાવી શકે તો કંઈ નહિ, ખુલા પગે મિત્ર તમારી સાથે જ ચાલશે એ યાદ રાખજો. જીવનમાં સમયની સાથે ચાલવું પડે છે, જે નામંજુર હોય તે જ કરવું પડેછે, રોવાનો અધિકાર પણ નથી આપતું આ જગત, ક્યારેક લોકોને બતાવવા માટે હસવું પણ પડે છે. . . આંસુ સુકાયા પછી જે મળવા આવે… એ “સંબંધછે”, ને…   આંસુ પહેલાં મળવા આવે…., એ મિત્ર છે દરેક ઘરનું સરનામું તો હોય…પણ.. ગમતા સરનામે ઘર બની જાય….. એ જીવન છે! Portrait of a Friend

I can’t keep your feet from stumbling. I can only offer my hand that you may grasp it and not fall. Your decisions in life are not mine to make, nor to judge; I can only support you, encourage you, and help you when you ask. I can’t prevent you from falling away from friendship, from your values, from me. I can only pray for you, talk to you, and wait for you. I can’t give you boundaries which I have determined for you, But I can give you the room to change, room to grow, room to be yourself. I can’t keep your heart from breaking and hurting, But I can cry with you and help you pick up the pieces and put them back in place.  A FRIEND WHO STANDS IN NEED IS A FRIEND INDEED Thank you friends – Hasmukh H. Doshi & Pallavi Kate– fOR sending this in E-mail

( 80 ) સ્વ. ડો. સુરેશ દલાલ અને એમનાં ત્રણ ડોસા-ડોસી કાવ્યો.- શ્રધાંજલિ ભાગ-૨

(Photocourtesy-Gujarati Pratibha Parichay )

સ્વ.સુરેશ દલાલે ઘણા વિષયો ઉપર વિવિધ શૈલીમાં એમની આગવી રીતે ઘણાં દિલચસ્પ એક ભંડાર ભરાય એટલાં કાવ્યો લખ્યાં છે.આ કાવ્યોમાં ગંભીર વિષય  ઉપરાંત આજની પોસ્ટમાં મુકેલ ડોસા-ડોસીના કાવ્યો જેવો હળવો વિષય પકડીને એના ઉપર પણ એમણે એમની કલમ સરળતાથી ચલાવી છે. 

અગાઉ મારા આ બ્લોગમાં જાન્યુઆરી ૨૦૧૨માં “ઘરડાં મા-બાપની સામાજિક સમસ્યાઓ” એ વિષય ઉપરની મારી પોસ્ટે વાચકોમાં સારો એવો એવો રસ અને ચર્ચા જગાવેલી.(અહીં આ પોસ્ટ વાંચો.)

આ પોસ્ટના અનુંસંધાનમાં ગુજરાતી ભાષાની અસ્મિતા માટે દીન રાત ખુબ જ ઉત્સાહથી કામ કરી રહેલ મારા એક મિત્ર અને સન્ડે-ઈ-મહેફિલ બ્લોગ ના એક બ્લોગર શ્રી ઉત્તમભાઈ ગજ્જરે તા- જાન્યુઆરી,૨૪,૨૦૧૨ના એમના ઈ-મેલમાં સ્વ.સુરેશ દલાલનાં ત્રણ ડોસા-ડોસી કાવ્યો મને મોકલી આપ્યાં હતાં. આ કાવ્યો મોકલતાં  ઈ-મેલમાં એમણે  મને આ પ્રમાણે લખેલું : 

વહાલા વીનોદભાઈ,

(આ કાવ્યો ) ક્યાંક સંઘરી રાખજો..સમય–સંજોગ પ્રમાણે તેનો ઉપયોગ પણ કરી શકશો.આ તો હાલ તમે ઓલ્ડ–એઈજ પર ચર્ચા ઉપાડી છે તેના અનુસંધાને માત્ર..“મઝામાં ?.

ઉ.મ..સુરત. 

With LOVE to All Old Friends…                          

                                                                                   

આ મિત્ર શ્રી ઉત્તમભાઈ ગજ્જર અને શ્રીમતી મધુબેન ગજ્જરના આભાર સાથે આજની પોસ્ટમાં સ્વ.સુરેશ દલાલનાં એમણે મોકલેલ ડોસા-ડોસી કાવ્યોનો “સમય–સંજોગ પ્રમાણે” ઉપયોગ કરી,સ્વ.દલાલને શ્રધાંજલિ અર્પતી  મારી આઅગાઉની પોસ્ટ  ના અનુસંધાનમાં આજની પોસ્ટમાં મુક્યાં છે.હળવા મિજાજના કવિ સ્વ.સુરેશ દલાલનાં આ ત્રણ હળવાં કાવ્યો દ્વારા એમને એક વધુ શ્રધાંજલિ આપીને હળવા થવાનો મારો આ નમ્ર પ્રયાસ છે. મને આશા છે આપને એ વાંચવાં ગમશે. 

આ ત્રણ ડોસાં-ડોસી કાવ્યોમાં એકલવાયું નહીં પણ બેકલવાયું જીવન જીવતાં હરએક વૃદ્ધદમ્પતીની લાગણીને કવિ દલાલે કેવી સબળ બખૂબી રીતે વાચા બક્ષી છે !ડોસા-ડોસીના એકબીજા પ્રત્યેના પ્રેમની સુરેખ અભિવ્યક્તી પણ એમાં જણાઈ આવે છે. 

ડોસા-ડોસીની કક્ષા તરફ આગળ વધતા વડીલોને આ કાવ્યો એક નવો સંદેશ આપે છે કે ઘડપણની અવસ્થાના દુખોને એક બીજાના સહકાર અને સહારાથી રમૂજ અને આનંદથી સકારાત્મક રીતે હળવાં કરી શકાય છે અને માણી પણ શકાય છે.  

જિંદગીના છેલ્લા તબક્કામાં એકબીજાને સહારે મળે ત્યાંથી આનંદ શોધીને  પ્રસન્ન રહીને દાંપત્યજીવન જીવી રહેલ ડોસા-ડોસીનાં નીચેનાં સ્વ.ડો.સુરેશ દલાલનાં ત્રણ હળવાં  ગદ્ય કાવ્યો નીચે પ્રસ્તુત છે .

 

કમાલ કરે છે,એક ડોસી ડોસાને હજી વ્હાલ કરેછે. 

કમાલ કરે છે
એક ડોસી ડોસાને હજી વ્હાલ કરે છે.

ડોસો જાગે ત્યારે ચશ્માં આપે
અને બ્રશ ઉપર પેસ્ટને લગાડે,
લોકોનું કહેવું છે કે ડોસીને આમ કરી
ડોસાને શાને બગાડે ?
મસાલા ચા અને ગરમ ગરમ નાસ્તો
ડોસી ડોસાનો કેવો ખ્યાલ કરે છે?

નિયમ પ્રમાણે દવા આપેછે રોજ
અને રાખે છે ઝીણું ઝીણું ધ્યાન,
બન્નેનો સંબંધ તો એવો રહ્યો છે
જાણે તલવાર અને મ્યાન.
દરમ્યાનમાં બન્ને જણ મૂંગાં મૂંગાં
એકમેકને એવાં તો ન્યાલ કરે એ.

કાનમાં આપે એ એવાં ઈન્જેકશન
કે સિગરેટ શરાબ હવે છોડો,
ડોસો તો પોતાના તાનમાં જીવે
કયારેક વહેલો આવે કે ક્યારેક મોડો.

બન્નેની વચ્ચે વહે આછું સંગીત
પણ બહારથી ધાંધલધમાલ કરે છે.

ડોસો વાંચે અને ડોસીને મોતિયો
બન્ને જણ વચ્ચે આવો છે પ્રેમ,
લડે છે,ઝગડે છે,હસે છે, રડે છે,
જીવન તો જળની જેમ વહેતું જાય એમ.

દોસ્ત જેવી દીકરીની હાજરીમાં બન્ને જણ
ઘરની દિવાલને ગુલાલ કરે છે.

સુરેશ દલાલ 

(  https://gujaratikavitaanegazal.wordpress.com પરથી સાભાર)

         ડોસાએ ડોસીને જીદ કરીકહ્યું:       

 ડોસાએ ડોસીને જીદ કરી કહ્યું:
હવે હાથમાં તું મેંદી મૂકાવ,
કો’કના લગનમાં જઈએ તો લાગે
કે આપણો પણ કેવો લગાવ.

આપણને જોઈ પછી કોઈને પણ થાય
કે પરણી જઈએ તો કેવું સારું,
મંગળફેરા ફરતા જીવોને લાગે કે
જીવન હોય તો આવું સહિયારું;

ઘેરદાર ઘાઘરો ને ઘરચોળું પ્હેરીને
ઠાઠ અને ઠસ્સો જમાવ.

તારી મેંદીમાં મારું ઉપસશે નામ
અને નામમાં દેખાશે તારો ચહેરો,
હાથમાં હાથ હવે ઝાલીને મ્હાલીએ
ને ફરી લઈએ જીવતરનો ફેરો;

સોનલ કમળ અને રૂપેરી ભમરો છે
ને બિલોરી આપણું તળાવ!

-સુરેશ દલાલ

( https://gujaratikavitaanegazal.wordpress.comપરથી સાભાર….)

ડોશી કહે સવાર પડી : ડોસો કહે હાજી.
ડોસો કહે રાત પડી : ડોશી કહે હાજી.
હાજી હાજી હાજી હાજી હાજી હાજી હાજી
બન્ને કરતાં એકમેકને વારાફરતી રાજી.

બન્ને જણા વાતો કરે : કરે હોંશાતોંશી
મનથી રહ્યાં તાજાંમાજાં : શરીરની ખામોશી
ડોસો બ્હારથી થોંથા લાવે : ડોશી લાવે ભાજી.
બન્ને કરતાં એકમેકને વારાફરતી રાજી.

ડોશીના દુ:ખે છે ઘૂંટણ : ડોસો ધીમે ચાલે.
એકમેકનો હાથ પકડી નાટકમાં જઈ મ્હાલે.
સિગારેટના ધુમાડાથી ડોશી જાયે દાઝી.
બન્ને કરતાં એકમેકને વારાફરતી રાજી

બન્નેના રસ્તા જુદા : પણ બન્ને પાછા એક
એકમેક વિના ચાલે નહીં : લખ્યાં વિધિએ લેખ
વરસે તો વરસે એવાં : પણ ક્યારેક રહેતા ગાજી.
બન્ને કરતાં એકમેકને વારાફરતી રાજી.

– સુરેશ દલાલ

(http://layastaro.com/પરથી સાભાર )

______________________________________________________________

(Photo courtesy-Net Jagat )

શ્રી ઉત્તમભાઇએ એમના એક બીજા ઈ-મેલમાં આ જ વિષય ઉપરનું એક એક અજ્ઞાત કવિનું કાવ્ય મોકલી આપ્યું હતું.આ કાવ્ય પણ મને ગમ્યું હોઈ એને નીચે આપું છું.

છેલ્લે તો આપણે બે જ હોઈશું…  

ભલે ઝગડીએ,  ક્રોધ કરીએ, એકબીજા પર તુટી પડીએ,

એકબીજા પર દાદાગીરી કરવા, છેલ્લે તો આપણે  બે જ હોઈશું. 

જે કહેવું હોય એ કહી લે, જે કરવું હોય એ કરી લે,

એકબીજાનાં ચોકઠાં(ડેન્ચર–ચશ્માં) શોધવા છેલ્લે તો આપણે બે જ હોઈશું. 

હું રીસાઈશ તો તું મનાવજે, તું રીસાઈશ તો હું મનાવીશ,

એકબીજાને લાડ લડાવવા, છેલ્લે તો આપણે બે જ હોઈશું. 

આંખો જયારે ઝાંખી થશે, યાદશક્તી પણ પાંખી થશે,

ત્યારે, એકબીજાને એકબીજામાં શોધવા, છેલ્લે તો આપણે બે જ હોઈશું. 

ઘુંટણ જ્યારે દુઃખશે, કેડ પણ વળવાનું મુકશે,

ત્યારે એકબીજાના પગના નખ કાપવા, છેલ્લે તો આપણે બે જ હોઈશું. 

‘મારા રીપોર્ટસ્ તદ્દન નોર્મલ છે, આઈ એમ ઓલરાઈટ’,

એમ કહીને, એકબીજાને છેતરવા, છેલ્લે તો આપણે બે જ હોઈશું. 

સાથ જ્યારે છુટી જશે, વીદાયની ઘડી  આવી જશે,

ત્યારે, એકબીજાને માફ કરવા, છેલ્લે તો આપણે બે જ હોઈશું.

કવીઃ ‘અજ્ઞાત’

જે ઈ-મેલમાં એમણે ઉપરનું કાવ્ય મોકલ્યું હતું એમાં એમણે નીચે પ્રમાણે લખ્યું હતું.આ લખાણ ઉપરથી ખ્યાલ આવશે કે ગુજારતી ભાષા માટે તેઓ કેવો હૃદયનો ઉમદા પ્રકારનો પ્રેમ ધરાવે છે.

“મીત્રો, ગુજરાત પોતાની સ્થાપનાનાં પચાસ વરસ થતાં ‘સ્વર્ણીમ ગુજરાત’નો મહોત્સવ ઉજવે છે.. તે અંતર્ગત ‘ગુજરાતીઓ વાંચતાં જ નથી’ કે “ગુજરાતીઓને ‘બુક’ કરતાં ‘પાસબુક’(બૅન્કની)માં જ વધારે રસ” એ મહેણું ટાળવા ‘વાંચે ગુજરાત’નો મહામહોત્સવ આખું વરસ ઉજવાશે.. આપણે પણ આપણને ગમતી કૃતીનો ‘ગમતાંનો ગુલાલ’ કરતા રહીએ.  સત્ત્વશીલ–જીવનપોષક વાચન વધારીએ ને વહેંચીએ.. એટલું જ નહીં; ઉત્સુકને સ્ક્રીન પર ગુજરાતી લખતા શીખવીએ..મને લખશો તો તે અંગેની સઘળી સામગ્રી મોકલીશ…..ઉત્તમ અને મધુ.. સુરત..”

સંપર્ક

Uttam & Madhu Gajjar,

53-Guraunagar, Varachha Road,

SURAT-395 006 –INDIA Phone : (0261)255 3591

eMail :  uttamgajjar@gmail.com

Webpages : https://sites.google.com/site/semahefil/

&  http://lakhe-gujarat.weebly.com/

_____________________________________________________________

આ પોસ્ટની મેટર તૈયાર કરી રહ્યો હતો એ વખતે જ હ્યુસ્ટનથી શ્રી ચીમનભાઈ પટેલ (ચમન)એ મોકલેલ ઈ-મેલમાં મને લેખક શ્રી.નરેશ કાપડીયાનો સ્વ.સુરેશ દલાલને અંજલી અર્પતો એક સરસ લેખ મળ્યો. આ લેખ મને બહું ગમ્યો એટલે આજની પોસ્ટમાં એ મુક્યો છે.

આ લેખ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો .

લેખના અંતે લેખકે ખરું કહ્યું છે કે –

“સર્જકનું મૃત્ય નથી થતું.તેઓ તો જીવનલીલા સંકેલે છે. તેમનું  સર્જન તો તેમને

અમરત્વ આપે છે.સુરેશભાઈ મૃત્યું પામ્યા એમ ન કહવાય ,એમણે બારી બંધ કરી

એમ કહેવાય.”

____________________________________________________________________

સ્વ.સુરેશ દલાલના મને બહું ગમતા નીચેના એક વધુ મનનીય ગદ્ય કાવ્યથી

એમને ભાવભીની શ્રધાંજલિ આપીને આ પોસ્ટને સમાપ્ત કરીએ.

મારે માટે પૃથ્વી એ પૃથ્વી છે

એટલું જ પૂરતું છે.

પૃથ્વી પર સ્વર્ગ ઉતારવાની

ફાંકેબાજ વાત કરવાનો

મને કોઈ રસ નથી

અને પૃથ્વી પર

જો નરક હોય – અને છે – પણ

એ આપણે જ ઊભું કરેલું છે.

 

લાફિંગ કલબ અને

રડવાની રેસ્ટોરાંની વચ્ચે

ઊભા રહીને

હું તો માત્ર એટલું જ કહું છું

ભગતની વાણીમાં :

‘ક્ષણ હસવું ક્ષણ રડવું,

આ પૃથ્વી વિણ ક્યાં જડવું ?’

સુરેશ દલાલ

આવાં ઘણાં અર્થપૂર્ણ કાવ્યોના ભંડાર અને પુસ્તકો અને સામયિકોમાં સંગ્રહિત

એમના સમુદ્ર જેવા વિશાળ પ્રેરક અન્ય ગદ્ય સાહિત્યથી સ્વ.સુરેશભાઈ દલાલ

ગુજરાતી સાહિત્ય જગતમાં શબ્દ સ્વરૂપે હંમેશાં અમર રહેશે.

_____________________________________________ 

Photo courtesy – Net jagat