ગુજરાતી ગદ્ય-પદ્ય સર્જનની આનંદ યાત્રા
આજે ૨૩ મી એપ્રિલ ,૨૦૧૪ વિશ્વભરમાં ૧૦૦ કરતાં ય વધુ દેશોમાં વિશ્વ પુસ્તક દિન –
World Book Day તરીકે ઉજવાઈ રહ્યો છે .
મહાન નાટયકાર અને પ્રખર સાહિત્ય સર્જક વિલિયમ શેકસપિયરનો જન્મ ૨૩ મી એપ્રિલે થયો હતો અને
એ જ દિવસે તેઓ અવસાન પામ્યા હતા .
આથી યુનેસ્કો દ્વારા ૧૯૨૫ થી દર વર્ષે ૨૩ એપ્રિલે સમગ્ર વિશ્વમાં “વિશ્વ પુસ્તક દિન” ઉજવવાનું જાહેર કર્યું છે .
આજના દિવસને સાથો સાથ વિશ્વ કોપીરાઈટ દિવસ તરીકે પણ ઉજવાય છે .
માનવજાતના સામાજીક અને સાંસ્કૃતિક વિકાસમાં લેખકોએ આપેલા યોગદાન પ્રત્યે નવી પેઢીમાં જાગૃતિ આવે,
અને લોકોમાં પુસ્તકો વાંચવા પ્રત્યેની જાગૃતિ આવે એ વિશ્વ પુસ્તક દિનની ઉજવણીનો હેતુ છે.
સમગ્ર વિશ્વમાં વિશ્વ પુસ્તક દિનની ઉજવણીમાં પ્રકાશકો પણ ભાગ લે છે, અને લેખકો
પ્રત્યેની તેમની લાગણી પ્રદર્શિત કરે છે.
ભારતમાં અગ્રગણ્ય લાઇબ્રેરીઓ દ્વારા વાંચન પ્રત્યેની રૂચિ વધારતા કાર્યક્રમો યોજવામાં આવે છે.
આજે ટી.વી. , કોપ્યુટર , ડીવીડી તેમ જ ઇન્ટર જેવાં ઉપકરણોનો વપરાશ વધ્યો છે એથી પુસ્તકો ખરીદીને
વાંચવાની વૃતિ જો કે ઘટી હોય એમ જણાય છે . એમ છતાં પુસ્તકોની અગત્યતા તો સદા રહેવાની જ છે .
આજે પુસ્તકોનાં મોટા પ્રમાણમાં પ્રકાશનો થતાં રહે છે અને આજે પણ ઘણા પુસ્તક લેખકોનાં પુસ્તકો બેસ્ટ
સેલર તરીકે પોંખાય છે , નોબેલ તેમ જ પુલિત્ઝર જેવાં વિશ્વ માન્ય પુરસ્કારોથી
લેખકોનું સન્માન કરવામાં આવે છે .
જ્યારે કાગળની શોધ થઇ ન હતી ત્યારે પણ આપણો અમર આધ્યાત્મિક વારસો તામ્ર પત્રોમાં સચવાયો છે .
ગુજરાતમાં ગુજરાતી ભાષાના લેખકોની આગેવાની નીચે ” વાંચે ગુજરાત ” નામે પુસ્તકોના પ્રચાર
માટેની ઝુંબેશ ચલાવવામાં આવી હતી એનું સ્મરણ થાય છે .
એ વખતે ડૉ . ગુણવંત શાહે એક સુંદર સુચન કર્યું હતું કે કોઈના લગ્નપ્રસંગે, મેરેજ એનિવર્સરી જેવા પ્રત્યેક
નાના-મોટા પ્રસંગે આપને જે ભેટસોગાદ આપીએ છીએ એને બદલે કોઈ સારું મનગમતું પુસ્તક ભેટમાં
આપવાની પ્રથા ચાલુ થાય એ ખુબ જરૂરી છે .
આજના પુસ્તક દિને પુસ્તકોનો મહિમા રજુ કરતી મારી આ રચના પ્રસ્તુત છે .
પુસ્તક મહિમા
પુસ્તક સાહિત્યનો પ્રાણ છે , એનાથી અંતરનો વિકાસ છે
જ્ઞાન પીપાષુઓ માટે પુસ્તકો અખૂટ ને અમુલ્ય ભંડાર છે
પુસ્તકો આપણી એક ધાર્મિક વિરાસત છે,જ્ઞાન ભંડાર છે
પુસ્તક એક પ્રેરણા છે, વિચારોના વહન માટેનું સાધન છે
ગાગરમાં સાગર સમાવતો એક પ્રેરક ને સાચો મિત્ર છે
જીવન જીવવા માટેની સારું પુસ્તક અમોલ જડીબુટ્ટી છે
શરીર માટે જેમ ખોરાક એમ મનનો ખોરાક પુસ્તક છે
પાર વગરનો જ્ઞાન ભંડાર ગ્રંથાલયોમાં સચવાયો છે
ચાલો, વિશ્વ પુસ્તક દિને પુસ્તકોનો મહિમા સૌ ગાઈએ
પુસ્તકોનો પ્રચાર પ્રસાર કરીને, જ્ઞાન ગંગા વહાવીએ.
વિનોદ પટેલ
——————————————-
શેક્સપિયરનું વિશ્વનું સૌથી નાનું પુસ્તક અમદાવાદના એક શિક્ષક પાસે
પુસ્તક પ્રેમીઓ માટે કોઇ સારું પુસ્તક ખજાનાથી કમ નથી હોતું .
જગવિખ્યાત વિલિયમ્સ સેક્સપિયરની કે જેની આજે ૨૩ મી એપ્રિલે જન્મ તથા મૃત્ય તિથી છે એમના
જગપ્રસિધ્ધ નાટક મેકબેથ ના પુસ્તકની 388 વર્ષ જૂની પ્રત અમદાવાદના ઓઢવ
વિસ્તારમાં રહેતા નિવૃત શિક્ષક રતિલાલ પાસે છે .
વિશ્વનું આ સૌથી નાનું 315 પાનાનું પુસ્તક 1975માં રતિલાલે ગુર્જરી બજારમાંથી ફક્ત
50 રુપિયામાં પુસ્તક ખરીદ્યુ હતું .આજે તેની અલભ્ય પુસ્તકમાં ગણના થાય છે .
આ પુસ્તકને ૨૦૧૦ માં લિમ્કા બુક ઓફ રેકોર્ડ તથા ૨૦૧૧ માં ઇન્ડિયા બુકમાં સ્થાન મળ્યું હતું.
( આ પુસ્તક વિષે ચિત્રો સાથે વધુ જાણવા અહીં ક્લિક કરીને વાંચો . )
————————————————
પુસ્તકો અંગે આ વિશ્વ પ્રસિદ્ધ સાહિત્યકારો શુ કહે છે .
“પુસ્તકોનો પ્રચાર જો ઓછો થતો હોય, તો તેનું કારણ એ નથી કે વિશાળ જનસમુદાય પુસ્તક વાંચતો નથી; એનું કારણ એ છે કે પ્રજા પાસે જે પુસ્તકો આવે છે તે “લખાયેલાં” નથી હોતાં, પણ માત્ર “છપાયેલાં” જ હોય છે. કોઈ પણ પુસ્તક વંચાય તે માટે પ્રથમ તો એ ખરેખર “લખાયેલું” હોવું જોઈએ. પુસ્તક વિચારાયું પણ હોવું જોઈએ, એનું સાચેસાચ સર્જન થયું હોવું જોઈએ. પુસ્તકનું ભાવિ તેના લેખનની કાવ્યમયતા સાથે, આલેખનશક્તિ અને કલ્પનાશીલતા સાથે સંકળાયેલું છે. પુસ્તક “લખવા”માં જો આપણે સફળ થઈશું, તો તેનું ભાવિ નિશ્ચિત છે; પણ જો તેને માત્ર છાપીને જ આપણે સંતોષ માનશું, તો એ નાશ પામશે.”
– આલ્બેર્ટો મોરાવીયા
——————–
” હું એ દિવસની રાહ જોઉં છું જ્યારે દીવાન ખાનામાં ફર્નીચર જેટલી જ સત્વશીલ સાહિત્યની જરૂર ગણાશે .
મારે મન સાહિત્ય એ વ્યક્તિના સાચા સંસ્કારનો માપદંડ છે . વિનય, વિવેક ,પ્રફુલ્લતા , નિષ્ઠા આ
બધાનું મુલ્ય છે જ પણ આ ગુણોના વર્ધનમાં સત્ સાહિત્ય જેટલું ઉપકારક પરિબળ બીજું નથી .
જે લોકો શબ્દની શક્તિ પ્રમાણે છે એમના માટે સારાં પુસ્તકો એક મહત્વની મૂડી બની જાય છે .”
— બર્નાર્ડ રસેલ
——————-
” જીવીશ, બની શકે તો, એકલાં પુસ્તકોથી “
(” સુખમય સ્વપ્ન ‘ માંથી ” —– કલાપી
—————————-
આ પોસ્ટનું સમાપન પુસ્તક અંગેની જ એક હળવી રમુજથી કરીએ તો કેવું !
સૌથી સારી બુક !
એકવાર એક પતિ-પત્ની વેકેશનમાં કોઈ સારું સ્થળ પસંદ કરી ત્યાં ફરવા જવા
માટેનું આયોજન કરતાં બેઠાં હતાં .
પત્ની કહે :” આ શિયાળામાં કઈ જગાએ જવા જેવું છે એનું માર્ગ દર્શન આપતું કોઈ
પુસ્તક-બુક આપણી પાસે હોત તો કેવું સારું થાત .
પતિ કહે :” ક્યાં જવાય અને ક્યાં ન જવાય એ નક્કી કરતી આપણી પાસે એક
બુક તો છે અને એ છે આપણી ચેક બુક અને પાસ બુક !”
—————————–
વિશ્વ પુસ્તક દિવસ નિમિત્તે સૌ સાહિત્ય પ્રેમી મિત્રોને વિનોદ વિહાર તરફથી અનેક શુભકામનાઓ
વિનોદ પટેલ
સંદેશ -ચીની કમ -ના સૌજન્યથી આજની પોસ્ટમાં ‘છેવટે ભારતને મારા જેવો કુશાગ્ર રાજનીતિજ્ઞા મળ્યો’ નામનો લેખ
વાંચવો તમને જરૂર ગમશે .
આ લેખમાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ સમક્ષ દેવર્ષિ નારદ એમની પૃથ્વી લોકની નગર ચર્યા પછી ભારતના રાજકીય નેતાઓ અને
એમની નીતિઓ ઉપર રમુજી વિશ્લેષણ રજુ કરે છે .
આ લેખમાં રમુજ સાથે કટાક્ષ પણ છે .
વિનોદ પટેલ
—————————————————————–
‘છેવટે ભારતને મારા જેવો કુશાગ્ર રાજનીતિજ્ઞા મળ્યો’ -સંદેશ -ચીની કમ
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ તેમના મહેલમાં પટરાણી રુક્મિણીજી સાથે બેઠેલા છે. એવામાં દેવર્ષિ નારદ તંબુરો
લઈને આવી પહોંચે છે. શ્રીકૃષ્ણ તેમનું સ્વાગત કરતાં કહે છે : “દેવર્ષિ ! અચાનક આપ ?”
“હા પ્રભુ !” નારદજી આસન ગ્રહણ કરતાં કહે છે , “આપનો જન્મદિવસ છે એટલે આવ્યો છું. હેપી બર્થ ડે.”
શ્રીકૃષ્ણ કહે છે “એ તો ઠીક છે, પણ મૃત્યુલોકમાં બધું ઠીકઠાક છે ને ?”
“શું ધૂળ ઠીકઠાક છે ? બધું અસ્તવ્યસ્ત છે. લક્ષ્મીજી નારાજ થઈ જાય તેવું છે.”
“ડોલર તરીકે ઓળખાતા વિદેશી રાક્ષસ સામે આપણાં દેવી લક્ષ્મીનો રૃપિયો ગગડયો છે.”
“એનો અર્થ એ થયો કે, ભારત વર્ષના લોકો એ નારાયણની પૂજા બંધ કરી હશે. જ્યાં નારાયણ નથી ત્યાં લક્ષ્મીજી પણ નથી. ભારત વર્ષની તિજોરીની ચાવી કોની પાસે છે ?”
“પ્રભુ ! હમણાં એ તપાસ કરવા જ હું ઇન્દ્રપ્રસ્થ ગયો હતો. ભારત વર્ષના ખજાનાની ચાવી એક લુંગીવાળા નેતા પાસે છે. મેં એમને પૂછયું કે, આમ કેમ થયું ? તો એમણે કહ્યું હું ભારત વર્ષની સમસ્યાનો ઉકેલ અમેરિકામાં ભણેલી પદ્ધતિ પ્રમાણે કરી રહ્યો છું. પહેલાં મને અમેરિકાનું અર્થતંત્ર સુધરે તેમાં રસ છે. એ પછી ભારતની વાત. આ વિશે વધુ જાણવું હોય તો વડા પ્રધાનના આર્થિક સલાહકાર મોન્ટેકસિંહને મળો.”
“તે પછી હું મોન્ટેકસિંહ નામના કહેવાતા અર્થશાસ્ત્રીને મળ્યો. તેમણે કહ્યું, મેં સબસિડીઓ બંધ કરવા પ્રધાનમંત્રીશ્રીને કહી દીધું છે. અમે અમેરિકા અને વિશ્વ બેંકની સૂચના પ્રમાણે ભારતમાં કામ કરી રહ્યા છીએ.”
“નારદજી ! આમેય આ દેશ વિદેશીઓના સીધા કે આડકતરા શાસનથી જ ટેવાયેલો છે. જુઓ આ દેશમાં આર્યો આવ્યા, હૂણો આવ્યા, તાતાર આવ્યા, મોગલો આવ્યા, ફિરંગીઓ આવ્યા. અંગ્રેજો આવ્યા. હવે ચીનાઓ ઘૂસી રહ્યા છે. બધું આમ જ ચાલશે. વધુ જાણવું હોય તો પ્રધાનમંત્રીને મળો.”
શ્રીકૃષ્ણએ પૂછયું “પછી તમે પ્રધાનમંત્રીશ્રીને મળ્યા ?”
“પ્રભુ ! હું પૂરા એક કલાક તેમને મળ્યો. ૫૯ મિનિટ હું બોલ્યો. તેઓ એક જ મિનિટ એક જ વાક્ય બોલ્યા “સોનિયાજીને મળો.”
“પ્રભુ ! ભારતમાં નહીં જન્મેલાં છતાં ભારત વર્ષનાં સન્નારી છે. દેશની અસલી કમાન તેમના હાથમાં છે. અત્યંત શક્તિશાળી છતાં નિરાભિમાની છે. પી.એમ. નથી પણ પી.એમ. કોને બનાવવા તે પણ તેઓ જ નક્કી કરે છે. તેમના ચહેરા પર ક્યાંય પણ મેં ક્રોધ, કટુતા કે કિન્નાખોરીના ભાવ જોયા નહીં. હું તેમને મળ્યો.”
“રૃપાળો અને કુંવારો યુવરાજ છે. ગાલે ખંજન પડે છે, પણ લગ્ન કરતો નથી. મેં એને પૂછયું તો એણે કહ્યું કનિષ્કસિંહને મળો.”
“વિપક્ષને લાગે છે કે તેઓ બેમર્યાદ બોલે છે, પણ તેઓ જે બોલે છે તે સાચું જ બોલે છે.”
“દિગ્વિજયસિંહે કહ્યું અમે અમેરિકા-ફમેરિકાથી ડરતા નથી, પણ અમારે સરકાર ટકાવવા લાલુ-મુલાયમ જેવા સાથીઓનો પણ ખ્યાલ રાખવો પડે છે. તમે એમને મળો.”
“પ્રભુ ! ભારત વર્ષમાં મને આ જ એક એવો માણસ મળ્યો જેણે કહ્યું તમારે કનૈયાની ગાયો માટે ઘાસ લઈ જવું હોય તો મારા ઘાસચારાના ગોદામમાં ખાયકી બાદ થોડું વધ્યું છે તે લઈ જાવ.”
“મુલાયમસિંહ એક એવા રાજકારણી છે જે જેલમાં જવાના ડરથી ભારત વર્ષની પ્રવર્તમાન સરકારને ટેકો આપી રહ્યા છે. સીબીઆઈ નામની કોઈ વસ્તુથી ડરે છે. સંતો-મહંતોને જોઈ ભડકે છે. મારો વેષ જોઈ મને તો ચા પણ ના પીવડાવી. મેં કહ્યું, હું વીએચપીનો કાર્યકર્તા નથી. હું કોઈ પરિક્રમા કરવા આવ્યો નથી, પણ તેઓ માન્યા જ નહીં. મને સાધુ વેષમાં જોઈ પોલીસને બોલાવી અને ઉત્તરપ્રદેશમાંથી બહાર તગેડી મૂક્યો.”
“તો તમારે તેમના શત્રુઓને મળવું હતું ને ! રાજનીતિ તો કહે છે કે, દુશ્મનનો દુશ્મન તે આપણો મિત્ર.”
“પ્રભુ ! તે પછી મેં એમ જ કર્યું. આ બધાના રાજકીય શત્રુના જૂથનું નામ ભાજપા છે. હું ભાજપાના વયોવૃદ્ધ નેતા લાલકૃષ્ણજીને મળ્યો.”
“પ્રભુ ! લોકો તેમને એલ. કે. અડવાણી કહે છે. તેઓ દ્રોણાચાર્ય જેવા વયોવૃદ્ધ છે. પરણવાની ઉંમર વટાવી જવા છતાં પરણવા માગતા મુરતિયા જેવા તેમના હાલ છે.”
“એટલે એમ જ પ્રભુ કે અડવાણીજી ૮૬ વર્ષની વયે પહોંચ્યા છતાં ભારત વર્ષના પ્રધાનમંત્રી થવા ઇચ્છે છે, પણ હવે તે શક્ય નથી.”
“તેમના જ એક પટ્ટ શિષ્યે તમામ મોરચે તેમને મહાત કર્યા છે. ૮૬ વર્ષની વયે પણ રિસાઈને તેઓ ગોવાની બેઠકમાં ગયા નહોતા. તેમના શિષ્યની ટીકા કરવાની એક પણ તક તેઓ છોડતા નથી. ભારત વર્ષના સ્વાતંત્ર્ય દિને પણ તેમના શિષ્યના પ્રવચનની ટીકા કરી, પણ શિષ્ય બડો ચતુર છે. જેમ દ્રોણ કરતાં અર્જુન વધુ શક્તિશાળી બાણાવળી હતો તેવો જ.”
“અતિ સુંદર ! શિષ્ય અર્જુન જેવો હોય તો મને પ્રિય છે. કોઈવાર લઈ આવજો અહીં. હું તેને ફરી ગીતાનો ઉપદેશ આપીશ.”
“પહેલી વાત તો એ કે, એ આપનો ઉપદેશ સાંભળશે નહીં. એથી ઊલટું તે આપને ઉપદેશ આપશે. વળી તે જ્યારે બોલવાનું શરૃ કરશે ત્યારે ભારતની તમામ ન્યૂઝ ચેનલો તેમનું સમગ્ર ભારતમાં જીવંત પ્રસારણ કરશે. તમે બોલશો તો કોઈ કાકોય ત્યાં નહીં હોય.”
“પ્રભુ ! અડવાણીજીના એ પટ્ટ શિષ્યએ સંઘના સંજય નામના પ્રચારકને ક્યારનો ય નિવૃત્ત કરી દીધો છે, એક સીડીકાંડ દ્વારા. અડવાણીજીનો પટ્ટ શિષ્ય પહેલાં પોતાના પક્ષમાં પ્રતિસ્પર્ધીઓની સાફસૂફી કરવામાં માને છે, પછી વિપક્ષોની. એણે અડવાણીજીને પણ નવરા કરી દીધા છે.”
“આ તો રાજનીતિ થઈ. મને આવો રાજનીતિજ્ઞ પસંદ છે. મને આનંદ છે કે ભારત વર્ષને છેવટે મારા જેવો કુશાગ્ર રાજનીતિજ્ઞા મળ્યો ખરો. તમારે એ રાજનીતિજ્ઞને મળવું જોઈએ ને ?”
“પ્રભુ ! મેં એ પણ પ્રયાસ કરી જોયો. હું અડવાણીના શિષ્યને મળવા ગાંધીનગર ગયો. પહેલાં તો મારા આખા શરીરની આસપાસ કોઈ લોખંડી યંત્ર ફેરવ્યું. મારો તંબુરો પણ તપાસ્યો. હું સાધુ વેષમાં હતો એટલે જ મને અંદર જવા દીધો. પણ મને બહાર બેસાડી રાખ્યો.”
“મને કહેવામાં આવ્યું કે, પહેલાં તમે કૈલાસનાથનને મળો.”
“સુંદર ! ત્યાં શું કૈલાસના નાથ ભગવાન શિવ હતા ? મારા તેમને પ્રણામ કહેવા હતા ને ?”
“પ્રભુ ! એ કૈલાસ પર્વતના નાથ નહીં, પણ આ તો ‘ગુજરાતના નાથ’ જેવા લાગ્યા. આખી સરકાર એ જ ચલાવતા હોય એમ લાગ્યું. એમને હું બહુ ઉપયોગી માણસ લાગ્યો નહીં.”
“પણ છેવટે તો ગુજરાતમાં જન્મેલા મારા જેવા એ કુશાગ્ર રાજનીતિજ્ઞ મળ્યા કે નહીં ?”
“ના પ્રભુ ! એક ભાઈના બહાર નીકળ્યા બાદ કોઈ અદાણી અંદર ગયા. અદાણીના બહાર નીકળ્યા બાદ કોઈ અંબાણી અંદર ગયા. અંબાણીના બહાર નીકળ્યા બાદ કોઈ તાતા અંદર ગયા. તાતાના બહાર નીકળ્યા બાદ કોઈ મિત્તલ અંદર ગયા. મિત્તલના બહાર નીકળ્યા બાદ કોઈ એસ્સારવાળા અંદર ગયા.”
“બસ, બસ, બસ… હું તમને એટલું જ પૂછું છું કે, તમારી એ શક્તિશાળી રાષ્ટ્રીય પ્રતિભા સાથે મુલાકાત થઈ કે નહીં ?”
“હા, થઈને પ્રભુ ! તેઓ બહાર નીકળ્યા ત્યારે ઊભા ઊભા જ તેમણે મને પૂછયું “તમને ક્યાંક જોયેલા લાગે છે. તોગડિયાના માણસ તો નથી ને.”
“મેં કહ્યું, આપ ફિલ્મો જુઓ છો ?”
તેમણે કહ્યું, “પહેલાં જોતો હતો. અત્યારે લોકો મને જુએ છે. મને સાંભળે છે. મને અનુસરે છે, પણ ફિલ્મો જુઓ છો તેમ કેમ પૂછયું ?”
મેં કહ્યું “એટલા માટે કે જો તમે ફિલ્મો જોઈ હશે તો ભૂતકાળમાં નારદનો રોલ જીવન નામનો એક કલાકાર કરતો હતો. તે અસલી નારદ મુનિ હું છું. હું ભારત વર્ષની કથળેલી લક્ષ્મીજીની હાલત વિશે જાણવા આવ્યો છું.”
“નારદજી, તમે અસલી નારદ મુનિ હોવ તો ચિંતા ના કરો. ૨૦૧૪ પછી બધું ઠીક થઈ જશે.” એમણે કહ્યું.
“કેવી રીતે ?” મેં પૂછયું.
એમણે કહ્યું “જુઓ, ૨૦૧૪માં વડાપ્રધાન હું જ છું. બ્રિટનને તો મેં અત્યારે જ ઠેકાણે લાવી દીધું છે. ૨૦૧૪ પછી ઓબામાને મારા વીઝા લેવા પડે તેવી પરિસ્થિતિ પેદા કરી દઈશ. અત્યારે એક ડોલર બરાબર ૬૬ રૃપિયા છે. હું પ્રધાનમંત્રી બનીશ પછી ૬૬ ડોલર બરાબર એક રૃપિયો કરી દઈશ.”
બાંયો ચડાવતાં એમણે કહ્યું “સાંભળી શકતા હોવ તો સાંભળો. ૨૦૧૪ પછી પાકિસ્તાનને નેસ્તનાબૂદ કરી હું ભારતમાં ભેળવી દઈશ. ચીનાઓને ચપટીમાં રોળી ગુજરાતમાં ઘરઘાટી બનાવી દઈશ. અમેરિકાને હું ભારતનું ખંડિયુ રાજ બનાવી દઈશ. વિશ્વ બેંકનું હેડ ક્વાર્ટર ભારતમાં લાવી દઈશ. ફ્રાન્સની ફજેતી કરી દઈશ. ઈટાલીને આળોટતું કરી દઈશ. જાપાનને પણ ગુજરાત મોડેલ અપનાવવું પડે તેવું કરી દઈશ. અરે, ચંદ્રને પણ નીચે લાવી અરબી સમુદ્રમાં ડૂબાડી દઈશ. ૨૦૧૪ પછી તો ગુજરાતનાં બાળકો મંગળ પર ક્રિકેટ રમતાં હશે….”
એમનો આ પ્રાણવાન સંવાદ સાંભળી હું આપના શરણમાં આવ્યો છું પ્રભુ ! ગુજરાતનો આવો શક્તિશાળી નાથ મેં જોયો નથી.”
શ્રીકૃષ્ણ બોલ્યા “નારદજી ! આવી પ્રભાવશાળી પ્રતિભાનો ભારતમાં જન્મ થયો છે તે જાણીને મને આનંદ થયો. લાગે છે કે, મારે હમણાં ભારત વર્ષમાં જન્મ લેવાનું માંડી વાળવું પડશે. હું આવા જ કુશાગ્ર રાજનીતિજ્ઞ ની કદર કરું છું, જેનામાં મારી ચતુરાઈ હોય, જેનામાં મારા જેવું આકર્ષણ હોય, જેનામાં મારા જેવાં લક્ષણો હોય. મારા એ વિશિષ્ટ પ્રતિભાને આશીર્વાદ છે કે તે એક દિવસ ભારતનો નહીં, પણ સમગ્ર વિશ્વનો ચક્રવર્તી બને.”
“એ તો ઠીક પ્રભુ! ગુજરાતમાં પણ ઘણી સમસ્યાઓ છે. બાળકો, ખેડૂતો, રિક્ષા ચાલકો અને બહેનોને પણ ઘણાં દુઃખો છે, પણ આજે એનું વર્ણન ક્યાં કરવું? ગુજરાતના લોકો પણ અદાણી જેવા સુખી થાય તેવા આશીર્વાદ આપો.”
શ્રીકૃષ્ણ બોલ્યાઃ “દેવી રુક્મણિજી ! લાગે છે કે, દેર્વિષને ગાંધીનગરમાં કોઈએ ચા પીવરાવી નથી તેથી હવે ઊલટું બોલે છે. આજે તો તમે જ સરસ ચા બનાવી લાવો.”
રુક્મિણીજી ઊભાં થતાં થતાં બોલે છે “પ્રભુ ! પેલી મીઠાઈ પણ લેતી આવું.”
શ્રીકૃષ્ણ રુક્મિણીજી સામે જોઈ રહે છે. નારદજી શ્રીકૃષ્ણ સામે જોઈ રહે છે. રુક્મિણીજીને લાગે છે કે, કાંઈક બફાઈ ગયું છે. તેઓ ચૂપચાપ રસોડામાં જતાં રહે છે. થોડીક જ ક્ષણોમાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ સ્થિતઃ પ્રજ્ઞા થઈ એક મધુર સ્મિત આપે છે, જાણે કે તેમાં પણ તેમની કોઈ લીલા હશે.
સૌજન્ય-આભાર..સંદેશ -(ચીની કમ)
વિનોદ વિહારના વાચકો અવાર નવાર એમના ઈ-મેલમાં રમુજી ટુચકા -જોક્સ મોકલતા
હોય છે .આમાંથી મારી પસંદગીની કેટલીક જોક્સનો આજની પોસ્ટમાં
વાચકોને આસ્વાદ કરાવતાં આનંદ થાય છે .
આમાં રાજકારણ અને ક્રિકેટ અંગેની રમુજ પણ છે .
હાસ્ય યાત્રા શ્રેણીમાં આજની પોસ્ટ આપને મરક મરક હસાવીને થોડા હળવા બનાવશે .
વિનોદ પટેલ
————————————————-
બાપ એવો દીકરો
પડોશી : તમારો દિકરો દારુ બહું પીયે છે. તમે એને કહેતા નથી ?
બાપ : મેં તો કેટલી વાર કહ્યું, પણ મને આપતો જ નથી!
——————–
વેલ્ડીંગ અને વેડીંગ
છગન : ‘વેલ્ડીંગ અને વેડીંગમાં શું તફાવત છે ?’
મગન : ‘વેલ્ડીંગમાં પહેલાં તણખા ઝરે છે પછી જોડાઈ જાય છે.
વેડીંગમાં પહેલાં જોડાવાનું હોય છે પછી તણખા ઝરે છે.’
——————————
અબ કી બાર…
બહોત હો ગઇ કુલ્ફી યાર…
અબકી બાર ……..ચોકો બાર!
દર વખતે કંઇ મોદી સરકાર ના બોલાય !
—————————
અબ કી બાર, જરુર…
શ્રીલંકાએ ૧૯૯૬માં વર્લ્ડ-કપ જીત્યો હતો…કોંગ્રેસ ૧૯૯૬માં ચૂંટણીઓ હારી ગઇ હતી.
શ્રીલંકાએ ૨૦૧૪માં વર્લ્ડ-કપ જીત્યો છે… અબ કી બાર મોદી સરકાર!
આ હિસાબે તો આપણે શ્રીલંકાને દર વરસે વર્લ્ડ-કપ અપાવવો જોઇએ!
————————
ગુજ્જુ અને સરદાર
એક ગુજ્જુભાઇ (સનફાર્મા વાળા) એક સરદારજીનું વખારે પડી ગયેલું કમથાણ
(રેનબક્સી) હાથમાં લઇને વહીવટ સુધારવાના છે..
આ જ વાત દિલ્હીના રાજકારણમાં બનશે ખરી ?
( અહીં ગુજ્જુ એટલે મોદી …. સરદાર એટલે મનમોહનસિંગ… ….કમથાણ એટલે ભારત )
————————————-
ભૂખ્યા કેજરીવાલ
કેજરીવાલ (પત્નીને)- જલ્દી ખાવાનું લગાઓ, ભૂખ લાગી છે.
પત્ની – મેં તો તમારા માટે કંઈ બનાવ્યું નથી.
કેજરીવાલ – કેમ?
પત્ની – મને લાગ્યું કે તમે રોજની જેમ ખાઇને જ આવશો.
કેજરીવાલ – શું?
પત્ની – લાફો.
———————————
કમાલ છે!
આપણે ઇન્ડિયનો કમાલ છીએ!
એક ક્રિકેટર એક મેચ સારી નથી રમી શકતો તો એના ઘરે જઇને પથ્થર મારો કરીએ છીએ.
..
અને એક રાજકારણી પાંચપાંચ વરસ સુધી કંઇ જ નથી કરતો છતાંય એને મત
આપીને ફરી ચૂંટી કાઢીએ છીએ!
———————————————————————-
ધોની , યુવરાજ અને સાડી !
ધોનીની મા : જા, આજે બજારમાં જઇને શાકભાજી લઇ આવ, ઘણા વખતે વિદેશથી ઘેર
આવ્યો છે તો મમ્મીનું આટલું કામ કર.
ધોની : પણ મમ્મી, અમે વર્લ્ડ કપ હારીને આવ્યા છીએ, પબ્લિક
બહુ ગુસ્સામાં છે, ધોલાઇ કરી નાંખશે.
મા : મારી સાડી પહેરીને જા.
ધોની એની મમ્મીની સાડી પહેરીને ડરતો ડરતો શાકમાર્કેટમાં જાય છે.
એને સતત ડર લાગે છે કે ક્યાંક કોઇ ઓળખી જશે તો આજે માર પડવાનો છે.
ત્યા તો પાછળથી કોઇએ ખભે ટપલી મારીને કહ્યું ‘હાય ધોની!’
ધોની ડરી ગયો, પાછળ એક સલવાર કમીઝ પહેરેલી છોકરી હતી. ધોની નર્વસ થઇ ગયો.
ધોની : ‘તમે મને શી રીતે ઓળખી ગયા ?’
પેલી છોકરીએ કહ્યું ”ધ્યાનથી જો, હું યુવરાજ છું “
————————–
સન્તા ઈંગ્લિશના પેપરમાં ફેલ થયો. એના બધા માર્ક ભાષાંતરમાં કપાઈ ગયા.
વાંચો એના નમૂના.
(1) મૈં એક આમઆદમી હું.
અનુવાદ : આઈ એમ વન મૅંગો પરસન.
(2) મુઝે ઈંગ્લિશ આતી હૈ.
અનુવાદ : ઈંગ્લિશ કમ્સ ટુ મિ.
(3) સડક પે ગોલિયાં ચલ રહી થી.
અનુવાદ : ટૅબ્લેટ્સ વેર વૉકિંગ ઑન ધ રોડ.
————————————–
ઉલ્લુ
અભિષેક બચ્ચને એની દિકરી આરાધ્યાને કહ્યું : ”બેટા, હું બોલીવૂડનો સુપરસ્ટાર નંબર વન છું.”
આરાધ્યાયે મોબાઇલમાં સર્ચ મારીને કહ્યું : ‘નો ઉલ્લુ બનાવીંગ, નો ઉલ્લું બનાવીંગ..’
——————————–
સાભાર -શ્રી મહેન્દ્ર શાહ
જોજ્નો દુરથી ઉડી આવ્યાં આ પંખીડાં
ક્યાં છે જરાય થાક એમની પાંખોમાં
મનુષ્યો જ કેમ થોડા કામે થાકી જતા!
વિનોદ પટેલ
—————————————–
રે પંખીડા
પંખી પ્રેમ !
પ્રેમ કરવો એ શું છે એકલા મનુષ્યનો ઈજારો
જુઓ કેવાં વેલેન્ટાઈન ઉજવે આ બે શાંતિદૂતો
વિનોદ પટેલ
ગુજરાતી ભાષાના જાણીતા બ્લોગ વેબ ગુર્જરીમાં પ્રગટ, મારા મિત્ર શ્રી રમેશભાઈ પટેલનું મને ગમી ગયેલ સુંદર ગેય ગીત” વસંતે કલશોર કર્યો, ભાઈ……” ને આજની વિનોદ વિહારની પોસ્ટમાં રી-બ્લોગ કરતા આનંદ થાય છે .
શ્રી રમેશભાઈના લેખ પછી શ્રી નિનુ મઝમુદાર લિખિત જાણીતું ગુજરાતી ગીત ” પંખીઓએ કલશોર કર્યો, ભાઈ! ધરતીને સૂરજ ચૂમ્યો” અને મારા મન ગમતા ગાયક મન્નાડેના સુરીલા સ્વરે ગવાએલ આ ગીતનો વિડીયો પણ મુક્યો છે .
આશા છે આપને આ બે કવિઓના ગીતોને સાથે માણવાનું ગમશે .
વિનોદ પટેલ
———————————————————————————————————–
વસંતે કલશોર કર્યો, ભાઈ……(ગીત) ………………… શ્રી રમેશ પટેલ( આકાશ દીપ )
સૂસવાતા હિમભર્યા વાયરા વેઠ્યાબાદ જ્યોર્જિઆની ધરા ઉપરનાં નવપલ્લવિત વૃક્ષોને સમાધિ ત્યજીને રતુંબલ કૂંપળો અને મહોરની સુગંધે મસ્તીથી લહેરાતાં દીઠાં અને શ્રી નિનુ મઝમુદાર દ્વારા રચિત અને મન્નાડેએ ગાયેલ આ ગીત…યાદ આવી ગયું :
પંખીઓએ કલશોર કર્યો, ભાઈ! ધરતીને સૂરજ ચૂમ્યો,
કૂથલી લઈને સાંજનો સમીર આજ વનેવને ઘૂમ્યો.
વસંત એટલે વસુધાના રંગ, ઉમંગ ને સૌરભને છલકાવતો ઋતુઉત્સવ. અહીં હર નવપલ્લિત વનરાજીને રાજી કરતો પંખીનો કલરવ અનુભવાય. આમ્રવૃક્ષોની ઘટામાં ગૃંજન કરતો કોયલનો ટહુકાર સૌને વગડે બોલાવે. ઝીણી મંજરી પર ભમતી ભમરીઓ અને પતંગિયાં; બસ નીરખ્યા જ કરીએ, નીરખ્યા જ કરીએ ! આવી વાસંતી મજાને અમે વેલીની જેમ ઉરે વીંટીં, ઝીલી ને ગીતમાં ગાઈ. વસંતની આ વનરાજીની સંગસંગ ઊડાઊડ કરતાં પંખીડાં જોઈને અમે પણ એક ગીત છેડી દીધું :
વસંતે કલશોર કર્યો, ભાઈ……
વસંતે કલશોર કર્યો ભાઈ, વાયરે વગડો ઝૂમ્યો,
ઋજુ રતુંબલ સંદેશા લઈને, ટહુકો વનપથ ઘૂમ્યો…
….. ઘૂમ્યો…વનપથ ઘૂમ્યો…
ઉપરના શ્રી રમેશ પટેલના ફોટા ઉપર ક્લિક કરીને એમનો આખો લેખ અને ગીતને માણવા વે.ગુ. બ્લોગમાં પહોંચી જાઓ
આભાર -સૌજન્ય – વેબ ગુર્જરી
સંપર્ક : રમેશ પટેલ – rjpsmv@yahoo.com
બ્લોગ : “આકાશદીપ”
પંખીઓએ કલશોર કર્યો, ભાઈ! ધરતીને સૂરજ ચૂમ્યો.
~ નિનુ મઝુમદાર
પંખીઓએ કલશોર કર્યો, ભાઈ! ધરતીને સૂરજ ચૂમ્યો,
કૂથલી લઈને સાંજનો સમીર આજ વનેવન ઘૂમ્યો
વનેવન ઘૂમ્યો.
ખુલ્લી પડેલી પ્રીતનો અરથ કળી કળીએ જાણ્યો,
શરમની મારી ધરણીએ કાળી રાતનો ઘૂમટો તાણ્યો
ઘૂમટો તાણ્યો.
પ્રગટ્યા દીવા કૈંક ચપોચપ ઊઘડી ગગન બારી,
નીરખે આભની આતુર આંખો દોડી આવી દિગનારી
આવી દિગનારી.
તાળી દઈ કરે ઠેકડી તીડો, તમરાં સિસોટી મારે,
જોવા તમાશો આગિયા ચાલ્યા બત્તી લઈ દ્વારે દ્વારે
ફરી દ્વારે દ્વારે.
રાતડીના અંઘકારની ઓથે નીંદરે અંતર ખોલ્યાં,
કૂંચી લઈ અભિલાષની સોનલ હૈયે સમણાં ઢોળ્યાં
સમણાં ઢોળ્યાં.
~ નિનુ મઝુમદાર
—————————————————-
ઉપરના ગીતને સ્વર સમ્રાટ મન્નાડેના સુરીલા સ્વરે નીચેના વિડીયોમાં સાંભળો
ઓ હો હો હો…. પંખીઓએ કલશોર કર્યો, ભાઈ ધરતીને સૂરજ ચૂમ્યો – મન્નાડે
બે એરિયા સાહિત્ય બેઠકમાં એમની રચના રજુ કરતા શ્રી પી.કે. દાવડા
આજની પોસ્ટમાં શ્રી પી.કે. દાવડા તરફથી
ઈ-મેલમાં પ્રાપ્ત કાવ્ય રચનાઓ
એમના આભાર સાથે સાનંદ પ્રસ્તુત કરેલ છે .-
વિનોદ પટેલ
—————————————–
(મંદાક્રાન્તા)
આજે મારે લખવી કવિતા, કોઈ શબ્દો સુઝેના,
કાવ્યો માટે વિષય મળવો હોય એમાં જરૂરી,
(સ્રગ્ધરા)
વાણી વિલાસનો આ સમય, વિષયની આજ કોને પડી છે?
આજે લોકો કવિતા, વિષય વગર, ભાષા રચાવી લખે છે.
(ભુજંગી)
વિચારો વહે આજ મારા છંદોમા
લખું આજ સારી કવિતા પદોમા.
(લલિત)
સમજશે નહીં આ પેઢી બાપડી!
અરર કેટલું સ્તર નીચે ગયું?
વગર છંદની લોક વાંચશે ,
અગર ના ગમે, Delete દાબશે .
ફિકર કાં કરે, ના લોક વાંચશે
તરત એ પછી Critic માપશે ,
હરદિને નવા અરથ કાઢશે
હરદિને નવા બ્લોગ છાપશે
-પી. કે. દાવડા
————————————-
ન લખવાના બહાના
લખો લખો, લેખ લખો તમારે;
બ્લોગો ઘણાં છે, કોઈ તો સ્વીકારે.
પણ શું લખું? કંઈપણ સુઝે ના,
મને બીક લાગે કે લોકો હસે ના.
ભૂતકાળ મારો હતો સાવ સાદો,
ભૂતકાળ સામે સૌને છે વાંધો!
છે ભવિષ્ય મારું થોડું જ બાકી,
તાકી રહ્યો છું, પણ ગયો છું થાકી;
હવે, વર્તમાનમા હું દોડી રહ્યો છું,
બસ એક સફળતા શોધી રહ્યો છું;
બસ તે પછી મારા લેખો વંચાસે,
સાદા શબદનો પણ ગુઢ અર્થ થાસે.
ભરાસે બધા બ્લોગ મારા જ લેખથી,
કોંમેન્ટ પણ થાતા હશે અતિ વેગથી.
ક્યારે આ સપના પૂરા થવાના?
કે આ બધા ન લખવાના બહાના?
-પી. કે. દાવડા
———————————————
દાવડાજીના ઉપરનાં કાવ્યો પછી એમનો આ ટચુકડો ગદ્ય ખંડ પણ માણો .
તમને જરૂર ગમશે .
——————————————-
તક…તક….તક……….તર્રરરરર……
થોડા દિવસ પહેલા હું એક ગામડામાં ગયો હતો. સાંજે તળાવ નજીક ફરતો હતો ત્યારે
જોયું કે એક ભરવાડ એની ભેંસોને પાણી પાઈ રહ્યો હતો .
પાણી પીતી ભેંસો સામે જોઈને એ બોલતો હતો, તક….તક….તક…..તર્રરરરર…..
મને હસવું આગી ગયું, આ ભેંસો શું સમજતી હશે?
આજે મને લાગે છે કે ભેંસોને નહિં મને કહેતો હતો, તક….તક…..તક…..તર્રરરરર…..
ઈશ્વરે મને ત્રણ તક આપી. પહેલી તક બાલ્યાવસ્થા, જેમાં સારા સંસ્કાર અને સારૂં
શિક્ષણ પ્રાપ્ત કરવાની તક આપી.
બીજી તક યુવાઅવસ્થા જેમાં અર્થોપાદન અને કુટુંબ બનાવવાની તક આપી.
અને આ ત્રીજી અને આખરી તક જે સમાજે મને સાચવ્યો તે સમાજને કંઈક પાછું
આપવાની તક આપી છે, ત્યાર બાદ તર્રરરરર….. તો નક્કી જ છે.
-પી. કે. દાવડા
———————————————
આભાર દર્શન
મારાં ધર્મ પત્ની સ્વ.કુસુમ્બેનની ૨૨ મી પુણ્યતિથી નિમિત્તેની તારીખ ૧૪ મી એપ્રિલ ,૨૦૧૪ ની આ પોસ્ટ
ના જવાબમાં ઘણા મિત્રોએ બ્લોગમાં અને ઈ-મેલથી એમના સહાનુભૂતિપૂર્ણ પ્રતિભાવો દર્શાવ્યા છે .
આ તમામ મિત્રોનો એમની લાગણી અને પ્રેમ માટે હું અંતઃકરણ પૂર્વક આભાર માનું છું .
હોંગકોંગ નિવાસી શ્રી ઉમેશભાઈ દેસાઈએ એમના ઈ-મેલ પ્રતિભાવ સાથે એક સુંદર ફૂલના ફોટોમાં આ પોસ્ટને
અનુરૂપ હાઈકુ મુકીને એમનો પ્રતિભાવ આપ્યો છે એને એમના આભાર સાથે નીચે પ્રસ્તુત છે .
એમના પ્રતિભાવમાં ઉમેશભાઈએ લખ્યું હતું કે ” દુઃખનું ઓસડ દહાડા છે ” એવું જે મેં પોસ્ટમાં
લખ્યું હતું એ એમના મતે બરાબર નથી .
ખરો પ્રેમ હોય એ કોઈ પણ સમયે તાજો જ રહે છે . જે વ્યક્તિ હયાત નથી એની યાદ જતી નથી પણ હંમેશાં
હૃદયમાં ભરેલી રહે છે . એમના હાઈકુનો આ ભાવ છે .
( ચિત્રના ખૂણામાં જે ઝાંખા અક્ષર છે એ આ હાઈકુ છે )
ફોટોકુ
ક્યાં ખાલી હતો
ભરચક ભરેલો
યાદો એ તારી
ઉમેશ દેસાઈ ( હોંગકોંગ )
શ્રી ઉમેશભાઈ દેસાઈ ના ફોટોકું વેબ ગુર્જરી બ્લોગમાં નિયમિત જોવા મળે છે .
————————————————–
મારા મતે હાઈકુ એ ચિત્રકાવ્ય છે — ધીરુ પરીખ
ગુજરાતી સાહિત્યમાં ધીરુ પરીખ એક લેખક , સંપાદક અને કવિ તરીકે ખુબ જાણીતા છે .
મૃતપ્રાય માસિકો “કુમાર” અને “કવિલોક” ને સજીવન કરવા માટે ધીરુ પરીખને સૌ યાદ કરશે .
ધીરુ પરીખ હાઈકુ કાવ્ય પ્રકાર અંગે એમના એક ઇન્ટરવ્યુમાં જણાવે છે કે —-
“૧૯૬૬ પછી સ્નેહરશ્મિ જાપાનીસ કાવ્ય પ્રકાર હાઈકુને ગુજરાતીમાં લાવ્યા.
મને પણ હાઈકુમાં રસ પડ્યો. મારા મતે હાઈકુ એ ચિત્રકાવ્ય છે.
પણ લોકો એને મુક્તક સમજે છે. હાઈકુમાં ૧૭ શબ્દોનો સમન્વય છે. મારું એક હાઈકુ છે,
મૂછ હલાવે
વંદો, પાછળ સ્થિર
ગરોળી ટાપે
આ એક ચિત્ર છે. પણ તેમાં ગૂઢ અર્થ રહેલો છે કે સમાજમાં મૂછ ઉપર તાવ દેતા મનુષ્ય તારી
પાછળ પણ મૃત્યુ ટાંપીને બેઠું છે.
મેં મારા હાઈકુઓનો સંગ્રહ ‘આગિયા’ના નામે પ્રગટ કર્યો છે. કારણ કે અંધારામાં આગિયા
ચમકીને બંધ થાય છે.
મારા હાઈકુ “કુમાર” અને અન્ય પ્રકાશનોમાં પહેલાં પ્રગટ થયા અને તેને
‘આગિયા’ સંગ્રહમાં સમાવિષ્ટ કરેલા છે.”
—ધીરુ પરીખ
—————————————–
શ્વાસ કરતાં પણ વધુ વિશ્વાસ છે,
મિત્ર ! તું ભગવાનથી પણ ખાસ છે.
ઘા સમય જે રૂઝવી શક્તો નથી,
તું એ રૂઝવે છે, મને અહેસાસ છે.
એ ખભો નહિ હોય તો નહિ ચાલશે,
એ ખભો ક્યાં છે ? એ મારો શ્વાસ છે.
શ્વાસ કરતાં પણ વધુ વિશ્વાસ છે,
-વિવેક ટેલર
આજનો સુવિચાર
વિનોદ વિહાર 
વાચકોના પ્રતિભાવ