( 1016) પ્રણયનાં ગુજરાતી ગીતો…ગઝલો નો આસ્વાદ

ગુજરાતી સાહિત્યમાં અનેક કવિઓએ પ્રણય ગીતો, ગઝલોની રચના કરી છે.આ ગીતો/ગઝલોમાં કવિઓએ ” સબસે ઉંચી પ્રેમ સગાઇ ” ની ભાવનાનું મન મુકીને નિરૂપણ કર્યું છે.

આવાં કેટલાંક લોક જીભે રમતાં અને પ્રસિદ્ધ ગુજરાતી પ્રણય ગીતો/ગઝલોમાંથી મને ગમતાં કેટલાંક વાચકોના આસ્વાદ માટે આજની પોસ્ટમાં મુક્યાં છે.

આ ગીતો વધુ સારી રીતે સંગીત સાથે માણી શકાય એ હેતુથી કેટલાંક ગીતોની ઉપલબ્ધ ઓડિયો/વિડીયો લીંક પણ ગીતો સાથે મૂકી છે .આશા છે આપને આ ગુજરાતી પ્રણય ગીત માળાનો આસ્વાદ લેવાનું ગમશે. .. વિનોદ પટેલ

આ નભ ઝૂકયું તે કાનજી,
ને ચાંદની તે રાધા રે.
આ સરવરજલ તે કાનજી,
ને પોયણી તે રાધા રે.
આ બાગ ખીલ્યો તે કાનજી,
ને લ્હેરી જતી તે રાધા રે.
આ પરવત-શિખર કાનજી,
ને કેડી ચડે તે રાધા રે.
આ ચાલ્યાં ચરણ તે કાનજી,
પગલી પડે તે રાધા રે.
આ કેશ ગૂંથ્યા તે કાનજી,
ને સેંથી પૂરી તે રાધા રે.
આ દીપ જલે તે કાનજી,
ને આરતી તે રાધા રે.
આ લોચન મારાં કાનજી,
ને નજરું જુએ તે રાધા રે!

— કવિ પ્રિયકાંત મણિયાર

Aa Nabh Jhukyun Te by Ashit Desai and Hema Desai | Gujarati Jalso

તારી આંખનો અફીણી…કવિ વેણીભાઈ પુરોહિત 

તારી આંખનો અફીણી, તારા બોલનો બંધાણી
તારા રૂપની પૂનમનો પાગલ એકલો (2)

આજ પીઉં દરશનનું અમૃત, કાલ કસુંબલ કાવો,
તાલ પુરાવે દિલની ધડકન, પ્રીત બજાવે પાવો,
તારી મસ્તીનો મતવાલો આશક એકલો… હે તારા રૂપની….
તારી આંખનો અફીણી….

પાંખોની પરખે પરબડી આંખો જુએ પીયાવો
અદલ બદલ તનમનની મૌસમ ચાતકનો ચકરવો
તારા રંગ નગરનો રસિયો નાગર એકલો…હે તારા રૂપની…
તારી આંખનો અફીણી….

ધીમી ધીમી પગલી તારી ધીમી કંઇક અદાઓ
કમર કરે છે લચક અનોખી રૂપ તણાં લટકાઓ
તારી અલબેલી એ ચાલનો ચાહક એકલો…હે તારા રૂપની…
તારી આંખનો અફીણી….

તું કામણગારી રાધા ને હું કાનો બંસીવાળો
તું ચંપા વરણી ક્રિષ્ન કળી હું કામણગારો કાનો
તારા ગાલની લાલી નો ગ્રાહક એકલો…હે તારા રૂપની…
તારી આંખનો અફીણી….

રૂપ જાય આગળથી પાછળ, જાય જુવાની વીતી,
પ્રીતવાવડી સદા છલકતી, જાય જિંદગી પીતી,
તારા હસમુખડાં ઝીલું છું ઘાયલ એકલો…હે તારા રૂપની…
તારી આંખનો અફીણી….

ઠરી ગયા કામણનાં દીપક, નવાં નૂરનો નાતો,
ઝલક ગઈ મન પામરતાની, નવી આરતી ગાતો.
તારી પાનીને પગરસ્તે ચાલું એકલો… હે તારા રૂપની…
તારી આંખનો અફીણી….

Tari ankh no afini …(Asmi)

નજરનાં જામ છલકાવીને…–બરકત વિરાણી ‘બેફામ’

નજરનાં જામ છલકાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે
જીગરને આમ તરસાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે
તમને બોલાવે પ્યાર, તમે ઊભા રહો
દિલના ખુલ્લા છે દ્વાર, તમે ઊભા રહો
જરા ઊભા રહો, જરા ઊભા રહો
જીવનને આંગણે આવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે
નજરનાં જામ છલકાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે
મારી થઈ ગઈ છે ભૂલ, મને માફ કરો
મેં તો આપ્યા છે ફૂલ, મને માફ કરો
મને માફ કરો, મને માફ કરો
પ્રણયના ફૂલ કરમાવી ને ચાલ્યા ક્યાં તમે
નજરનાં જામ છલકાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે
થઈને પૂનમની રાત તમે આવ્યાં હતા
થઈને જીવન પ્રભાત તમે આવ્યાં હતા
તમે આવ્યાં હતા, તમે આવ્યાં હતા
વિરહની આગ સળગાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે
નજરનાં જામ છલકાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે

–બરકત વિરાણી ‘બેફામ’

નજરનાં જામ છલકાવીને ચાલ્યા ક્યાં તમે
Najar Na Jaam Chhalkavine Mukesh..

મારા ભોળા દિલનો… કવિ રમેશ ગુપ્તા

મારા ભોળા દિલનો હાયે રે શિકાર કરીને
ચાલ્યા ગયા આંખોથી આંખો ચાર કરીને, બિમાર કરીને
મારા ભોળા દિલનો
મેં વિનવ્યું વારંવાર કે દિલ સાફ કરી લ્યો
મેં વિનવ્યું વારંવાર કે દિલ સાફ કરી લ્યો
કોઈ ભૂલ હો મારી તો એને માફ કરી દ્યો
કોઈ ભૂલ હો મારી તો એને માફ કરી દ્યો
ના ના કહી ના હા કહી મુખ મૌન ધરી ને
ચાલ્યા ગયા આંખોથી આંખો ચાર કરીને, બિમાર કરીને
મારા ભોળા દિલનો
એક બોલ પર એના મેં મારી જીન્દગી વારી
એક બોલ પર એના મેં મારી જીન્દગી વારી
એ બેકદરને ક્યાંથી કદર હોય અમારી
એ બેકદરને ક્યાંથી કદર હોય અમારી
આ જોઈને ને રોઈને દિલ મારું કહે છે
આ જોઈને ને રોઈને દિલ મારું કહે છે
શું પામ્યું કહો જીન્દગીભર આહ ભરીને
ચાલ્યા ગયા આંખોથી આંખો ચાર કરીને, બિમાર કરીને
મારા ભોળા દિલનો
છો ને થઈ તકરાર હજુ પ્યાર બાકી છે
છો ને થઈ તકરાર હજુ પ્યાર બાકી છે
બન્ને દિલોમાં પ્રેમનો ઝણકાર બાકી છે
સંસારના વહેવારનો વેપાર બાકી છે
બન્ને દિલોના મળવા હજુ તાર બાકી છે
બન્ને દિલોના મળવા હજુ તાર બાકી છે
અભિમાનમાં ફુલઈ ગયા જોયું ના ફરીને
ચાલ્યા ગયા આંખોથી આંખો ચાર કરીને, બિમાર કરીને
મારા ભોળા દિલનો
મારા ભોળા દિલનો હાયે રે શિકાર કરીને
ચાલ્યા ગયા આંખોથી આંખો ચાર કરીને, બિમાર કરીને
મારા ભોળા દિલનો
..રમેશ ગુપ્તા

મારા ભોળા દિલનો હાયે રે શિકાર કરીને
Mara Bhola Dil No – Mukesh

કોઈ જોડે કોઈ તોડે -કવિ ઉમાશંકર જોશી 

કોઈ જોડે કોઈ તોડે
પ્રીતડી કોઈ જોડે કોઈ તોડે
કોઈ ગુમાને ઉરઅરમાને અમથું મુખડું મોડે,
કો આંખને અધઅણસારે ઉલટથી સામું દોડે… પ્રીતડી…
કો એક ગભરુ પ્રણયભીરું ખસી ચાલે થોડે થોડે,
કોઈ ઉમંગી રસરંગી ધસી આવે કોડે કોડે… પ્રીતડી…
કોઈ અભાગી અધરે લાગી હૃદય કટોરી ફોડે,
કો રસીયા હૈયા ખાતર થઈ મૂકે જીવતર હોડે… પ્રીતડી…
કોઈ જોડે કોઈ તોડે
પ્રીતડી કોઈ જોડે કો
ઈ તોડે…
-ઉમાશંકર જોશી

દિવસો જુદાઈના જાય છે..‘ગની’ દહીંવાલા

દિવસો જુદાઈના જાય છે
એ જશે જરૂર મિલન સુધી
મારો હાથ ઝાલીને લઈ જશે
મુજ શત્રુઓ જ સ્વજન સુધી
ન ધરા સુધી ન ગગન સુધી
નહિ ઉન્નતિ ન પતન સુધી
ફકત આપણે તો જવું હતું
હર એક મેકના મન સુધી
તમે રાંકના છો રતન સમા
ન મળો હે આંસુઓ ધૂળમાં
જો અરજ કબૂલ હો આટલી
તો હ્રદયથી જાઓ નયન સુધી
તમે રાજરાણીના ચીર સમ
અમે રંક નારની ચુંદડી
તમે તન પર રહો ઘડી બેઘડી
અમે સાથ દઈએ કફન સુધી
જો હ્રદયની આગ વધી ‘ગની’
તો ખૂદ ઈશ્વરે જ કૃપા કરી
કોઈ શ્વાસ જ બંધ કરી ગયું
કે પવન ન જાય અગન સુધી
‘ગની’ દહીંવાલા

Divaso Judai Na Jay Chhe – Gani Dahiwala – Soli Kapadia – Gujarati Gazal

એવું કૈં કરીએ કે…–કવિ રમેશ પારેખ

એવું કૈં કરીએ કે આપણ એકબીજાને ગમીએ !
હાથ હાથમાં આપી, સાથે હૈયું પણ સેરવીએ,
ભૂલચૂકને ભાતીગળ રંગોળીમાં ફેરવીએ !
શા માટે રઢિયાળી રાતે એકલ એકલ ભમીએ ?
દાઝ ચડે એવી કે આપણ એ બ્હાને પણ મળીએ
ગોફણમાં ચાંદો ઘાલી હું ફેકું તારે ફળીયે
સામેસામી તાલી દઈદઈ રસબસ રાસે રમીએ !
– રમેશ પારેખ

જ્યારે પ્રણયની જગમાં….– આદિલ મન્સૂરી

જ્યારે પ્રણયની જગમાં શરૂઆત થઈ હશે,
ત્યારે પ્રથમ ગઝલની રજૂઆત થઈ હશે.
પહેલા પવનમાં ક્યારે હતી આટલી મહેક,
રસ્તામાં તારી સાથે મુલાકાત થઈ હશે.
ઘૂંઘટ ખુલ્યો હશે ને ઊઘડી હશે સવાર,
ઝુલ્ફો ઢળી હશે ને પછી રાત થઈ હશે.
ઊતરી ગયા છે ફૂલના ચહેરા વસંતમાં,
તારા જ રૂપરંગ વિષે વાત થઈ હશે.
‘આદિલ’ને તે જ દિવસથી મળ્યું દર્દ દોસ્તો,
દુનિયાની જે દિવસથી શરૂઆત થઈ હશે.
– આદિલ મન્સૂરી

Jyare Pranay Ni Jag Ma Sharuat Thai Hashe / જ્યારે પ્રણયની જગમાં શરૂઆત થઈ હશે – Manhar Udhas

( 1015 ) વેલેન્ટાઇન અને વયસ્ક પ્રેમ

“પાકા ઘડે કાંઠા ના ચડે,પણ પાકી ઉંમરે પ્રેમ તો થાય જ” 

આ અગાઉની વેલેન્ટાઇન અને પ્રેમ અંગેની પોસ્ટ 2017/02/13/1014 માં બે યુવાન દિલોના પ્રેમની વાત કહેતી બે વાર્તાઓ પોસ્ટ કરવામાં આવી હતી.એના અનુસંધાનમાં આજની વેલેન્ટાઇનની પોસ્ટમાં યુવાની વટાવી ગયેલ વયસ્ક પ્રેમને ઉજાગર કરતાં કાવ્યો અને બે વાર્તાઓ પ્રસ્તુત કરવામાં આવેલ છે.

સુરત નિવાસી મિત્ર શ્રી ઉત્તમભાઈ ગજ્જરે એમના ઈ-મેલમાં વેલેન્ટાઇન દિવસને અનુરૂપ નવ ગુજરાત-સમય માં પ્રસિદ્ધ અમીષા શાહ લિખિત એક લેખ/વાર્તા “પાકા ઘડે કાંઠા ના ચડે ,પણ પાકી ઉંમરે પ્રેમ તો થાય જ” અને કવિ શ્રી મૃગાંક શાહની વયસ્ક પ્રેમની કવીતા “એ મને ગમે છે” એની લીંક સાથે મોકલી હતી જે મને ગમી ગઈ.

લેખિકા સુશ્રી અમીષાબેન,કવિ શ્રી મૃગાંક શાહ અને શ્રી ઉત્તમભાઈના આભાર સાથે નીચેની લીંક પર એ કાવ્ય અને વાર્તાનો આસ્વાદ લો.

“પાકા ઘડે કાંઠા ના ચડે ,પણ પાકી ઉમરે પ્રેમ તો થાય જ “

સાચો પ્રેમ કદી ઘરડો થતો નથી…. વાર્તા … વિનોદ પટેલ

ઉપરની અમીષાબેનની વાર્તામાં કહેવામાં આવ્યું છે એમ ‘પ્રેમ’ ઉંમરનો મોહતાજ નથી હોતો.સમય જતાં શરીર ઘરડું બને છે પણ એ ઘરડા શરીરમાં વાસ કરતો પ્રેમ કદી ઘરડો થતો નથી.

આ વાતને પુરવાર કરતી પ્રતિલિપિ.કોમ પર પ્રકાશિત મારી એક વાર્તા નીચેની લીંક પર ક્લિક કરીને વાંચો.

“સાચો પ્રેમ કદી ઘરડો થતો નથી”…વાર્તા 

પ્રસન્ન દાંપત્યની કવિતા — સુરેશ દલાલ

     સ્વ.સુરેશ દલાલ અને ધર્મપત્ની શુશીલા દલાલ

“પ્રેમ કરવો એટલે બે માણસોએ એકમેક સાથે વૃદ્ધ થવા સંમત થવું તે… “A true relationship is two imperfect people refusing to give up on each other.”

‘વેલેન્ટાઈન ડે’ એટલે પ્રેમનો ઉત્સવ.આ દિવસના સ્પીરીટ ને અનુરૂપ સ્વ. સુરેશ દલાલનું એક પ્રસન્ન દાંપત્યનું કાવ્ય સાથે માણો વિડીયોમાં એમના જ અવાજમાં કાવ્યનું પઠન…

પ્રસન્ન દાંપત્યની કવિતા — સુરેશ દલાલ

ડોસાએ ડોસીને જીદ કરી કહ્યું:
હવે હાથમાં તું મેંદી મુકાવ,
કોકના લગનમાં જઈએ તો લાગે
કે આપણો પણ કેવો લગાવ.

આપણને જોઈ પછી કોઈને પણ થાય
કે પરણી જઈએ તો કેવું સારું,
મંગળફેરા ફરતા જીવોને લાગે કે
જીવન હોય આવું સહિયારું;
ઘેરદાર ઘાઘરો ને ઘરચોળું પહેરીને
ઠાઠ અને ઠસ્સો જમાવ.

તારી મેંદીમાં મારું ઊપસશે નામ
અને નામમાં દેખાશે તારો ચહેરો,
હાથમાં હાથ હવે ઝાલીને મ્હાલીએ
ને ફરી લઈએ જીવતરનો ફેરો;
સોનલ કમળ અને રુપેરી ભમરો છે
ને બિલોરી આપણું તળાવ!

Suresh Dalal – Dosae Dosine Kidhu…

અગાઉ વિનોદ વિહારની સ્વ.સુરેશ દલાલને શ્રધાંજલિ આપતી પોસ્ટ નંબર ૮૦ માં સ્વ. ડો. સુરેશ દલાલનાં ત્રણ ડોસા-ડોસી કાવ્યોનો આસ્વાદ કરાવવામાં આવ્યો હતો.આ કાવ્યોને આ લીંક પર ક્લિક કરીને ફરીથી માણો.

સ્વ.સુરેશ દલાલ અને એમનાં ત્રણ ડોસા-ડોસી કાવ્યો.

Happy ‘Velentine Day’

( 1014 ) ઢાઈ અક્ષર પ્રેમકા,પઢે સો પંડિત હોય …

૧૪ મી ફેબ્રુઆરી “વેલેન્ટાઈન ડે’ તરીકે ઉજવાય છે.‘વેલેન્ટાઈન ડે’ એટલે પ્રેમીઓનો પ્રેમનો ઇજહાર કરવાનો ઉત્સવ.

વસંત અને વેલેન્ટાઈન ડે બંને ફેબ્રુઆરીમાં જ આવે એટલે વેલેન્ટાઈન ડે એ વસંત પંચમીનું જ એક બીજું સ્વરૂપ છે. વસંત એટલે સૃષ્ટિનું યૌવન અને યૌવન એટલે જીવનની વસંત

પ્રેમ વિષે સંત કબીર શું કહે છે ?

પોથી પઢી પઢી જગ મુઆ, પંડિત ભયા ન કોય

ઢાઈ અક્ષર પ્રેમકા ,પઢે સો પંડિત હોય.

પ્રેમ ન બાડી ઉપજે , પ્રેમ ન હાટ બિકાય

રાજા–પરજા જેહી રુચે, સીસ દેઈ લે જાય.

— કબીર

વેલેન્ટાઇન–પ્રેમોત્સવને અનુરૂપ મારી કેટલીક સાહિત્ય રચનાઓ

વેલેન્ટાઇન ડે પરની પ્રતિલિપિ.કોમ પર પ્રકાશિત એક અછાંદસ રચના નીચેની લીંક પર  ક્લિક કરીને વાંચો.

વેલેન્ટાઇન ડે …અછાંદસ કાવ્ય… 

ઢાઈ અક્ષર પ્રેમકા ,પઢે સો પંડિત હોય.

વેલેન્ટાઈન ડેની એક પ્રેમ કથા

(અગાઉ પોસ્ટ કરેલ સત્ય ઘટના પર આધારિત આ વાર્તાને થોડી મઠારીને અહી પ્રસ્તુત કરેલ છે.)

અમેરિકાના ન્યુ મેક્ષિકો સ્ટેટના મુખ્ય શહેર આલ્બુકર્કમાં રહેતા યુવાન ટીમ હેરીસ Tim Harris ની અને ટીફની જહોન્સન Tiffani Johnson નામની યુવતીની સત્ય ઘટના પર આધારિત આ પ્રેમ કથા જાણવા જેવી છે અને વેલેન્ટાઈન ડે ને અનુરૂપ છે.આ બન્ને પ્રેમી પંખીડાં ડાઉન સિન્ડ્રોમ રોનો ભોગ બનેલાં વિકલાંગ હોવા છતાં એમના વચ્ચેના પ્રેમ વચ્ચે એમની આ શારીરિક અને માનસિક પરિસ્થિતિ કોઈ રીતે નડતર રૂપ બની નહોતી.

આલ્બુકર્કમાં રેસ્ટોરંટનું કુશળતા પૂર્વક સંચાલન કરતો ટીમ હેરીસ Tim Harris  આખા અમેરિકામાં ડાઉન સિન્ડ્રોમ સાથે કોઈ રેસ્ટોરંટનો માલિક હોય તો એ એકલો જ હતો.એના નામ પરથી એણે એની રેસ્ટોરંટનું  નામ Tim’s Place રાખ્યું હતું.સતત પાંચ વર્ષ સુધી સખત મહેનત કરી એના આ ધંધામાં એના પ્રાણ રેડીને એણે એના ધંધાને સધ્ધર કર્યો હતો.ટીમ એના ગ્રાહકોમાં ઘણો પ્રિય હતો.

એક દિવસે એકાએક જ એના રેગ્યુલર ગ્રાહકો સમક્ષ એણે જાહેર કર્યું કે એ ટૂંક સમયમાં જ રેસ્ટોરંટ બંધ કરે છે અને બીજા સ્ટેટમાં ડેનવર શહેરમાં મુવ થાય છે. એના ગ્રાહકોને આ સમાચાર જાણીને ખુબ નવાઈ લાગી કે ટીમ એનો આવો જામેલો ધંધો કેમ બંધ કરતો હશે .

રેસ્ટોરન્ટના ગ્રાહકોએ જ્યારે એનું કારણ  જાણ્યું ત્યારે એમને એથી ય વધુ નવાઈ લાગી.

ટીમના આ નિર્ણય પાછળનું કારણ એ હતું કે ડાઉન સિન્ડ્રોમ લોકોની એક કન્વેન્શનમાં ટીમ ભાગ લેવા ગયો હતો. આ કન્વેન્શનમાં એને ટીફની જહોન્સન Tiffani Johnson નામની યુવતી સાથે પરિચય થયો. આ પરિચય પાંગરીને પ્રેમમાં પરિણમ્યો.ટીફની કહે છે “ ટીમને જોતાં જ જાણે મને પ્રેમના ભમરાએ ડંખ માર્યો ના હોય એવી અનુભૂતિ થઇ !“

આ બાજુ ટીમની પણ ટીફની જેવી જ માનસિક સ્થિતિ હતી.એ પણ પ્રેમમાં પરવશ બની ગયો હતો.ટીમે એક દિવસ ટીફની આગળ ઘૂંટણીએ પડીને એના વેલેન્ટાઇન થવાની ઓફર કરી. ટીફ્નીએ એ ઓફરને ખુશીથી સ્વીકારી લીધી . ટીમને તો એ જ જોઈતું હતું.પરંતુ એક મુશ્કેલી એ હતી કે ટીમ રહેતો હતો આલ્બુકર્ક શહેરમાં તો ટીફની એનાથી દુર ડેનવરમાં રહેતી હતી.કેટલાક સંજોગોને લીધે એ ટીમ સાથે રહેવા આલ્બુકર્ક આવી શકે એમ નહોતી.

આ સંજોગોમાં ટીફની સાથે રહી શકાય એ માટે ટીમે એની જામી ગયેલી રેસ્ટોરન્ટ બંધ કરીને ડેનવર મુવ થવાનો મનમાં પાક્કો નિર્ણય કરી લીધો. ડેનવરમાં જઈને નવેસરથી ત્યાં ધંધો કરે અને એ જામે કે ના જામે એની એણે પરવા કરી નહિ.ટીફની માટેના એના પ્રેમ ખાતર એણે એક મોટું જોખમ માથે વહોરી લીધું.માત્ર એના પ્રિય પાત્ર ટીફની પ્રત્યેના હૃદયના પ્રેમ ખાતર અને એની સાથે રહી શકાય એ માટે એના ચાલુ ધંધાને બંધ કરીને મોટો ભોગ આપવાનો મનથી પાક્કો નિર્ણય લઇ લીધો.

આલ્બુકર્કમાં એના ગ્રાહકોને ટીમ ખુબ પ્રિય બની ગયો હતો. રેસ્ટોરન્ટ બંધ કરવાના ટીમના નિર્ણયથી એના ઘણા ગ્રાહકો તો એને બાથમાં લઈને રડવા લાગ્યા હતા.ટીફની પ્રત્યેના પ્રેમને ખાતર ટીમ આટલો મોટો ત્યાગ કરવા તૈયાર થઇ ગયો હતો એ એમને સમજાતું નહોતું.

ટીમ એના ગ્રાહક મિત્રોને એની સ્થિતિ સમજાવતાં કહેતો હતો કે “ જ્યારે જ્યારે હું નિરાશ થઇ જાઉં છું ત્યારે મારી પ્રિયતમા ટીફનીનો સાથ અને સંગાથ મળશે એ ખ્યાલ જ મને સુખની અનુભૂતિ કરાવે છે. હું ટીફનીની આંખોમાં જ્યારે જોઉં છું ત્યારે મને એમાં માત્ર પ્રેમનાં જ દર્શન થાય છે.એમાં હું જિંદગી માટેનું સુખ જોઉં છું.હું એની આંખોમાં  એ પણ જોઉં છું કે મારું ભવિષ્ય મારી પ્રિયતમા ટીફની સાથે જ લખાઈ ગયું છે.”ગ્રાહક મિત્રો ટીમના આ શબ્દોથી અચંબામાં પડી જતા કે આ પ્રેમી પંખીડાંનો પ્રેમ કેટલો મહાન છે !

ટીમના પિતા કહે છે કે “ ટીમ એનો જામેલો ધંધો સમેટી લઈને આલ્બુકર્કથી ડેનવર મુવ થઇ રહ્યો છે એ વિચારથી હું મનથી દુખી તો છું પણ એની પ્રિયતમા ટીફની સાથે રહેવા માટે જવાનું થશે એ ખ્યાલથી એને આવો ઉત્તેજિત અને ઉત્સાહી થતો મેં એને કદી ય જોયો નથી.ટીમના આવા પ્રેમને હું કેમ અવગણી શકું. તેઓ બન્ને જ્યાં જાય ત્યાં તેઓ પ્રેમથી રહે અને સુખી થાય એવા મારા આશીર્વાદ આપું છું.”

આ બે અજનબી પ્રેમી પંખીડાંની પ્રેમ કથા વાંચી તમને પણ થશે કે પ્રેમ એ ખરેખર શું ચીજ છે! પ્રેમ નામનું રસાયણ પ્રેમથી ધબકતાં બે હૃદયોને એક રૂપ કરે છે.પ્રેમ માણસના શરીરને નહી પણ એમાં ધબકતા હૃદયને જ ઓળખે છે.

–વિનોદ પટેલ

પ્રેમ એ શું ચીજ છે એ વિશેની પ્રતિલિપિ.કોમ પર પ્રકાશિત મારી એક અછાંદસ રચના નીચેની લીંક પર ક્લિક કરીને વાંચો.

પ્રેમ શું છે ?…. અછાંદસ 

 

પ્રેમ અને વાસના …

પ્રેમને અને વાસનાથી જુદી પાડતી લીટી બહુ નાજુક છે.ઘણા દાખલાઓમાં બે વ્યક્તિઓ વચ્ચેનું આકર્ષક બળ પ્રેમ નહિ પણ વાસના હોય છે. મોટાભાગે ફિલ્મોમાં બતાવાતો પ્રેમ વાસનાથી દોરવાએલો હોય છે.પ્રતિલિપિ.કોમ પર પ્રકાશિત મારી વાર્તા “યુવાની,પ્રેમ અને વાસના”માં આ વાત કહેવાઈ છે.નીચેની લીંક પર ક્લિક કરીને એ વાર્તા વાંચી શકાશે.

યુવાની,પ્રેમ અને વાસના …ટૂંકી વાર્તા …

 

 

 

( 1013 ) એક કબીર ભજન … વિડીયો … વિચાર વિસ્તાર ( સૌજન્ય- સુ.શ્રી પ્રજ્ઞાબેન વ્યાસ )

(સંકલન સૌજન્ય- સુ.શ્રી પ્રજ્ઞાબેન વ્યાસ )

એક કબીર ભજન …મત કર મોહ તુ …..

મત કર મોહ તુ, હરિભજન કો માન રે.

નયન દિયે દરશન કરને કો,
શ્રવણ દિયે સુન જ્ઞાન રે … મત કર

વદન દિયા હરિગુણ ગાને કો,
હાથ દિયે કર દાન રે … મત કર

કહત કબીર સુનો ભાઈ સાધો,
કંચન નિપજત ખાન રે … મત કર

– સંત કબીર

આ કબીર ભજનને શાસ્ત્રીય ગાયક ભીમસેન જોશીના સ્વરે મગ્ન થઈને સાંભળો/માણો.
Mat Kar Moh Too Hari Bhajan Ko Maan Re–Bhimsen Joshi

ભજનનો વિચાર વિસ્તાર ….

પ્રસ્તુત પદમાં કબીર સાહેબ હરિભજન કરવાનો સંદેશ આપે છે. તેઓ કહે છે કે આ સંસારમાં મોહ કરવા જેવું કશું નથી. સ્ત્રી, ઘર, સંતાન, ધન વગેરેની માયા કરવી નકામી છે. અંત સમયે માત્ર હરિભજન જ કામ આવવાનું છે.

તેઓ મનુષ્યને કહે છે કે ભગવાને તને આંખો પ્રભુના દર્શન કરવા માટે આપેલી છે, કાન પ્રભુનું નામ સાંભળવા માટે આપેલા છે, વાણી હરિના ગુણગાન ગાવા માટે અને હાથ સત્કર્મો કરવા માટે આપેલા છે. જ્યાં સુધી તારા શરીરમાં પ્રાણ છે ત્યાં સુધી તું આ બધી ઈન્દ્રિયો વડે એ કામ કરી લે. એક વાર પ્રાણ શરીરમાંથી નીકળી ગયા પછી કશું જ થઈ શકવાનું નથી. જેમ ખાણમાંથી ખોદીને તારવીને સોનું પ્રાપ્ત કરવામાં આવે છે એવી જ રીતે આ મનુષ્ય દેહ એક ખાણ સમાન છે. એમાં તું હરિનામનું કંચન પ્રાપ્ત કરી લે. આત્મ તત્વની અનુભૂતિ કરી લે. ઈશ્વરને પ્રાપ્ત કરી લે.

જો તમને તમારા અંદરથી સંતોષ ન મલે તો બીજે ક્યાંય થી મળવાનો નથી. બહાર શોધીને તમારી શક્તિ નો વ્યય ન કરો.કબીરસાહેબ એક સર્વસ્વીકાર્ય સાચા સંત હતા. એમણે જીવનના તત્ત્વજ્ઞાનને પોતાની સરળ ભાષામાં, પદો, ભજનો, સાખીઓ અને દોહાઓ દ્વારા પીરસ્યું છે. એમની એક સાખી છેઃ

ગોધન, ગજધન, બાજધન, ઔર રતનધન ખાન;
જબ આવે સંતોષ ધન, સબ ધન ધૂલ સમાન.

કબીરસાહેબ કહે છે કે તમારી પાસે ગમે તેટલું ધન હોય અને રત્નોની ખાણ હોય પણ જ્યારે તમને ‘સંતોષ’ રૂપી ધન પ્રાપ્ત થાય છે ત્યારે બાકીનાં બધાં ધન તમને ધૂળ સમાન લાગવા માંડે છે. એટલે કે માણસ ‘સંતોષી’ થાય તો જ સુખી થઈ શકે છે.

કબીરસાહેબની વાત આત્મસાત કરવા જેવી છે, કારણ કે આજના માનવીને પોતાની જીવનજરૂરિયાતથી વધારે મળ્યું હોવા છતાં એની ઇચ્છાઓ વધુ ને વધુ મેળવવા માટે બહેકી જાય છે. અને પછી કોઇ એક તબક્કે પોતે શું મેળવવા ઇચ્છે છે એનું ભાન પણ એને રહેતું નથી.

ટોલ્સ્ટોયની વાર્તા ‘માણસને કેટલી જમીન જોઈએ?ના નાયકની જેમ આજનો માનવી વધુ ને વધુ મેળવવા માટે દોડયા જ કરે છે, એને સંતોષ જ થતો નથી. ટોલ્સ્ટોયની વાર્તામાં મુદ્દો એવો છે કે સૂર્યોદયથી લઈને સૂર્યાસ્ત સુધીમાં માણસ જેટલી જમીન ઉપર દોડી શકે એટલી જમીનનો એ માલિક બની શકે. હજી વધુ, હજી વધુની ઇચ્છામાં એક માણસ દોડતો જ રહે છે, છેવટે થાકીને હાંફીને એ પડી જાય છે અને એમ જ મૃત્યુ પામે છે. જે જમીન ઉપર એ ફસડાઈને મૃત્યુ પામ્યો હોય છે ત્યાં જ એને દફન કરવામાં આવે છે. છેવટે ‘એની કબર બની એટલી જમીન જ એને મળી.’

સૌજન્ય- સુ.શ્રી પ્રજ્ઞાબેન વ્યાસ

( 1012 ) ટ્રમ્પકાર્ડ વિશ્વને શીર્ષાસન કરાવશે ! ……સાંપ્રતઃ મનોજ ગાંધી

આજની પોસ્ટમાં થોડી અમેરિકાના રાજકારણ અને  એના પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની વાત .

અમેરિકાના નવા પ્રેસીડન્ટ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પથી અમેરિકાનું રાજકીય વાતાવરણ આજકાલ ખુબ ગરમ રહ્યા કરે છે.૨૦મી જાન્યુઆરીએ ટ્રમ્પ સાહેબે સત્તા ધારણ કરી એ પછી આજદિન સુધીમાં એમણે ઘણા એક્ક્ષિક્યુટીવ ઓર્ડર બહાર પાડ્યા છે જેણે આંતરરાષ્ટ્રીય ક્ષેત્રે ખુબ ચર્ચા જગાવી છે.

સંદેશ.કોમમાં પ્રગટ શ્રી મનોજ ગાંધીના લેખમાં એમણે ભારતમાં રહ્યા અમેરિકાના ચર્ચાસ્પદ પ્રમુખ ટ્રમ્પ વિષે સરસ રાજકીય વિશ્લેષણ કર્યું છે.સંદેશ.કોમ અને શ્રી મનોજ ગાંધીના આભાર સાથે આજની પોસ્ટમાં વાચકોને વાંચવા માટે પ્રસ્તુત કરેલ છે….વિનોદ પટેલ

ટ્રમ્પકાર્ડ વિશ્વને શીર્ષાસન કરાવશે!….સાંપ્રતઃ મનોજ ગાંધી 

આજકાલ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ફરી વિવાદમાં આવી ગયા છે. પ્રમુખ બન્યા પછી પણ તેમની બોલી ઉપર નિયંત્રણ આવ્યું નથી.

હજુ તો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે રાષ્ટ્રપતિ તરીકેના શપથ લીધાને ગણતરીના જ દિવસો થયા છે, ત્યાં વળી તેમણે આડેધડ નિવેદન કરવા માંડયા છે. તેમણે સાત દેશોના નાગરિકોને અમેરિકા આવવા સામે પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ જાહેરાત કરવા સાથે જ ફરીથી ટ્રમ્પે અમેરિકનો તથા વિશ્વને બે ભાગમાં વહેંચી દીધું છે. તેમના આ નિવેદનને પગલે તેમના સમર્થકો તથા વિરોધીઓ વચ્ચે પણ પ્રોક્ષીવોર ફાટી નીકળ્યું છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન જ ઘણા વિરોધીઓ ઊભા કરી દીધા છે, તેમાં આ નિવેદને ભડકો કર્યો છે. સાત મુસ્લિમ બહુલ દેશોના નાગરિકોને અમેરિકામાં પ્રવેશબંધીને ટ્રમ્પના ટીકાકારો મુસ્લિમ બેન કહે છે, તો ટ્રમ્પના સમર્થક અમેરિકાને ફરી મહાન બનાવવાના ચૂંટણી વચનને પાળવાના નિર્ણય તરીકે લેખાવે છે!

ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે અત્યારે જે પ્રતિબંધ લાધ્યો છે, તેના સૂચિતાર્થ ઘણા છે. સીરિયા, ઈરાન, ઈરાક, લીબિયા, સોમાલિયા, લેબનોન અને યમન સહિતના સાત મુસ્લિમ બહુલ દેશોના નાગરિકોને અમેરિકામાં પ્રવેશબંધી કરી છે. આ દેશોના નાગરિકોને એરપોર્ટ પરથી જ વિદાય કરવાનો નિર્ણય ટ્રમ્પ તંત્રે લીધો છે. એ ખરું કે અત્યારે તો અદાલતે તેની સામે આંશિક સ્ટે મૂક્યો છે અને વિરોધ પ્રદર્શનો પણ યોજાઈ રહ્યા છે. આ સાતે દેશોના નાગરિકો ભલે બેવડી નાગરિકતા ધરાવતા હોય તો પણ તેમને પ્રવેશ આપવાનો નન્નો ભણી દીધો છે. આ નિર્ણયની પ્રતિક્રિયા ઉગ્ર આવી રહી છે. અરે, ફ્રાંસ તથા બ્રિટને પણ આ નિર્ણયની ટીકા કરી છે ! આતંકવાદને નામે પણ આ પ્રકારનો પ્રતિબંધ મૂકી શકાય નહીં એવું વલણ એ દેશોએ અપનાવ્યું છે !

અદાલત અને અન્ય રાષ્ટ્રોની ટીકા છતાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ નેશન ફર્સ્ટના નામે સાત દેશોના નાગરિકોને પ્રવેશવા દેવાનો ઈન્કાર કરી રહ્યા છે. હા, ટ્રમ્પે પાકિસ્તાન સામે ખુલ્લંખુલ્લા કોઈપણ નિર્ણય ટાળ્યો છે, તો બીજી તરફ પાકિસ્તાને તહેરિક પાર્ટીના ઈમરાન ખાને ટ્રમ્પના નિર્ણયને વધાવી લીધો છે ! એ ખરું કે તે સામે ઈમરાન ખાનની ગણતરી એવી છે કે બધા પાકિસ્તાનમાં રહે તો દેશનો ઉદ્ધાર થાય. ઇમરાન ખાનની પોતાની ગણતરી છે તો ટ્રમ્પની પોતાની ગણતરી છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ રાષ્ટ્રવાદના નામે જીતી આવ્યા છે, એ જોતાં તેઓ પોતાની મહત્ત્વતાને વળગી રહે એમ છે. છતાં તેઓ એકસાથે અનેક માન્યતાઓ-પરંપરાનો દાટ વાળી દેશે એમ છે. અહીં નોસ્ત્રાદેમની આગાહી પણ યાદ આવી જાય કે, શું ઇસ્લામ અને ખ્રિસ્તી ધર્મ સામસામે યુદ્ધે તો નહીં ચઢે ને ? અમેરિકામાં વર્લ્ડ ટ્રેડ સેન્ટર ઉપરના આતંકવાદી હુમલા બાદ બીજો મોટો આતંકવાદી હુમલો હજુ સુધી થયો નથી. એ જોતાં ટ્રમ્પ તેમના વલણથી મુસ્લિમોને ઉશ્કેરે એમ લાગે છે.

ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાત રાષ્ટ્રના નાગરિકોને પ્રતિબંધ ફરમાવતા અમેરિકા આતંકવાદ સામે બાથ ભીડશે એમ લાગતું નથી. ટ્રમ્પ ઇસ્લામિક આતંકવાદની સામે લડત આપવાના મૂડમાં હોય તો પાકિસ્તાન અને અફઘાનિસ્તાનમાં ઉછરતા આતંકવાદને પણ નજર સમક્ષ રાખવો પડે. ઉપરાંત ભારતની પીડા પણ ધ્યાનમાં લેવી પડે, એ વિના આતંકવાદનો ખાતમો બોલાવી શકાય એમ નથી. શરણાર્થીઓના મામલે પણ ટ્રમ્પને રાષ્ટ્રસંઘની લપડાક પડી છે, પરંતુ તેથી ટ્રમ્પનો ટ્રમ્પકાર્ડ બદલાય એમ નથી. તેમનું આ વલણ આ વર્ષે અમેરિકાનું આતંકવાદ સામેનું વલણ સ્પષ્ટ કરી દેશે. હવે ટ્રમ્પ વિઝા ઉપર નિયંત્રણ લાવવા બિલ લાવી ચૂક્યા છે. આ બિલ પાસ થાય તો લઘુતમ વેતન વધુ આપવું પડશે જેથી વિદેશી પ્રોફેશનલો મોંઘા પડશે જેથી ભારતીયોને ફટકો પડશે. ઉપરાંત હવે વિદેશી વિદ્યાર્થીઓ સ્નાતક થયા બાદ રહી શકશે નહીં. આ કાયદાનો અમલ થાય તો દોઢેક લાખ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓને પરત ફરવું પડી શકે. આ સંજોગોમાં ભારતીયોને મોટો ફટકો પડી શકે.

અત્યારે ટ્રમ્પે અમેરિકામાં આવતા વિદેશીઓને પ્રતિબંધિત કરી દેવા માટેની જાહેરાત કરી દીધી છે. ત્યારે એ ચર્ચા પણ બળવતર બની છે કે જો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ વહેલા જન્મીને સત્તા પર આવ્યા હોત તો અમેરિકાને વિશ્વકક્ષાએ નામના અપાવનાર કેટલીય હસ્તીઓનું શું થયું હોત?

આ વિશ્વ પ્રસિદ્ધ હસ્તીઓમાં સૌથી પહેલું નામ તો આઈન્સ્ટાઈનનું જ આવે. સાપેક્ષવાદથી બ્રહ્માંડના રહસ્યને ઉકેલી નાખનારા આઈન્સ્ટાઈન કંઈ મૂળ અમેરિકન નથી, તેમનો જન્મ તો જર્મનીમાં થયો હતો, પરંતુ નાઝીવાદી હિટલરે યહૂદીઓને ત્રાસ આપવા માંડયો, જેના સંકેત મળી જતાં અમેરિકા ગયેલા આઈન્સ્ટાઈન કેટલાય વર્ષ સુધી અલગ-અલગ સ્થળે રહ્યા બાદ ૧૯૪૦માં અમેરિકી નાગરિક બની ગયા હતા. બીજી એવી હસ્તી મેડલિન અલબ્રાઈટ છે, જેઓ પહેલાના ચેકોસ્લાવિયામાં જન્મ્યા હતા. તેમનો પરિવાર ૧૯૪૮માં ગ્રેટ બ્રિટન ગયો હતો અને ત્યાંથી અમેરિકા આવીને વસ્યો હતો.

ધીરે ધીરે રાજનીતિમાં આગળ વધીને તેઓ અમેરિકાના પહેલા મહિલા વિદેશ મંત્રી બન્યા હતાં.

આજકાલ ગૂગલનો વધુ પ્રભાવ જોવા મળે છે. ખાસ કરીને કોઈપણ પ્રશ્ન હોય એનો જવાબ આપણે ગૂગલ પર જ શોધીએ છીએ, એ સુવિધા ઊભી કરવા પાછળ સર્ગેઈ મિખાઈલોવિચ બ્રિન છે. તેઓ આજે ભલે અમેરિકાના આંત્રપ્રેન્યોર ગણાતા હોય, પણ તેમનો જન્મ તો રશિયામાં થયો હતો. રશિયાના મોસ્કો ખાતે યહૂદી પરિવારમાં તેમનો જન્મ થયો હતો, એ પછી પરિવાર અમેરિકા આવી ગયો હતો.

ચૂંટણી પ્રચાર વખતે જ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ મેક્સિકો સાથેની અમેરિકાની સરહદે દીવાલ ચણી દેવા માટે કહેતા રહ્યા હતા અને હવે તો એ દિશામાં આગળ વધશે એવા સંકેત પણ આવ્યા છે. એ ખરું કે હજારો લોકો મેક્સિકોની સરહદેથી અમેરિકામાં ગેરકાયદે ઘૂસે છે, પરંતુ આજે હોલિવૂડમાં છવાઈ ગયેલી અભિનેત્રી સલમા હાયેકનો જન્મ મેક્સિકોમાં જ થયો હતો. ૧૯૯૧માં તેનો સિતારો ચમકવા માંડયો છે. હાલમાં જ અમેરિકાની જાણીતી અભિનેત્રી મેરિલ સ્ટ્રીપે એક પુરસ્કાર સમારોહમાં કહ્યું હતું કે, જો બહારથી આવતા લોકો ઉપર પ્રતિબંધ વર્ષોથી ચાલતો હોત તો હોલિવૂડ આજે સાવ ખાલી હોત ! એવું જ અભિનય ક્ષેત્રેનું બીજું નામ છે – જેકી ચૈન, ચૈન પણ હોંગકોંગમાં જન્મ્યો હતો, ત્યાંથી તે પોતાની કૂંગ ફૂની કળાથી હોલિવૂડમાં છવાઈ ગયો હતો. રમત-ગમતની દુનિયામાં પણ અમેરિકાને નામના અપાવનારાઓમાં ઘણા પરદેશી છે. એવું જ એક નામ યાઓ મિંગ છે. અમેરિકામાં બાસ્કેટ બોલનું ઘેલું લગાડનારા યાઓ મિંગ ચીનથી અમેરિકા આવીને વસ્યા છે. ૨૦૦૨માં તેમને હ્યુસ્ટન રોકેટ્સ માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા, ત્યારે બાસ્કેટ બોલની દુનિયામાં હાહાકાર મચી ગયો હતો. એ જ રીતે મોબાઈલની દુનિયામાં આઈફોનનું સ્થાન બે વેંત ઊંચું છે.

આઈફોનની સાથે એપલનું નામ જોડાયેલું છે, એ કંપનીની સ્થાપના કરનારાઓમાં એક સ્ટીવ જોબ્સ છે, જે સીરિયાના ઈમિગ્રાંટ પરિવારના હતા. એ જ રીતે આજે પત્રકારત્વની દુનિયામાં જે પારિતોષિક જોસેફ પુલિત્ઝર સાથે જોડાયેલું છે એ જોસેફ પુલિત્ઝર હંગેરીમાં જન્મ્યા હતા ને ૧૮૬૪માં અમેરિકાના બોસ્ટન પહોંચ્યા હતા. અમેરિકામાં રહીને ભારતીયોએ પણ અમેરિકાના વિકાસમાં સિંહફાળો આપી ચૂક્યા છે, તે પણ ના ભૂલાય.

ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ એક તરફ આતંકવાદ સામે બાથ ભીડવાની તૈયારી કરે છે, તો બીજી તરફ નેશન ફર્સ્ટના નામે ઉદારીકરણની નીતિ સામે વિશ્વને વિચારતંુ કરી મૂકશે. અત્યાર સુધી સ્વાર્થી અમેરિકાએ પ્રદૂષણને ધ્યાનમાં રાખી અનેક ઉદ્યોગો બીજા દેશમાં ઊભા કર્યા હતા. ઉપરાંત ત્રીજા વિશ્વની ગરીબ પ્રજાની મજબૂરીનો લાભ લઈ ઓછી મજૂરીથી કામ ગરીબ રાષ્ટ્રોમાં કરાવ્યા હતા. ઉદારીકરણને પગલે ચીન સસ્તી મજૂરીને કારણે હરણફાળ ભરી શક્યું છે તો બીજી તરફ અમેરિકામાંથી ઘણા ઉદ્યોગો સસ્તી મજૂરીનો લાભ લેવા અન્ય દેશોમાં ગયા. સરવાળે, અમેરિકામાં ઉદ્યોગો ઓછા થયા જેને પગલે રોજગારી ઘટી. હવે તેના દુષ્પરિણામો જોવા મળતા અમેરિકા ગભરાયું છે. બેરોજગારી વધી રહી છે, ત્યારે ટ્રમ્પે નેશન ફર્સ્ટના નારા સાથે દેશમાં રોજગારી વધે એ માટે સ્વદેશીનો નારો લગાવ્યો છે.

વેલ, અમેરિકાનો યુ ટર્ન ભારતને પણ વિચારતું કરી મૂકશે. જો અમેરિકન કંપનીઓ રોકાણ કરવા આગળ ન આવે તો ? ચીન તો ભારતથી નારાજ જ છે, ત્યારે વિદેશી રોકાણ ક્યાંથી વધશે ? અમેરિકાની જેમ બીજા દેશો પણ નેશન ફર્સ્ટની દિશામાં વિચારવા માંડશે તો વિદેશોમાં ફરીથી ઉદારીકરણથી રૂઢીવાદી યુ ટર્ન શરૂ થશે. અમેરિકાની જેમ બધા જ દેશો પોતાના દેશમાં જ રોકાણ કરવા માંડશે તો ગરીબ દેશોનો ઉદ્ધાર થઈ નહીં શકે. બધા જ દેશો પોતાને ત્યાં જ રોકાણ કરતા થઈ જાય તો બીજા દેશોને આર્થિક ટેકો નહીં મળે. બેરોજગારીની સમસ્યા બધા જ દેશોને સતાવી રહી છે, એ જોતા બધા જ દેશોએ ટ્રમ્પની વેવલેન્થમાં વિચારવું પડશે. બધા જ દેશો પોતાની સમસ્યાના ઉકેલ માટે પોતાના દેશની કંપનીઓ પોતાને ત્યાં જ રોજગાર રાખે એ માટે પ્રયાસ કરશે. એ સંજોગોમાં ઉદારીકરણ હારી રહ્યું છે એમ કહેવાય.

ભારતમાં ઉદારીકરણની નીતિના ગયા વર્ષે જ ૨૫ વર્ષ પૂરા થયા છે અને વધુ વિદેશી રોકાણ ઊંચા વિકાસદર માટે જરૂરી છે, ત્યાં જ ટ્રમ્પે જે ફતવો જારી કર્યો છે તે જોતા હવે ભારત સહિતના દેશોએ પણ ઉદારીકરણ અંગે વિચારવું પડશે. આપણે ત્યાં તો મોરારજી દેસાઈનું ઈકોનોમિક્સ પણ એ જ પ્રકારનું હતું. દેશના ઉત્પાદનો પહેલા દેશને મળે તો મોંઘવારી રહે જ નહીં. એ કટોકટી પછીની મોરારજી દેસાઈની સરકારમાં પ્રજાએ જોયું છે. ટ્રમ્પ જુદી રીતે એ જ દિશામાં છે, ત્યારે ભારત અને વિશ્વનું શંુ થશે ?

manoj.gandhi@sandesh.com

 સૌજન્ય: સંદેશ.કોમ

( 1011 ) હે જિંદગી !… મારી એક અછાંદસ રચના

હે જિંદગી !… એક અછાંદસ રચના

હે જિંદગી! તારી પાસેથી હવે,
મારે કશું વધુ નથી જોઈતું,
જે જિંદગી જીવ્યો છું,પામ્યો છું એનો,
અફસોસ નથી પણ એક સંતોષ છે.
જીંદગીમાં હસ્યો છું તો રડ્યો પણ છું,
પ્રેમ પામ્યો છું તો પ્રેમ આપ્યો પણ છે,
હવે તો છેક સામો કિનારો દેખાઈ રહ્યો છે,
જિંદગીનો પ્યાલો હવે ભરાવા આવ્યો છે,
આ પ્યાલામાં આંસુઓ સાથે ખુશીઓ પણ છે
જિંદગીના દિવસો હવે જે બાકી રહ્યા છે,
એમાં નવી આશા અને ઉમંગ જોઈ રહ્યો છું,

જીવન સંધ્યાના અવનવા રંગો નિહાળી રહ્યો છું, 
મૃત્યુને ભૂલી જીવનની બાકી યાત્રાને માણું છું.
આ યાત્રાના આનંદને શક્ય એટલો વહેંચું છું.
જન્મ,વ્યાધી મરણ એ જીવનના જ ભાગ છે,
માણેલી જિંદગી વાગોળવાની પણ મજા છે,
હવે કોઈ પણ દુખ એ મજા ઝુંટવી નહિ શકે.
આભાર માનું છું પ્રભુનો, જેણે સંભાળ્યો મને ,
મારો હાથ પકડી આ આખા રસ્તે દોર્યો મને,
જિંદગીના આજના પડાવ સુધી લાવ્યો મને .
આજે તો અંતરમાં આનંદની જ અનુભૂતિ છે,
જીવનનો દરેક દિવસ નવો પ્રકાશ લાવે છે,
અંતરને ઉજ્વાળે છે,જીવનને ધન્ય બનાવે છે!

વિનોદ પટેલ…૨-૭-૨૦૧૭