ગુજરાતી ગદ્ય-પદ્ય સર્જનની આનંદ યાત્રા
1143 – બાબો છે કે બેબી? …. ડો.શરદ ઠાકર
ડો.શરદ ઠાકરની વડા પ્રધાન શ્રી નરેન્દ્ર મોદી સાથેની એક તસ્વીર
લેખડો.શરદ ઠાકર વ્યવસાયે તબીબ હોવા ઉપરાંત એક લોકપ્રિય કટાર લેખક અને અનોખા સર્જક પણ છે.‘દિવ્ય ભાસ્કર’દૈનિકની બુધવારની પૂર્તિ ‘કળશ’માં ‘ડોક્ટરની ડાયરી’ અને રવિવારની પૂર્તિ ‘સન્ડે ભાસ્કર’માં પ્રસિદ્ધ થતી એમની લોક પ્રિય કોલમ ‘રણમાં ખીલ્યું ગુલાબ’ના ક ડો..શરદ ઠાકર ઘણાં વર્ષોથી શબ્દોની આરાધના કરીને એમની કલમની કરામતનો ગુજરાતી વાચકોને આસ્વાદ કરાવી રહ્યા છે.
સમાજમાં જીવાતા જીવનમાંથી જડેલી વાર્તાઓ,હ્રદય સ્પર્શી અને સંવેદનશીલ પ્રસંગોને આવરી લઈને ડો.ઠાકર માણસના દિલને સ્પર્શે તેવી વાતને ખૂબજ સરળતાથી રજુ કરે છે.તેમની કલમમાંથી હૃદયને સ્પર્શે એવી રસાળ શૈલીમાં શબ્દો સાહજિકતાથી નીતરે છે.એક સાથે એક આંખમાં આંસુ અને બીજી આંખમાં મુસ્કાન લાવવાની તાકાત આ ગુજરાતી સર્જકમાં છે.
બાબો છે કે બેબી? …. ડો.શરદ ઠાકર
એક જગાએ દર્દ હો તો થાય કંઇ એની દવા!
હોય જો રગરગ મહીં અંગાર, કોઇ શું કરે?
-મરીઝ
‘સાહેબ, સોનોગ્રાફી કરાવવી છે. પેલું જોવા માટે…’‘શું જોવા માટે?’
‘બાબો છે કે બેબી…?’
‘માફ કરજે, બહેન! હું એ કામ નથી કરતો.’
‘કેમ નથી કરતા? અમે તો તમારા વીસ વરસ જૂનાં પેશન્ટ્સ છીએ. અમારું આખું ફેમિલી…’ ‘જાણું છું, બહેન. તમારા પરિવારની કુલ મળીને સાત સુવાવડો અને આઠ ઓપરેશનો મારા નર્સિંગહોમમાં થયેલાં છે. હું બીજા વીસ વરસ તમારા ફેમિલી ગાયનેકોલોજિસ્ટ તરીકે સેવાઓ આપવા તૈયાર છું. પણ ગર્ભનું જાતિ-પરીક્ષણ કરવું કે કરાવી આપવું એ અત્યારના કાયદા પ્રમાણે ખૂબ મોટો ગુનો બને છે. મારે ગુનેગાર નથી બનવું.’
છ-સાત મહિના પહેલાંની ઘટના. એક ચુસ્ત, રાજસ્થાની પરિવારની વહુ ચાર મહિનાની ગર્ભાવસ્થા સાથે મારી પાસે બાબો-બેબીની તપાસ કરાવવા માટે આવી. મેં ના પાડી, તો એ જીદ કરવા લાગી.
‘પણ તમે અમારું કામ શા માટે ન કરી આપો? અમે તમને પૈસા આપવા તૈયાર છીએ. તમારી ફી બોલો, ‘પાંચ હજાર? દસ હજાર?’
‘બહેન, કાયદા વિરુદ્ધનું કામ કરવા માટે પાંચ-દસ હજાર બહુ નાની રકમ ગણાય. એના કરતાં તો હું જૉ દારૂની હેરાફેરી કરું તો દર મહિને પાંચ-દસ લાખ પાડી શકું. મારે ખોટું કામ નથી કરવું, એટલે તો આ નાનાં-નાનાં પડીકાં વાળવા બેઠો છું. બાકી જૉ હું અસંતોષી હોત, તો આ આસમાન પણ મને ઓછું પડત!’
લક્ષ્મી એનું નામ. વરનું નામ મંગાજી મારવાડી. પૈસાદાર કુટુંબ. ચાર અલગ-અલગ વિસ્તારોમાં ચાર મોટા પ્રોવિઝન સ્ટોર્સ એમની માલિકીના. સંયુકત કુટુંબ. વડલા જેવા દાદાજી અને ધેઘૂર આંબલીના ઝાડ જેવી દાદીમા હજુ હયાત હતાં. ચાર દિયર-જેઠ અને ચાર દેરાણી-જેઠાણીનો જટાઝૂંડ ઝમેલો. દોથો ભરીને છોકરા- છૈયાં. નેવું ટકા ઉત્પાદન નર જાતિનું. માત્ર લક્ષ્મીની કૂખે બે ‘લખમીઓ’ જન્મેલી. આ ત્રીજી વારની ગર્ભાવસ્થામાં શું જન્મશે એ માત્ર ઇશ્વર જાણે.
બે દિવસ પછી લક્ષ્મી એના ધણીને સાથે લઇને આવી. મંગાજી સીધો માણસ પણ વેપારી હોવાના નાતે એની નસ-નસમાં જમા-ઉધાર અને નફો-નુકસાન રકતકણ-શ્વેતકણની જેમ વહી રહ્યાં હતાં. ‘સાહેબ, મું ઇમ જાણવા માંગતો કે મારી ઘરવાળીનાં પેટમાં ટાબરો હે કિ ટાબરી?’
‘જે દિવસે સુવાવડ થશે, તે દિવસે હું સૌથી પહેલાં તને જણાવીશ!’
‘ઇમ નહીં, સાહેબ. મારે તો અબાર જાણવું હે.’
‘વો તો મુશ્કિલ હી નહીં, નામુમકિન ભી હૈ.’
એના ભાગની દલીલો એણે કરી. મારા હિસ્સાના સંવાદો હું બોલી ગયો. છેવટે મારે કડક શબ્દોમાં કહી દેવું પડયું કે એમનું કામ એમની અપેક્ષા મુજબ હું કરી આપવાનો નથી, નથી અને નથી! એ માટે જૉ એમણે બીજા ગાયનેકોલોજિસ્ટ પાસે જવું હોય તો જઇ શકે છે. (એવા બે-ચાર જણાને તો હું ઓળખું પણ છું અને બહુ ટૂંકા સમયમાં એ મિત્રો મરવાના છે એ પણ હું જાણું છું!)
પણ લક્ષ્મી અને એનો વર મંગાજી મને વળગી રહ્યાં. પાંચ મહિના, છ મહિના, સાત,આઠ, નવ…! સમય અને હવા, દેખાતાં નથી પણ વહેતાં રહે છે. નવ મહિનાના અંતે એક દિવસ સવારના પહોરમાં લક્ષ્મી ‘લેબર પેઇન્સ’ સાથે મારા નર્સિંગહોમમાં દાખલ થઇ. મેં શારીરિક તપાસ પૂરી કર્યા પછી અંદાજ કાઢયો કે લગભગ બપોરના બે વાગતાં સુધીમાં એની સુવાવડ થઇ જવી જૉઇએ. સિઝેરિયન કરવાનો કોઇ પ્રશ્ન જ ઠતો નહોતો. બધું બરાબર હતું.
અંગત રીતે હું પોતે તણાવગ્રસ્ત હાલતમાં હતો. લક્ષ્મીને આ વખતે શું આવશે, બાબો કે બેબી? મને થયા કરતું હતું કે બાપડીને બાબો આવે તો સારું.
‘કેમ, તમે પણ દીકરા-દીકરીમાં ભેદ પાડવા મંડયા?’ મારો એક ડોકટર મિત્ર મને મળવા આવેલો, એણે કટાક્ષમિશ્રિત આશ્ચર્ય સાથે મને પૂછી લીધું.
‘ના, દોસ્ત! ભેદ ભગવાને નથી પાડયો, તો પછી એ બંને વરચે ભેદ જૉનારા આપણે કોણ? અને આમ પણ ગાયનેકોલોજિસ્ટની ભૂમિકા ક્રિકેટ મેચના તટસ્થ અમ્પાયર જેવી હોય છે. જે થાય તે જૉયા કરવાનું. સાક્ષીભાવે ભા રહેવાનું. કોઇ બેટ્સમેન શૂન્ય કરે કે સદી, અમ્પાયરે ન દુ:ખી થવાનું, ન રાજી થવાનું.’
‘તો પછી આ વખતે અમ્પાયર એવું કેમ ઇરછે છે કે આ બેટ્સમેન સદી જ ફટકારે?’
‘બાપડી લક્ષ્મીને બે દીકરીઓ તો પહેલેથી જ છે. ત્રીજી આવશે તો એનાં સાસુ-સસરા, જેઠ-જેઠાણીઓ અને આ મંગાજી એને સુખેથી જીવવા નહીં દે અને પાછી ચોથી સુવાવડ તો ભી ને ભી જ રહેશે… દીકરા માટે.’
સમય નીકળી ગયો. બપોરે એક વાગી ને સાડત્રીસ મિનિટ અને ચોવીસમી સેકન્ડે લક્ષ્મીએ બાળકને જન્મ આપ્યો. મારું પહેલું ઘ્યાન નવજાત શિશુની જાતિ તરફ ગયું. એ દીકરો હતો. મને ‘હાશ’ થઇ.
લક્ષ્મી પરસેેવે રેબઝેબ હાલતમાં માથું એક તરફ ઢાળીને પડી હતી. મેં લોહીથી ખરડાયેલું બાળક પગથી પકડીને ધું લટકાવીને એની સામે ધર્યું, ‘બે’ન! જૉ, તેં દીકરાને જન્મ આપ્યો છે! હવે તો ખુશ ને?’ ‘જાણું છું, સાહેબ! પાંચ મહિનાથી જાણું છું કે આ વખતે દીકરો આવવાનો છે એટલે ખુશ તો ખરી જ, પણ આજથી નહીં, પરંતુ પાંચ મહિનાથી…’
હું માની ન શકયો. ‘તને કેવી રીતે ખબર પડી કે આ વખતે દીકરો જ છે?
લક્ષ્મી હસી, ‘સોનોગ્રાફીનો ટેસ્ટ કરાવ્યો હતો ને! ડોકટરે પાંચમાં મહિને જ જણાવી દીધેલું કે…!’ હંુ હચમચી ગયો, શું? આટલા કડક કાયદા વરચે તને કોઇએ ગર્ભનું જાતિ પરીક્ષણ કરી આપ્યું? હું માની શકતો નથી!’
‘એમાં ન માનવા જેવું શું છે, સાહેબ? આ દેશમાં કાયદાનું શાસન નથી, પણ પૈસાનું રાજ ચાલે છે. પૈસો બોલે છે! એ પણ મોટી રકમ નહીં, માત્ર સાતસો રૂપિયા લઇને એક ડોકટરે એ કામ કરી આપ્યું જે તમે દસ હજારના બદલામાં પણ કરી આપવાની ના પાડતા હતા.’
‘પણ સરકાર આટલી કડક છે, અદાલતો આક્રોશમય છે, છતાં પણ આવું બધું ચાલતું હોય છે?’ લક્ષ્મી હસી. એ બહુ ભણેલી ન હતી. એની પાસે શાબ્દિક અભિવ્યકિત સબળ ન હતી પણ એનો ચહેરો ઘણું બધું બોલી રહ્યો હતો, ‘સાહેબ, સરકાર ફીફાં ખાંડે છે. ગાયનેકોલોજિસ્ટો અને સોનોગ્રાફી કિલનિકો પર દરોડાઓ પાડવાથી શું વળવાનું છે! ડોકટરો કંઇ સામે ચાલીને દર્દીના ઘરે થોડા જાય છે? આજ સુધીમાં આરોગ્ય ખાતાએ એવાં કેટલાં દંપતીઓને પકડયાં, જેઓ ગમે તે ડોકટરને પૈસાની લાલચ આપીને પોતાના સ્વાર્થ માટે આ પાપકર્મમાં ભાગીદાર બનાવે છે? સમસ્યાનું મૂળ બીજે કયાંક પડેલું છે. ડાળી-ડાંખળાને કાપવાથી કશું નથી વળવાનું. સમાજમાં ડોકટરોની ઇજજત કમ કરવાને બદલે દીકરીઓની સ્થિતિ સન્માનજનક બનાવો તો જ સ્રી-પુરુષનો જન્મદર સચવાશે. બાકી તો લક્ષ્મીની લક્ષ્મીઓ જન્મતાં પહેલાં જ મરતી રહેશે.
(શીષર્ક પંકિત:- અમૃત ‘ઘાયલ’)
ડો.શરદ ઠાકર
સંપર્ક —
drsharadthaker@yahoo.com
Like this:
Like Loading...
Related
આજનો સુવિચાર
નવા વર્ષમાં એમનો પરિચય બનાવવા મદદ કરશો ને?
LikeLike
હા જરૂર . મને ખુબ આનદ થશે.
LikeLike