ABRAHAM LINCOLN (1809-1865)
અબ્રાહમ લિંકન જ્યારે વકીલાત કરતા ત્યારની આ વાત છે. લિંકન એક એવા વકીલ હતા કે ખોટા કેસ કદી લડતા નહીં,એટલું જ નહીં પોતાની ફી જતી કરીને પણ અસીલો વચ્ચે સમાધાન કરાવી આપતા. તેમને કોર્ટ કેસો લડીને જ જીવવાનું હતું છતાં તેઓ આ રીતે જ પ્રેક્ટિસ કરતા હતા. માણસ તરીકે એ બહુ મોટા ગજાના હતા. પોતાનો સ્વાર્થ જતો કરીને માણસ માણસ વચ્ચે સુમેળ કરાવી આપવામાં જ તેઓ પોતાની શક્તિ ખર્ચતા હતા.
ઈલિનોયની કુલ્ટન અને મેનાર્ડ કાઉન્ટીમાં તે વકીલાત કરતા. પોતાના ઘોડા ઉપર કાયદાનાં પુસ્તકો લાદીને એક ગામથી બીજા ગામ જતા. એમનો ઘોડો પણ સામાન્ય હતો, હઠીલો હતો અને ઘણી વાર એમને હેરાન કરતો, છતાં એમનું કામ ચાલતું રહેતું .
એક વાર એ જ રીતે એ લેવિસ્ટન જતા હતા ત્યારે રસ્તામાં એમને એક ખેડૂત મળ્યો, “હલ્લો, અંકલ ટોમી!” લિંકને ખેડૂતને સલામ કરી, “મજામાં છો ને?”
“અરે, એબ લિંકન, હું તારી પાસે જ આવતો હતો. આ રીતે તું અચાનક મળી ગયો એટલે બહુ આનંદ થયો. લેવિસ્ટનની કોર્ટમાં આપણે એક કેસ કરવાનો છે.”
“કઈ બાબતમાં?” લિંકને પૂછયું.
“જો ને ભાઈ, જીમ એડમ્સની જમીન અને મારી જમીન બાજુ બાજુમાં જ છે. હમણાં હમણાં એ મને બહુ હેરાન કરે છે.
મેં નક્કી કર્યું છે કે ગમે તે ખર્ચ થાય, પણ એને તો દેખાડી જ દેવું! કોર્ટમાં કેસ કર્યા વિના છૂટકો નથી.”
“અંકલ ટોમી” લિંકને કહ્યું, “આજ સુધી તમારે અને જીમને ક્યારેય મોટો ઝઘડો થયો નથી, બરાબર ને?”
“બરાબર”
“આમ તો એ સારો પાડોશી છે બરાબરને?”
“સારો તો નહીં પણ ઠીક”
“છતાં વર્ષોથી તમે એકબીજાના પાડોશી તરીકે જીવો છો એ તો ખરુંને?”
“લગભગ પંદર વર્ષથી”
“પંદર વર્ષમાં ઘણા સારા માઠા પ્રસંગો આવ્યા હશે અને એક બીજાને મદદરૂપ પણ બન્યા હશો, બરાબરને?”
“એમ કહી શકાય ખરું”
“અંકલ ટોમી” લિંકને કહ્યું, “મારો આ ઘોડો બહુ સારી જાતનો તો નથી જ અને એનાથી સારો ઘોડો હું લઈ પણ શકું, પરંતુ આ ઘોડાની ખાસિયતો હું જાણું છું. તેનામાં જે કાંઈ ખામીઓ છે તેનાથી હું પરિચિત છું અને મારું કામ ચાલે છે. જો હું બીજો ઘોડો લઉં તો અમુક રીતે આના કરતાં સારો હોય, પણ તેનામાં વળી બીજી કેટલીક ખામીઓ હોય, કારણ કે દરેક ઘોડામાં કાંઈક ને કાંઈક ખામીઓ તો હોવાની જ. એટલે મને તો એમ લાગે છે કે આ ઘોડા સાથે મારે નિભાવી લેવું એમાં જ ઘોડાનું અને મારું બન્નેનું ભલું છે.”
લિંકનની વાત સાંભળીને ખેડૂતે માથું હલાવ્યું, “તારી વાત બરાબર છે, એબ, તારી વાત સાવ સાચી છે. જીમ એડમ્સ સાથે નિભાવી લેવું એમાં જ મારું અને એનું બન્નેનું ભલું છે.
મિત્રોને, સ્નેહીઓને, સગાંવહાલાંને, ભાઈ-બહેન,પતિને, પત્નીને આપણે આપણા જેવા કે આપણને અનુકૂળ આવે એવા બનાવવાનો આપણે પ્રયત્ન કરીએ છીએ, પરંતુ એના બદલે જો આપણે જ તેમને થોડા અનુકૂળ બનીએ તો જિંદગી વધુ સરળતાથી ચાલે છે. લીમડો કડવો કેમ છે, તેનો અફસોસ કરવાને બદલે તેની કડવાશને સ્વીકારીને તેના જે કાંઈ લાભ મળી શકે તે લાભ લેવામાં જ ડહાપણ રહેલું છે.
અને માણસો વિશે બીજી એક વાત એ પણ સમજવી જોઈએ કે એક જ વ્યક્તિ કોઈ એક રીતે બરાબર ન હોય પણ બીજી રીતે તે ખૂબ જ સારી પણ હોઈ શકે છે. કોઈ વ્યક્તિ સગાં તરીકે બરાબર ન હોય પણ મિત્ર તરીકે દિલોજાન હોય, પત્ની તરીકે કજિયાખોર હોય પણ બહેનપણી તરીકે પ્રેમાળ હોય, પાડોશી તરીકે ઝઘડાખોર હોય પણ સમાજમાં સેવાભાવી હોય, ભાગીદાર તરીકે લુચ્ચી હોય પણ પાડોશી તરીકે પરગજુ હોય આમ કોઈ એક સ્વરૂપે અયોગ્ય લાગતી વ્યક્તિ બીજા સ્વરૂપે ઘણી જ ઉમદા હોઈ શકે છે.
કોઈ વિશે આપણે જ્યારે અભિપ્રાય બાંધીએ છીએ ત્યારે આપણી સાથેનો એનો સંબંધ હોય એનો જ પ્રતિભાવ આપીએ છીએ. એનો જે છેડો આપણને સ્પર્શતો હોય એને અનુલક્ષીને જ આપણે અભિપ્રાય બાંધીએ છીએ. એ અભિપ્રાય હંમેશાં પૂર્વગ્રહયુક્ત અને એકતરફી હોય છે.
આપણા આવા અભિપ્રાયોથી દોરવાઈ જઈને કે તેને પકડી રાખીને જીવવાના બદલે સહેજ તટસ્થ રીતે વિચારીએ તો, બીજા માણસો આપણને એટલા ખામીવાળા ન લાગે. અને દુનિયા એટલી બધી ખરાબ અને નઠારી ન લાગે.
જે છે એને સહજ રીતે સ્વીકારી લેવાને બદલે અફસોસ કરવામાં જ માણસ પોતાનાં વર્ષો ગુમાવી દે છે.અરે રે, આવાં નપાવટ છોકરાં ક્યાં પાક્યાં! આવી પત્ની મળી! આવો સ્વાર્થી મિત્ર મળ્યો! આવો દગાખોર ભાગીદાર મળ્યો! આવી ખરાબ નોકરી મળી! આ યાદી ઘણી લાંબી થાય એવી છે.
લેખક : અજ્ઞાત
============
આજની આ પોસ્ટની પૂર્તિ કરતા અબ્રાહમ લિંકનના જીવનના આશા–નિરાશા,નિષ્ફળતા-સફળતા વિગેરે અનેક પડકારોને ઉજાગર કરતા રસસ્પદ ઘટનાક્રમની ઝાંખી કરાવતો વિનોદ વિહારમાં અગાઉ પ્રકાશિત નીચેનો લેખ પણ ખુબ પ્રેરક છે.
વિનોદ વિહાર 
વાચકોના પ્રતિભાવ