1337 – મહિલા દિન \ નારી શક્તિ અભિવાદન દિન …..

૮ મી માર્ચ ના વિશ્વ મહિલા દિન નિમિત્તે કેટલીક પ્રસંગોચિત હાઈકુ રચનાઓ દ્વારા દેશ વિદેશમાં ઉભરતી જતી નારી શક્તિને બિરદાવી એનું ગૌરવ કરીએ.

૧.

આઠમી માર્ચ,

વિશ્વ મહિલા દિન 

અભિનંદન.

૨.

અબળા નથી,

સબળા બની આજે,

વિશ્વ નારી.

૩.

પુરુષ સમી

બની આજે આગળ,

મહિલા ધપે .

૪

પ્રગતિશીલ,

મહિલા દર્શનથી,

હૈયું હરખે

૫

કોઈ બંધન,

નથી, નારીને હવે,

પ્રગતી પંથે.

૬

બેટી બચાઓ,

બેટી પઢાઓ મંત્ર,

બધે ફેલાઓ.

૭ .

એક દીકરી,

દસ દીકરા સમી,

એને જાણીએ.

 

૮

દીકરી એતો,

ઘરમાં પ્રકાશતી,

તેજ દિવડી.

૯ .

કરો વંદના,

વિશ્વ નારી શક્તિને,

મહિલા દિને.

વિનોદ પટેલ.

એક કાવ્ય

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી
ઊંચા સિંહાસન પર બેસનારી…

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી
પાવાગઢ પર બેસનારી…

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી
જીજાબાઈ નામે શિવાજીને ઘડનારી…

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી
ઝાંસીની રાણી તલવાર લઈને લડનારી…

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી
ચૌદ વરસની ચારણ ક્ન્યા સિંહને ભગાડનારી…

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી
મધર ટેરેસા ગરીબોની સેવા કરનારી…

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી
સંગીતકલામાં લતા મંગેશકર ગાનારી..

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી
ઈન્દીરા ગાંધી ગાદી પર બેસનારી…

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી
પિટી ઉષા દોડમાં પ્રથમ આવનારી…

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી
કલ્પના ચાવલા હવામાં ઉડનારી…

જ્યાં જુઓ ત્યાં નારી

સર્જનહારનું અનોખું, સર્જન નારી

દિનેશભાઈ નાયક

 

સૌજન્ય શ્રી ગોવિંદ મારૂ સંપાદક ”અભિવ્યક્તિ” બ્લોગ 

આજે ‘મહીલા દીન’ નીમીત્તે,

લેખક શ્રી. જય વસાવડાનો લેખ :

‘સ્ત્રીઓની મુક્તી… વીજ્ઞાનની શક્તી!’

આ લેખમાં વીજ્ઞાન અને વીજ્ઞાનની શક્તી દ્વારા સ્ત્રીઓની જીન્દગી ખરેખર કેટલી પ્રેશરમુક્ત અને આસાન બની છે! સાયન્સ સ્ત્રીને સલામી આપતું રહ્યું છે! આવો, જયભાઈના દૃષ્ટીકોણથી આ લેખને જોઈએ અને સમજીએ…

આખી પોસ્ટ માણવા માટે લીન્ક નીચે આપી છે…

https://govindmaru.com/2020/03/06/jay-vasavda-2/.

 

.એટલે સ્ત્રી | …Atle Stree | Women’s Day Special | Ankit Trivedi

Watch Writer Poet Columnist Novelist Ankit Trivedi’s hilarious Speech in his inimitable style.
Swarostsav is Gujarati Culture Festival held in Ahmedabad.

https://youtu.be/XT8MYjEdHLg

 

ચુંટણીના ચમકારા …ચુનાવી ટુચકા… હાસ્ય લેખ .. હાઈકુ રચનાઓ

દુનિયાની સૌથી જૂની લોકશાહી ભારતમાં આ લખાય છે ત્યારે હવે પછીના પાંચ વર્ષ માટે દેશના વહીવટની લગામ જનતા કોના હાથમાં સાંપશે એ નક્કી કરવા માટેનું બહુ અગત્યનું સામાન્ય ચુંટણીનું વાતાવરણ બરાબર જામ્યું છે.

આવા માહોલમાં દિવ્ય ભાસ્કરમાં પ્રકાશિત શ્રી સંજય છેલનો મજાનો ચુનાવી હ્યુમર પીરસતો લેખ સાભાર નીચે પ્રસ્તુત છે.આપને એ વાંચવો ગમશે… વિ.પ.

શ્રી સંજય છેલ ફિલ્મ લેખક, દિગ્દર્શક, ગીતકાર હોવા ઉપરાંત એક હાસ્ય અને વાર્તા લેખનમાં પણ પોતાની કલમ બખૂબી ચલાવી ચૂક્યા છે. આ લેખ પેશ કરતાં તેઓ કહે છે :

‘પેશ છે કેટલુંક મૌલિક, કેટલુંક ઉછીનું ચુનાવી હ્યુમર. ચૂંટણી પર એની અસર પડશે એવો ‘દાવો’ નથી, પણ ટુચકાઓમાં દર્દભરી ‘દલીલ’ ચોક્કસ છે.’

ચુનાવી ટુચકા, ચુનાવી જુમલા : બૂરા ન માનો ઇલેક્શન હૈ!… સંજય છેલ

મતદાન એવું સામૂહિક ગુપ્તદાન છે જે પરિણામ પછી ગુપ્ત ના રહે -છેલવાણી

ગઝલના જાણકારો કહે છે કે શેરની પહેલી પંક્તિમાં ‘દાવો’ હોય અને બીજી પંક્તિમાં ‘દલીલ’! દા.ત. કૌન ના મર જાયે ઐસી સાદગી પે અય ખુદા (દાવો) લડતે હૈં ઔર હાથ મેં તલવાર ભી નહીં! (દલીલ). ઇલેક્શન વખતે શાસકપક્ષ ચૂંટણી લડવામાં દાવો કરે અને વિપક્ષો લડીને અને પ્રજા વોટ આપીને સામી દલીલ કરે. દાવાદલીલના ‘દંગલ’માં નાગરિક પાસે મૂર્ખની જેમ હસવા સિવાય અને વિદ્વાનની જેમ ગંભીર ચહેરે વોટ આપવા સિવાય બીજો કોઈ પર્યાય નથી. પેશ છે કેટલુંક મૌલિક, કેટલુંક ઉછીનું ચુનાવી હ્યુમર. ચૂંટણી પર એની અસર પડશે એવો ‘દાવો’ નથી, પણ ટુચકાઓમાં દર્દભરી ‘દલીલ’ ચોક્કસ છે.

પત્રકાર : નેતાજી, તમારો દીકરો સરકારી નોકરી શોધતો હતો. હવે શું કરે છે?
નેતા : કાંઈ નથી કરતો.
પત્રકાર : એટલે?
નેતા : મંત્રી બની ગયો છેને?

જ્યોતિષી બોલ્યો, ‘બાળકો ભલે બહેરાં અને મૂગાં હોય, પણ તમે ‘મૂંગા’ બાળકનું નામ ‘સરકાર’ રાખજો. બહેરાનું નામ પ્રજા!

બાળક : પપ્પા, રાજકારણી એટલે શું?
પિતા : બેટા, રાજકારણી એટલે પોતાની જીભ હલાવી શકતું માનવીય મશીન!
બાળક : અને નેતા એટલે?
પિતા : નેતા એટલે ભૂતપૂર્વ રાજકારણી જેણે પોતાની જીભને હલતી રોકવાની કળા શીખી લીધી છે!

ઉમેદવાર વોટ માગવા ગયો તો એક મતદારે એને કહ્યું, ‘સોરી, હું તો વિરોધપક્ષને જ મત આપીશ, કારણ કે મારા પપ્પા પણ વિપક્ષને જ મત આપતા, મારા દાદા પણ વિપક્ષને જ મત આપતા.’
ઉમેદવારે સમજાવ્યું, ‘એમાં શું લોજિક છે? જો તમારા પપ્પા મુરઘીચોર હોત, તમારા દાદા પણ મુરઘીચોર હોત તો તમે પણ મુરઘીચોર બની જાત?’ 
મતદારે કહ્યું, ‘ના, તો હું સરકારમાં હોત!’

એક નેતાએ એના પ્રદેશની પ્રગતિ, વિકાસ, ભવિષ્યના પ્લાન વિશે લાંબું ભાષણ આપ્યું. એક કલાક સુધી ‘આવનારી પેઢી માટે મને મત આપો, આવનારી પેઢી તમારા નિર્ણય પર અટકેલી છે વગેરે કહ્યું. સભામાંથી કોઈએ ઊભા થઈને કહ્યું, ‘ઝટ પતાવો નહીં તો આવનારી પેઢી તમને સાંભળવા આવી પહોંચશે!’

એક ઉત્સાહી પત્રકારે મંત્રીને કહ્યું, ‘સાહેબ તમારા વિશે મેં ઘણું સાંભળ્યું છે.’ મંત્રીએ તરત કહ્યું, ‘સાંભળ્યું હશે, પણ પુરવાર કાંઈ નહીં કરી શકો!’

ડોક્ટર : ‘મુબારક હો નેતાજી, તમારી પત્નીએ જોડકાં બાળકોને જન્મ આપ્યો!’
નેતા : ‘શક્ય જ નથી! ફરીથી કાઉન્ટિંગ કરો. ત્રણથી ઓછા હોય જ નહીં! આમાં વિરોધીઓની ચાલ છે!’

હરિશંકર પરસાઈ  નામના વ્યંગકારે અદ્ભુત કટાક્ષો લખ્યા છે. તેમણે 1978માં એક વ્યંગકથા લખેલી : ‘એક કવિ સરકારી ઓફિસર પણ હતા. એની અંદરનો ઓફિસર જ્યારે રજા પર જાય ત્યારે એ કવિ બની જાય અને કવિ સૂઈ જાય ત્યારે ઓફિસર જાગી જાય. એકવાર પોલીસના ગોળીબારમાં 10-12 લોકો મરી ગયા. કવિની અંદરનો ઓફિસર રજા પર ઊતરી ગયો અને કવિહૃદય ઊછળી પડ્યું! સરકાર વિરુદ્ધ એક ઉગ્ર કવિતા લખી નાખી. મુખ્યમંત્રીએ કવિતા વાંચી તો ભડકી ગયા. હવે પેલા કવિની અંદરનો ઓફિસર પાછો જાગ્યો અને ડરી ગયો કે સરકારી નોકરી ચાલી જશે તો? કવિ દોડીને મુખ્યમંત્રીના પગે પડ્યો, રડતાં રડતાં માફી માગવા માંડ્યો, મુખ્યમંત્રીએ કહ્યું, ‘આ એ કવિ ન હોઈ શકે જેણે પેલી કવિતા લખેલી!’
***
ત્રણ મંત્રીઓ પાર્ટીમાં દારૂ પીને ટુન્ન થઈ ગયા. એકે કહ્યું, ‘હું આ રાજકારણથી તંગ આવી ગયો છું. આટલી મહેનત કરીએ, ભાષણો આપીએ, બદલામાં થોડાક ફાયદો લેવા જઈએ તો લોકો ગાળો આપે. હું રાજકારણ છોડવા માગું છું અને નવી જગ્યાએ જઈને પૈસા કમાવા માગું છું અને દોસ્તો, તમે પણ મારી સાથે આવો, સૌને ફાયદો થશે.’
બીજા નેતાએ પૂછ્યું, ‘ક્યાં? કયો ધંધો?’
પહેલા નેતાએ કહ્યું, ‘આફ્રિકાની જમીનમાં ખૂબ સોનું છે. જ્યાં હાથ નાખો ત્યાં સોનું પડ્યું છે. બસ આપણે ત્યાં જવાનું અને સોનું ઉઠાવી લેવાનું છે!’
ત્રીજાએ કહ્યું, ‘ના. ના. આમાં એક પ્રોબ્લેમ છે.’
‘શું પ્રોબ્લેમ છે? મફતમાં સોનું મળતું હોય તો…’ 
ત્રીજા નેતાએ કહ્યું, ‘અરે! સોનું ઉપાડવા માટે વાંકા વળવું પડશેને?

ઇન્ટરવલ
દુર્યોધન કે દલ મેં શામિલ, સત્તા કે ભૂખે પાંડવ,
ચીર દ્રૌપદી કા ઇસ યુગ મેં, ભીમ સ્વયં હી હરતા હૈ!
– ચિરંજિત (1980)

એક નેતા ચૂંટણીપ્રચારમાં એક ગામથી બીજા ગામે ભાગદોડ કરી રહ્યા હતા. એક સભા પહેલાં પત્રકારે એમને પૂછ્યું કે રાજ્યની વિકટ પરિસ્થિતિ વિશે શું કહેશો?’
નેતા તાડૂક્યો, ‘અત્યારે હેરાન ન કરો. હું ભાષણ આપવા જઈ રહ્યો છું. અત્યારે વિચારીને બોલવાનો સમય નથી.’

હિન્દી વ્યંગકાર શરદ જોષીએ છેક 1990માં લખેલું : નેતા શબ્દ બે અક્ષરોથી બને છે ‘ને’ અને ‘તા’. નેતાનો અર્થ છે નેતૃત્વ કરવાની તાકાત. એકવાર ‘નેતા’ નામમાંથી ‘તા’ અક્ષર ખોવાઈ ગયો. એ માત્ર ‘ને’ બનીને રહી ગયો. નેતા પરેશાન, કારણ કે ‘તા’ વિના એને કોઈ નેતા માને નહીં. સી.બી.આઇ., સી.આઇ.ડી., રો જેવી એજન્સીઓએ શોધ્યો પણ ‘તા’ મળ્યો જ નહીં. વિરોધીઓ મજાક કરવા માંડ્યા કે આ નેતા તો નેતા જ નથી, કારણ કે ‘તા’ નથી. નેતા દોડીને એક ઉદ્યોગપતિ પાસે ગયા અને કહ્યું તમારી પાસે ઘણી તિજોરીઓ છે અને એના પર ‘તાલા’ છે. તો ‘તાલા’માંથી ‘તા’ આપી દો. મને જરૂર છે. શેઠિયાએ કહ્યું, ‘એ વાત સાચી જે મારે ‘તા’ કરતાં ‘લા’ની વધારે જરૂર પડે. હું ‘લા’, ‘લા’ કહીને તિજોરીઓ ભરું છું. ‘દે’, ‘દે’, તો મારે કરવાની ઇચ્છા જ નથી, પણ જો મારા તાલામાંથી તમને ‘તા’ આપું તો મારી તિજોરીનું શું? ઇન્કમટેક્સવાળા મારી તિજોરી ખોલીને લૂંટી લેશે.’ નેતાએ ખૂબ મનાવ્યા પણ શેઠજી ન માન્યા. પછી નેતા હારી ગયા એટલે કોઈ એને બોલાવે નહીં, સત્તા કે માન નહીં. પછી નેતાને એક આઇડિયા આવ્યો, એમણે એમનાં ‘જૂતાં’માંથી ‘તા’ અક્ષર ચોરી લીધો. ‘ને’ સાથે જૂતાં ‘તા’ જોડીને ‘નેતા’ શબ્દ ફરીથી બનાવી લીધો હવે ફરી પ્રોપર નેતા હતા. સભા ગજવે, દાવાઓ કરે, પણ પ્રોબ્લેમ એક જ થયો કે ‘તા’ અક્ષર જૂતાંમાંથી આવે, એટલે નેતા જ્યાં જાય ત્યાં વાસ આવે અને લોકો પોતાનાં જૂતાં હાથમાં લઈને ભાગવા માંડે કે આ નેતા અમારાં જૂતાં ચોરી ન લે! પણ આશા છે કે ક્યારેક ફરીથી નેતાનો ‘તા’ ખોવાઈ જશે ત્યારે પ્રજા ‘જૂતાં’ ઉઠાવીને એમની તરફ જશે અને લોકતંત્રની રક્ષા કરશે’

વ્યંગ કે રાજકીય સેટાયરમાં સરકારોને હલાવવાની અને પ્રજાને ઢંઢોળવાની તાકાત હોય છે. ચીપ બિકાઉ ચુનાવપ્રચાર અને દારૂણ દાવાદલીલો વચ્ચે પણ નાગરિકો જાગે, બોલે, હક માગે એ આશા સાથે છેલ્લે એક લઘુકથા :

એક સ્ત્રીની કુંડળી જોઈને જ્યોતિષીએ કહ્યું, ‘મુબારક હો! તમે પ્રેગ્નન્ટ છો, પણ એમાં એક બૂરા સમાચાર છે અને બીજા સારા. બૂરા સમાચાર એ છે તમને જોડિયાં બાળકો થશે. એક બાળક મૂંગું હશે અને બીજું બાળક બહેરું!’
સ્ત્રી રડી પડી, ‘જો આ બૂરા સમાચાર હોય તો હવે સારું શું થશે?’ જ્યોતિષી બોલ્યો, ‘બાળકો ભલે બહેરાં અને મૂગાં હોય, પણ તમે ‘મૂંગા’ બાળકનું નામ ‘સરકાર’ રાખજો. બહેરાનું નામ પ્રજા! મૂંગી પ્રજા વિરોધ નહીં કરે અને બહેરી સરકાર સાંભળશે નહીં. બેઉ સુખેથી જીવશે!’ 
વ્યંગ, મૂંગી પ્રજાનો એ આક્રોશ છે, જે બહેરી સરકારોના કાનના પડદા ફાડી શકે!

એન્ડ ટાઇટલ્સ
નેતા : મેં ભલાઈ ખાતર રાજકારણ છોડ્યું છે!
પત્ની : કોની ભલાઈ?

Source

https://www.divyabhaskar.co.in/rasdhar/bhaskar-galaxy/sanjay-chhel/news/RDHR-SACH-HDLN-article-by-sanjay-chhel-gujarati-news-6042670-NOR.html

સંજય છેલ ..સંપર્ક …sanjaychhel@yahoo.co.in

ચુંટણીલક્ષી હાઈકુ રચનાઓ …વિનોદ પટેલ

હાઈકુ એ જાપાની કવિતાનો અતિ ટૂંકો ખુબ પ્રતિષ્ઠા પામેલો કાવ્ય પ્રકાર છે.
હાઈકુમાં પાંચ, સાત અને પાંચ (૫,૭,૫) અક્ષરોની અનુક્રમે ત્રણ પંક્તિઓ હોય છે.હાઈકુની આ ત્રણ પંક્તિઓ સંક્ષિપ્ત હોવા છતાં મર્મ સભર હોય છે.આ કાવ્ય પ્રકારમાં જાણે કે વિચારોના ગાગરમાં સાગર સમાવવાનો હોય છે.
ભારતની ચુંટણીના માહોલમાં મારી કેટલીક હાઈકુ રચનાઓ નીચે પ્રસ્તુત છે.

પાંચ વરસે,
મતો માગે,જીત્યા કે,
ભૂલાય બધું !

=====

ચુંટણી આવી,
પ્રચારની સુનામી,
ફસાઈ પ્રજા !

=====

નેતાઓ આવે,
મતોની ભીખ,જીત્યા,
કરી લો મજા !

=====

મન કી બાત,
નેતા પાસે સાંભળી,
હવે પ્રજાની !

=====

ચુંટણી ટાણે,
વચનો આપ્યાં,પછી,
પાળવાં કોને !

=====

ખંધા નેતાઓ
ભોળી જનતા,અને
બોદાં વચનો

વિનોદ પટેલ

સુજ્ઞ વાચક મિત્રોને ઉપરના હાઈકુ રચનાઓમાં બીજા ચુંટણીલક્ષી હાઈકુ રચનાઓ ઉમેરવા માટે સંપાદક તરફથી ઈજન છે.

1161- આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસ … પ્રસંગોચિત હાઈકુ રચનાઓ …

આજે ૮મી માર્ચ ૨૦૧૮ એટલે કે આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસ છે.

મહિલાઓના સર્વાંગી ઉત્કર્ષ માટે લોક જાગૃતિ લાવવા માટે સયુંક્ત રાષ્ટ્રસંઘ-યુનો દ્વારા સમગ્ર વિશ્વમાં ૮ મી માર્ચને આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિન તરીકે ઉજવવાનો નિર્ણય કર્યો છે.

સમગ્ર વિશ્વમાં પુરુષ અને સ્ત્રીઓની જન સંખ્યા લગભગ સરખી છે પણ એમનો સામાજિક અને આર્થિક દરજ્જો એક સરખો છે ખરો ? આ એક મહત્વના સવાલનો જવાબ મેળવવાનો હજુ બાકી છે.

શિક્ષણ,રાજકારણ, વેપાર ઉદ્યોગ,આવશ્યક સેવાઓ કે અવકાશ વિજ્ઞાન જેવાં અનેક ક્ષેત્રે મહિલાઓ પુરુષ સમોવડી બની છે એની ના નહિ પણ હજુ પણ એમના સર્વાંગી ઉત્કર્ષ માટે ઘણું કરવાનું બાકી છે એને પણ નકારી શકાય એમ નથી.

મધ્યસ્થ અને રાજ્યની સરકારોને હજુ સ્ત્રી ભ્રૂણહત્યા નિવારણ, “બેટી બચાઓ , બેટી પઢાઓ” જેવાં અભિયાન દ્વારા લોક જાગૃતિ માટેનું અભિયાન શરુ કરવું પડે એ બતાવે છે કે મહિલાઓને થતો અન્યાય હજુ દુર થયો નથી. એમના પ્રશ્નોનું નિવારણ હજુ પૂરેપૂરું થયું નથી.

નારી શક્તિને બિરદાવતા સ્વામી વિવેકાનંદના શબ્દો આ રહ્યા …

‘નારીશક્તિ એ બીજું કંઇ નહીં, પરંતુ શક્તિ સ્વરૂપે દેવીમાતાનો અવતાર છે. એકવાર આપણી પર તેની કૃપાદ્રષ્ટિ થાય તો આપણી શક્તિઓમાં અનેકગણો વધારો થઇ જશે!“

”મા ભગવતીના સાક્ષાત સ્વરૂપ સમાન નારીશક્તિનો ઉદ્ધાર કર્યા વિના તમારો ઉદ્ધાર થશે એમ જો તમે માનતા હોવ તો તમે ભૂલો છો’’

દીકરી સાથે અમિતાભ બચ્ચન

સુપર સ્ટાર અમિતાભ બચ્ચન “બીગ બી” એ એમના બ્લોગમાં દીકરીઓ વિષે બહુ સુંદર વાત લખી છે કે –

“દીકરીઓ ટેન્શન નથી આપતી, બલકે આજની દુનિયામાં એક દીકરી દસ દીકરાના બરાબર હોય છે.દીકરીઓ ખાસ હોય છે, કારણ કે તે અણમોલ હોય છે. તમે તમારી દીકરીને હંમેશાં દીકરો-બેટા કહીને બોલાવી શકો છો, પણ ક્યારેય દીકરાને બેટી કે દીકરી કહી શકતા નથી. એ જ કારણ છે કે દીકરીઓ હંમેશાં ખાસ હોય છે.”

આ દિવસે નીચેની કેટલીક પ્રસંગોચિત હાઈકુ રચનાઓ દ્વારા દેશ વિદેશમાં ઉભરતી જતી નારી શક્તિને બિરદાવી એનું ગૌરવ કરીએ.

૧.

આઠમી માર્ચ,
વિશ્વ મહિલા દિને,
અભિનંદન.

૨.

અબળા નથી,
સબળા બની આજે,
વિશ્વ નારી.

૩.

પુરુષ સમી
બની આજે આગળ,
મહિલા ધપે .

૪.

અવકાશમાં,
કલ્પના-સુનીતાઓ,
આજે ઉડતી.

૫.

પ્રગતિશીલ,
મહિલા દર્શનથી,
હૈયું હરખે

૬.

કોઈ બંધન,
નથી, નારીને હવે,
પ્રગતી પંથે.

૭

બેટી બચાઓ,
બેટી પઢાઓ મંત્ર,
બધે ફેલાઓ.

૮.

એક દીકરી,
દસ દીકરા સમી,
એને જાણીએ.

૯.

દીકરી એતો,
ઘરમાં પ્રકાશતી,
તેજ દિવડી.

૧૦.

કરો વંદના,
વિશ્વ નારી શક્તિને,
મહિલા દિને.

વિનોદ પટેલ.
૮ મી માર્ચ, ૨૦૧૮, મહિલા દિવસ

(નોધ .. વાચક મિત્રોને પ્રતિભાવ પેટીમાં મહિલા દિન નિમિત્તે એમના હાઈકુ ઉમેરવા માટે હાર્દિક નિમંત્રણ છે…. વી.પ. )

મહિલા દિનને અનુરૂપ નીચેના બે લેખો – વાચન માટે પ્રસ્તુત.

મહાત્મા ગાંધી સાથે એમની લાકડીઓ-મનુબેન ગાંધી અને આભા

૧.
મહાત્મા ગાંધીની નિકટ રહેલી આઠ મહિલાઓને ઓળખો છો?…સૌજન્ય..બીબીસી.કોમ  

૨.

મહિલા દિવસઃ શુભકામનાઓ સાથે આ પણ જોઇએ છે..સૌજન્ય-ચિત્રલેખા 

 

સૌને આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસની ખૂબ ખૂબ શુભકામનાઓ…

 

1086 – ભાઇ બહેનના પ્રેમની ઉજવણીનું પર્વ… રક્ષાબંધન

રક્ષા બંધનના પવિત્ર પર્વ નિમિત્તે જાણીતા કટાર લેખક શ્રી પરેશ વ્યાસએ લખેલ ખાસ લેખ ” ભાઇ બહેનનું પ્રેમપર્વ ” એમના આભાર સાથે આજની પોસ્ટમાં પ્રસ્તુત કરતાં આનંદ થાય છે.ગુજરાત સમાચારની રવીવારની પૂર્તિમાં પણ આ લેખ પ્રસિદ્ધ થયો છે.

શ્રી પરેશભાઈએ એમના લેખની શરૂઆત એમનાં બેન જાણીતાં લેખિકા અને કવિયત્રી શ્રીમતી યામિની ગૌરાંગ વ્યાસની રક્ષાબંધન પર્વની કવિતાની બે પંક્તિઓથી કરી છે

આ આખું કાવ્ય સચિત્ર યામિનીબેનના આભાર સાથે નીચે પ્રસ્તુત છે.આ પ્રસંગોચિત સુંદર કાવ્યમાં એક બેનનો એમના ભાઈ પ્રત્યેનો પ્રેમ સોળે કળાએ ખીલી ઉઠ્યો છે.

ભાઇ બહેનનું પ્રેમપર્વ ….. શ્રી પરેશ વ્યાસ

કુમકુમ તિલકથી વધાવું રે ભાલ પર ટપકું એક કાળું લગાડું રે ….
ગાલ પર પાંચે પકવાન આજ રાંધુ વહાલપના તાંતણાથી બાંધું રે વીરલા…
-યામિની વ્યાસ

રક્ષાબંધન. ભાઇ બહેનના પ્રેમની ઉજવણીનું પર્વ. ગુજરાતી ભાષામાં ભાઇ બહેનનાં પ્રેમની કવિતા ગોતવી હોય તો છેક ચં. ચી. મહેતાનાં ‘ઇલા કાવ્યો’ યાદ કરવા પડે. ગવાતા ગીતો યાદ કરીએ તો અવિનાશ વ્યાસનું ફિલ્મ ‘સોનબાઇની ચુંદડી’નું ગીત ‘કોણ હલાવે લીમડી ને કોણ ઝુલાવે પીપળી’ યાદ કરવું પડે.

વરસાદ, કૃષ્ણ, રાધા, છોકરો, છોકરી, ફૂલ, પર્વત, નદી કે દરિયાને વિષય લઇને કવિતાઓ કે ગઝલોનો અંબાર અપાર છે. મા, દીકરી, સુખ, દુ:ખ, જીવન, મરણનાં વિષયને પણ શરણ થાય છે આપણા કવિઓ. પણ ભાઇ બહેનનાં પ્રેમની કવિતા લખવામાં કાંઇ મઝા નથી. અથવા તો કદાચ એમ કે કવિઓ આપણી લાગણીઓને લખે છે. કદાચ અર્વાચીન યુગમાં ભાઇ બહેનનાં પ્રેમની એટલી એહમિયત નહીં રહી હોય. હિંદી ફિલ્મ્સનાં ગીતો પણ જુઓ. બહેનાને ભાઇ કી કલાઇ સે પ્યાર બાંધા હૈ અથવા તો ભૈયા મેરે રાખીકે બંધનકો નિભાના.. જૂના જમાનાના ગીતો યાદ આવે. અરિજીત સિંઘ કે શ્રેયા ઘોષાલે ભાઇ બહેનનાં પ્રેમનું ગીત કેમ ગાયું નહીં હોય? અરિજીતે આમ એક ફિલ્મમાં ગીત તો ગાયું છે પણ ફિલ્મનું નામ હતું ‘બહેન હોગી તેરી’. લો બોલો! થોડી ફિલ્મ્સ અલબત્ત આવી છે. ‘માય બ્રધર, નિખિલ’, ‘ફિઝા’ કે પછી ‘ઇકબાલ’. પણ હવે એ નામ યાદ કરવા ગૂગલનો સહારો લેવો પડે છે! આપણને આમ ભાઇ બહેનનાં સંબંધોમાં રસ નથી. ભાઇ બહેનનો પ્રેમ? ઠીક છે મારા ભાઇ. નથિંગ કૂલ અબાઉટ ઇટ. પ્રાઇમ ટાઇમ હિંદી ટીવી સિરીયલ્સમાં સામાન્ય રીતે બહેન પોતાનાં ભાઇનાં પ્રેમમાં ખલનાયિકાની ભૂમિકા અદા કરતી જોવા મળે છે. અને સમાચારમાં પણ રક્ષાબંધન કે ભાઇબીજનાં તહેવાર સિવાય ભાઇ બહેનનાં પ્રેમની ખાસ કોઇ સ્ટોરી હોતી નથી. હોય તો ય ઑનર કિલિંગ જેવી બીહડ ન્યૂઝ સ્ટોરી.

બહેને પરન્યાત કે પરધર્મી જોડે લગ્ન કર્યા અને ભાઇએ બહેન બનેવીને મારી નાંખ્યાનાં બનાવ આજે બને છે .અરે,પાકિસ્તાનથી તો ઑનર રેપનાં સમાચાર આવ્યા છે. મુલતાન શહેર નજીકનાં ગામડામાં બાર વર્ષની એક નાની છોકરી ખેતરમાં ઘાસ કાપતી હતી ત્યારે એક સોળ વર્ષનાં છોકરાએ બળાત્કાર કર્યો. ગામની પંચાયતે નક્કી કર્યું કે છોકરીનો ભાઇ જે સોળ વર્ષનો છે એણે બળાત્કારી ભાઇની બહેન પર બળાત્કાર કરવો. અને બે દિવસમાં બે બળાત્કાર થયા. ફિટકાર છે…

ભાઇ બહેનનો સંબંધ અમૂલ્ય છે. કદાચ વન ચાઇલ્ડ ફેમિલીએ આપણી અવદશા કરી છે. અથવા કદાચ એમ કે આપણા શિક્ષણ, કલા કે સાહિત્યને ભાઇ-બહેનનાં સંબંધોને પોંખવામાં ઝાઝો રસ રહ્યો નથી. પણ એક સરસ સમાચાર અફઘાનિસ્તાનથી આવ્યા છે. આ એ દેશ છે જ્યાં સ્ત્રીઓ પોતાની ઓળખાણ ગોતી રહી છે. અહીં એ કોઇની મા, પત્ની કે દીકરી છે. બસ, બીજું કાંઇ નહીં. ત્યારે ત્યાંનાં ટેલિવિઝન શૉ ‘બાગાચ-એ-સિમસિમ’ (બાળકોમાં ખૂબ લોકપ્રિય ટીવી સીરીયલ અમેરિકન ‘સિસમ સ્ટ્રીટ’ની અફઘાની આવૃત્તિ)માં બે નવા કઠપૂતળી પાત્ર રજૂ થયા છે. એક છે નાનો છોકરો ઝિરાક. દરી અને પાસ્તો ભાષામાં એનો અર્થ થાય સ્માર્ટ. બીજી એની મોટી બહેન ઝરી. ઝિરાક ભણવામાં હોંશિયાર ઝરીને માન આપે છે. એની પાસે અવનવું શીખવાની કોશિશ કરે છે. બહેન માટે પ્રેમ ઉજાગર કરવાનો નવો અભિગમ છે આ. ચાલો, કશેક કોશિશ તો થઇ રહી છે.

રક્ષાબંધનનાં દિને બહેન ભાઇનાં ઉત્કર્ષની કામના કરે છે, ભાઇ બહેનને રક્ષાનું વચન આપે છે. બન્નેનો ઉછેર સાથે થયો હોય પણ બહેન પરણીને સાસરે જાય પછી એનો પોતાનો પરિવાર. ભાઇને પોતાનો. રોજ મળવાનું થાય નહીં પણ પ્રેમ અકબંધ રહે. આમ એકબીજાનાં નિજી જીવનમાં દખલન્દાજી નહીં પણ જરૂરિયાત ટાણે પડખે અચૂક ઊભા રહેવું.

પ્રેરણાત્મક વિચારોની લેખિકા કેથરિન પલ્સિફર કહે છે કે અમે મોટા થયા ત્યારે મારા ભાઇઓ એ રીતે વર્તતા કે જાણે એમને કોઇ પડી નથી પણ મને હંમેશા ખાત્રી હતી કે એ મારું ધ્યાન રાખતા હતા અને તેઓ (મારા માટે) હતા.

— પરેશ વ્યાસ
ફેસબુક પરથી સાભાર

રક્ષાબંધન પ્રસંગોચિત મારી ત્રણ હાઈકુ રચનાઓ

બેનડી બાંધે
રાખી,ભાઈ બંધાય,
પ્રેમ દોરથી

=====

રક્ષા બંધન
ભાઈ બેન પ્રેમથી
ઉજવે પર્વ

====

રાખડીમાં છે
ભાઈનું અમરત્વ
બેનની આશ

વિનોદ પટેલ

રક્ષાબંધન પર્વ પ્રસંગે  સૌને અભિનંદન અને હાર્દિક શુભેચ્છાઓ 

( 802 )સ્વ. નિયંતિકા ચીમન પટેલને એમના જન્મ દિવસે સ્મરણાંજલિ

શ્રધાંજલિ

હ્યુસ્ટન વાસી મારા કઝીન ભાઈ(માસીના દીકરા ) અને હાસ્ય લેખક, કવી શ્રી ચીમન પટેલ”ચમન “નાં ધર્મ પત્ની સ્વર્ગ વાસી નિયંતિકાબેનનો, તારીખ ૧ લી નવેમ્બરના રોજ જન્મ દિવસ હતો. 

સ્વ. નિયંતિકા ભાભીની જન્મ જયંતીએ એમને મારી હાર્દિક સ્મરણાંજલિ

– વિનોદ પટેલ 

શ્રી ચીમનભાઈ એ આજથી ૫૦ વર્ષ અગાઉ એમની યુવાનીના દિવસોમાં  તારીખ ૨૧મે૧૯૬૫ ના રોજ તેઓ જ્યારે ભાવનગર જોબ કરતા હતા ત્યારે લખેલી એક સુંદર કાવ્ય રચના

પ્રિતનું સુખ રે!

તારું મલકંતું રૂપાળું મુખ રે!
નિત નિત એને નિરખું તોયે-
ન જોયાનું થાય મને દુઃખ રે!
તારું મલકંતું રૂપાળું મુખ રે!

પલક પલક થતી પાંપણે તું
વીંઝી રહી છે વીંઝણો હેમનો
પ્રેમના પ્રસ્વેદ પર થતી એની
અસર, સમજાવું હું કેમનો?
કામણગારી કીકીને કાંઠડે બેસી
સંતોષવી મારે હૈયાની ભૂખ રે!
તારું મલકંતું રૂપાળું મુખ રે!

સ્મિત છલકાવીને તું તો
મૂંઝવણમાં મૂકી દેતી મને
જાય દિવસ વિચારોમાં તારા ને
રાતે સોલણામાં લપેટી લેતી!
મન મંદિરમાં મૂકીશ વહેતું
પ્રિતનું ક્યારે તું સુખ રે!
તારું મલકંતું રૂપાળું મુખ રે!
************
ચીમન પટેલ ‘ચમન’ (૨૧મે૧૯૬૫-ભાવનગર)

સ્વ. નિયંતિકાબેનનાં બે સ્મૃતિ ચિત્રો 

વર્ષો અગાઉ સ્વ. નિયંતિકાબેન અમારા સાન ડિયેગો ના નિવાસ સ્થાને ચીમનભાઈ સાથે આવેલાં

ત્યારે મારી પૌત્રી સાથેની એમની એક યાદગાર તસ્વીર .  

( 773 ) અનામત અને એ અંગે કેટલાંક પ્રાસંગિક હાઈકુ

આજે દેશમાં અનામતના  લાભો મેળવવા માટે પછાત ગણાવા માટેની પડાપડી થઇ રહી છે.બધાંને અનામત જોઈએ છે. આજકાલ પાટીદારો-પટેલો પણ એ મેળવવા માટે આંદોલન ચલાવી રહ્યા છે, મોટી સભાઓ ગજાવી સંખ્યા બળનો પરચો બતાવી રહ્યા છે.બ્રાહ્મણો અને જૈનો પણ એ પગલે જવા માગે છે.

દુનિયામાં ફક્ત ભારત જ એક એવો દેશ હશે જ્યાં લોકોને પછાત રહેવામાં સુખ જણાય છે. રાજકારણીયોની ચુંટણીમાં મત મેળવવા માટેની એક રાજરમત જેવી આ અનામત પ્રથાએ દેશમાં ખોટું ઝેર ફેલાવ્યું છે.દેશ રૂપી સાપે છછુંદર ગળ્યું છે એ ગળાતું એ નથી અને મુકાતું એ નથી . અનામતના આ વણ જોઈતા બખંડ જંતર એ દેશને વેર વિખેર કરી દીધો છે.

દેશમાંથી આ અનામત પ્રથા જેમ બને એમ જલ્દી દુર થવી જ જોઈએ. શિક્ષણ ક્ષેત્રે કે બીજે જે યોગ્ય હોય ,બૌધિક રીતે સમર્થ હોય એને જ ગુણવત્તા પ્રમાણે જ લાભ અપાવો જોઈએ પછી એ કોઈ પણ જાતિનો કેમ ન હોય ! બહુ જ સીધું સાદું આ ગણિત છે એ આ એકવીસમી સદીમાં પણ આટલાં બધાં વર્ષો બાદ પણ દેશના વહીવટદારોને  સમજાતું નથી એ દેશ માટેની એક કમનશીબી છે.

અનામત વિષેના આવા મનોમંથનો – વિચારોમાંથી પ્રેરિત કેટલીક પ્રાસંગિક હાઈકુ રચનાઓ અત્રે પ્રસ્તુત છે.

અનામત અંગે કેટલાંક પ્રાસંગિક હાઈકુ

ભારતમાં જ

પછાત રહેવું એ

આશીર્વાદ છે !

========

અનામતનું

પૂછડું પકડાયું 

છૂટતું નથી !

========

પટેલો અને

બ્રાહ્મણો ઈચ્છે હવે

અનામતને !

=========

દેશમાંથી આ  

અનામતનું ભૂત

ક્યારે ભાગશે ?

========

મન કી બાત 

નેતાની સૌ સાંભળે    

પ્રજાની કોણ ?

વિનોદ પટેલ. ૮-૨૫-૨૦૧૫