1138 – નુતન વર્ષ ૨૦૧૮ નું શુભાગમન …શુભેચ્છાઓ …થોડુક ચિંતન

 

સમયનું ચક્ર અવિરત પણે સદા ફરતું જ રહે છે.સમય કોઈનો પણ મહોતાજ નથી હોતો. કોઈનો અટકાવ્યો એ અટકવાનો નથી.આપણી નજર સામેથી જ એ સમુદ્રની ભરતીની જેમ આવે છે અને અલોપ થઇ જાય છે.નવા વર્ષના પ્રારંભે લટકાવેલ  કેલેન્ડરનાં પાનાં દર મહીને બદલાતાં રહે છે . છેવટે દેશ વિદેશમાં અને પોતાના જીવનમાં પણ બની ગયેલા ઘણા અવનવા બનાવોની અનેક યાદોને પાછળ છોડીને એક વર્ષ વિદાય લઇ લે છે .ફરી પાછું એક નવા વર્ષનું કેલેન્ડર ભીત પર સ્થાન લઇ લે છે.

વિદાય લેતા વર્ષના છેલ્લા દિવસ ૩૧ મી ડીસેમ્બરની મધ્ય રાત્રીએ શરુ થતા નવા વર્ષના આગમનને દરેક દેશમાં  લોકો  હર્ષ, ઉલ્લાસ ,ઉમંગ અને ઉત્સાહથી મન ભરીને  ઉજવીને નવા વર્ષનું  સ્વાગત કરે છે . 

નવા વર્ષના પ્રારંભે બે અંગ્રેજી અવતરણો  મનન કરી જીવનમાં ઉતારવા જેવાં છે.

You did not choose your date of birth,

Nor do you know your last,

So live this gift that is your present,

Before it becomes your past.

–Linda Ellis

 

YESTERDAY  is but a dream,

And TOMORROW  is  only a vision;

But TODAY , well lived,

makes every yesterday

a dream of happiness,

And every tomorrow a vision of hope.

-Unknown

ભારતના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન માનનીય અટલ બિહારી બાજપાઈ જે એક સારા કવિ પણ છે એમનું એક હિન્દી કાવ્ય एक बरस बीत गया નીચે પ્રસ્તુત કરું છું.

एक बरस बीत गया

झुलासाता जेठ मास

शरद चांदनी उदास

सिसकी भरते सावन का

अंतर्घट रीत गया

एक बरस बीत गया

 

सीकचों मे सिमटा जग

किंतु विकल प्राण विहग

धरती से अम्बर तक

गूंज मुक्ति गीत गया

एक बरस बीत गया

 

पथ निहारते नयन

गिनते दिन पल छिन

लौट कभी आएगा

मन का जो मीत गया

एक बरस बीत गया

નવા વર્ષને એક પુસ્તકની ઉપમા આપીને રચિત મારી આ ચિત્રિત અછાંદસ રચના માણો…

To All Dear Readers of વિનોદ વિહાર

આપ સૌ મિત્રોએ ગત વર્ષ ૨૦૧૭ માં વિનોદ વિહારને જે સુંદર સહકાર આપ્યો છે એ માટે આપનો દિલી આભાર વ્યક્ત કરી નવા વર્ષ ૨૦૧૮ માં પણ એથી વધુ  સહકાર મળતો રહેશે એવી આશા સાથે આપને નવા વર્ષની અનેક શુભકામનાઓ .

આપ સૌને આ  નવું વર્ષ ૨૦૧૮ Bright,Healthy ,Successful, ,Prosperous,Peaceful,Exciting,Loving,Calm ,Positive, Beautiful and Hopeful  બને એવી મારી શુભેચ્છાઓ છે . 

વિનોદ પટેલ , સંપાદક  

चेहरे पे ख़ुशी छा जाती है आँखों में सुरूर आ जाता है

जब तुम मुझे अपना कहते हो अपने पे ग़ुरूर आ जाता है

~ साहिर लुधियानवी

 

 

( 1030 ) છોડ તારા વૉટસેપના ગ્રુપ …. કાવ્ય રચના ….હર્ષદ દવે

આજે બાળકોથી માંડી વૃદ્ધ જનો( આબાલવૃદ્ધ ) ની આંખો અને આંગળીઓ આધુનિક ટેકનોલોજીનાં પ્રસાધનો જેવાં કે મોબાઈલ ફોન,આઈ -ફોન,આઈ-પેડ,સ્માર્ટ ફોન, લેપ ટોપ વી.ના ટચ સ્ક્રીન ઉપર રમતી હોય છે. આજે ટીન એજર્સ ” સ્ક્રીન એજર્સ ” થયા છે.લોકોનો મોટા ભાગનો સમય ફેસ બુક, વૉટસેપ,ટ્વીટર જેવાં સોસીયલ મીડિયાએ ઝુંટવી લીધો છે.કુટુંબી જનો વચ્ચેની વાતચીતનો વહેવાર સાવ ઘટી ગયો છે. કુટુંબનાં લગભગ બધાં જ સભ્યો આધુનિક ઉપકરણોમાં મશગુલ હોય છે.

 આધુનિક કુટુંબનું એક દ્રશ્ય ….. 

 નવી પેઢીનો વિદ્યાર્થી અને શાળા (કાર્ટુન )

 

આવી બદલાએલી પરિસ્થિતિના અવલોકનમાંથી પ્રેરિત  કવિ શ્રી હર્ષદ દવેની એક મજાની કાવ્ય રચના “છોડ તારા વૉટસેપના ગ્રુપ”નીચે પ્રસ્તુત છે.

 ‘જીવન છે ટચસ્ક્રીનની બહાર” એવી કવિની સાચી સલાહને  માનવા માટે આજે કેટલા તૈયાર થશે એ એક મોટો પ્રશ્ન છે ! 

સાભાર – શ્રી. ઉત્તમ ગજ્જર,(ઈ-મેલમાંથી )

‘એકમેક’ ૧, ફેબ્રુઆરી -૨૦૧૭

છોડ તારા વૉટસેપના ગ્રુપ – –હર્ષદ દવે

છોડ તારા વૉટસેપના ગ્રુપ,

માણ મસ્ત મોસમનું રુપ;
કર તારા ટ્વીટરને ચુપ,
સાંભળ મીઠી કોયલના કુક.

ફેંક બધા ફેસબુકના લાઈક,
સાચુકલી વાત કરને કાંઈક!
છોડને અલ્યા ટીવીની છાલ,
નીહાળ ભીનાં ફુલોના ગાલ.

મુક હવે લેપટૉપની લપ,
કર ચાની ચુસ્કી પર ગપસપ;
બંધ કર હવે મોબાઈલની ગેમ,
વાંચ હૈયામાં છલકાતો પ્રેમ.

બસ, એટલું તું સમજી જા યાર :
‘જીવન છે ટચસ્ક્રીનની બહાર…
–હર્ષદ દવે

સાભાર –શ્રી વિપુલ દેસાઈ 

એક હાઈ ટેક જોક ( ફેસ બુક માંથી ) 

( 1026 ) વિશ્વ મહિલા દિવસ અને નારી શક્તિ ….

German poster for International Women’s Day

દર વર્ષે વિશ્વમાં માર્ચ ૮ ના દિવસનેવિશ્વ મહિલા દિવસ   InternationaI Womens Day 

તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. મહિલા જાગૃતિ અને સશક્તિકરણ  એનો મુખ્ય ઉદ્દેશ છે.

પહેલાં અબળા ગણાતી નારી હવે સબળા બની છે. દરેક દેશમાં મહિલાઓ એમના હક્કો માટે આજે જાગૃત બની છે.આપણા પુરાણોમાં નારીને નારાયણી કહી છે અને સતી તરીકે પૂજા પણ કરાય છે. જ્યાં નારીની પૂજા થાય છે ત્યાં દેવતાઓનો વાસ છે એમ કહેવાય છે.એમ છતાં પણ મહિલાઓએ વર્ષોથી ઘણો અન્યાય સહન કર્યો છે એ એક કડવી હકીકત છે.

નારીનું વ્યક્તિત્વ અજબ  છે. સ્વભાવે સ્ત્રી મલ્ટી ટાસ્કીંગ છે એટલે કે એ એક સાથે ઘણાં કામ સંભાળે છે. સ્ત્રીની આ ખાસીયતને ઉજાગર કરતું  એક મિત્રએ ઈ-મેલમાં મોકલેલ આ ચિત્ર ખુબ જ સૂચક છે.

મલ્ટીટાસ્કીંગ મહિલાનું આ ચિત્ર આજના વિશ્વ મહિલા દિવસે આજની નારીને સાદર અર્પણ છે.

ઉપરના ચિત્રથી પ્રેરિત  એક અછાંદસ રચના

ઓ નારી, તું કેટ કેટલાં સ્વરૂપે વિહરે છે !
બધાં રૂપોમાં માનું રૂપ તારું અનુપમ છે, 
નવ માસ બાળકને ઉદરમાં સાચવતી  
બાળક જન્મની પીડા સહેતી તું જનની છે
મા બોલતાં જ તને નમન થઇ જાય છે .
કેટલા બધા રોલ તું એક સાથે સંભાળે છે !
રસોઈ કરી સૌને જમાડતી તું અન્નપુર્ણા છે
ઘરને બધેથી સાફ રાખતી કામવાળી છે
બાળકને ભણાવતી આદર્શ શિક્ષિકા છે
માંદગીમાં બાળકોની સેવા કરતી નર્સ છે
ઘરની નાની મોટી તકલીફોમાં તું હેન્ડીમેંન છે !
ઘરને સાચવતી સિક્યોરીટી ઓફિસર છે
બાળકોને સલાહ આપતી સલાહકાર છે
દુઃખમાં દિલાસો આપતી કમ્ફર્ટર છે
ઘરકામમાં કદી રજા ના ભોગવતી વર્કર છે
તને માંદગીમાં પણ રજા મળતી નથી !
વિના પગારની રાત દિવસની વર્કર છે
આ બધી સેવાઓનો બદલો તને શું મળે છે?
તારી સેવાઓની સાચી કદર થાય છે ખરી ?
બાળકો પ્રત્યેનો પ્રેમ એ જ તારો પગારનો ચેક છે ,
પણ એ પ્રેમ તને હમેશાં પાછો મળે છે ખરો ?

વિશ્વ મહિલા દિવસે ગુગલએ બનાવેલું એક ખાસ ડુડલ જોવા જેવું છે.નીચેની લીંક પર ક્લિક કરી ગુગલ ચિત્ર સ્લાઈડ જોઈ શકાશે .

http://time.com/4694254/google-doodle-international-womens-day-2017/

Celebrate the women who inspire us every day. 

Happy International Womens Day

( 964 ) વિરહીની વેદના અને મૂંઝવણ ….. કાવ્ય રચના …… ચીમન પટેલ

જિંદગીના આ મેળામાં કોઈ દૈવ યોગે જ જીવન સાથી મળે છે અને સાથે આ મેળાનો આનંદ માણે છે અને કુટુંબની જવાબદારીઓ સાથે સંભાળે છે.કમનશીબે  એવા સંજોગો સર્જાય  છે કે બેમાંથી કોઈ એક સાથી વિદાય લઇ લે છે.પ્રિય પાત્રની વિદાયથી એકલો બની ગયેલ સાથી જીવનમાં એકલતા અને એક પ્રકારની મૂંઝવણ અનુભવે છે.શરીરમાં ઘર કરી ગયેલ કોઈ એક રોગની માફક દિલમાંથી યાદો પુરેપુરી જતી નથી.સમય સાથે કોઈ વાર ભૂલી જવાય પણ પાછી યાદ તાજી થઇ જાય છે.પેલા હિન્દી ગીતમાં આવે છે ને કે “જાને વાલે કભી નહિ આતે ,પર જાને વાલેકી યાદ તો જરૂર આતી હૈ !”

આજની  પોસ્ટમાં પ્રસ્તુત શ્રી ચીમનભાઈના કાવ્ય “મૂંઝવણ “માં એમનાં જીવન સાથીની વિદાયની વિરહ વેદના અને એમના દિલની મૂંઝવણ છતી થાય છે એ સમજી શકાય એમ છે.જેને રામ બાણ વાગ્યાં હોય એ જ એને બરાબર જાણી શકે !કાવ્યને અંતે તેઓ કહે છે :

સિંચી પ્રેમ જીવીત રાખ્યો તે ‘ચમન’ જીવનનો;
વેદના વળગી છે વિરહની તરફડે જીવ ભવનનો!

સ્વ.નિયંતિકાબેન સાથેની ચીમનભાઈની એક યાદગાર તસ્વીર  

હ્યુસ્ટન નિવાસી શ્રી ચીમનભાઈ પટેલ હાલ ૮૨ વર્ષની ઉંમરના છે પણ એક યુવાનની જેમ સક્રિય છે.ચીમનભાઈનો પરિચય અને એમની અન્ય સાહિત્ય રચનાઓ એમના બ્લોગ “ચમન કે ફૂલ ” ની આ લીંક  પર ક્લિક કરવાથી વાંચી શકાશે.

મૂંઝવણ ….. ચીમન પટેલ

અણસાર આંખનો થાતાં જડી વાટ મને તારી,
ભરું છું ડગ ત્યાં ખસી રહી ભૂમી પગ તળે મારી!
આવવું હતું જો અહીં તો ગઈ શું આમ ચાલી?
કીધુ કાં ન, સરકી જવું’તુ દઈ મને હાથ તાલી!

તલસાવવા ધર્યો’તો શું ભરી ગ્લાસ પ્રિતનો?
કદી હિંચકે બેસી કીધો વિચાર મુજ હિતનો?
અબોલા લઈ અલબેલી થાય પરીક્ષા શું ઘેરી?
વાયો છે વંટોળ વડીલોનો કે થયું છે કોઈ વેરી?

સમજાય ના મુજને મુખ ફેરવે કાં જોઈ તું મને?
મૂંઝાઈ રહ્યું છે મન, થઈ ગયું છે પ્રિયે શું તને?
સિંચી પ્રેમ જીવીત રાખ્યો તે ‘ચમન’ જીવનનો;
વેદના વળગી છે વિરહની તરફડે જીવ ભવનનો!

ચીમન પટેલ “ચમન “

ચીમનભાઈ નું આ કાવ્ય ગુજરાતી ભાષાના જાણીતા બ્લોગ  ” વેબ ગુર્જરી ” માં  પણ પ્રગટ થયું છે.

આજની આ પોસ્ટના સંદર્ભમાં,વિનોદ વિહારની પોસ્ટ નંબર (859 )” એકલતા જ મારે માટે સ્વર્ગ છે.” માં મુકેલ કિશોર કુમાર રચિત હિન્દી ફિલ્મના મનપસંદ હિન્દી ગીતનો ગુજરાતીમાં કરેલ નીચેના કાવ્યાનુવાદનો આસ્વાદ પણ માણો.

હિન્દી ગીતનો અનુવાદ

આંખની પલકો પર કોઈ વાર આંસુ છે ,
મારા હોઠો પર કોઈક વાતની ફરિયાદ છે,
છતાં ઓ જિંદગી તારી સાથે મને પ્યાર છે .

જગમાં આવે છે એને માટે જવાનું નક્કી છે,
દુનિયા આગમન અને ગમનની જ કથા છે,
જગમાં આવતો દરેક જણ એક મુસાફર છે,
આ મુસાફરી એ જ જિંદગીનું બીજું નામ છે,
મારા જીવનમાં પ્રકાશની મને ખુબ જરૂર છે,
પણ મારા નશીબમાં અંધકાર જ લખાયો છે.

ભાગતી જિંદગી તું જરા થોભી જા,શ્વાસ લે,
તારું દર્શન કરી તને જરા ઓળખી લઉં ,
પહેલાં કદી જોયા ના હોય એમને જોઈ લઉં,
એમના તરફ મનભરીને મારો પ્રેમ દર્શાવી લઉં ,
ઓ જિંદગી મને છોડી રખે તું ભાગી જતી ,
મને આ સમયે ,અત્યારે, તારી ખુબ જરૂર છે.

કોઈ અજાણ્યો , એક માસુમ શો ચહેરો હાલ .
મારી કલ્પનાઓ અને નજર સામે રમી રહ્યો છે,
મારા આ ખામોશ રસ્તામાં કોની ઠેસ વાગે છે ,
ઓ મૃત્યુ આ સમયે તું મને ભેટવા ના આવીશ,
મારી એકલતા જ મારે માટે એક સ્વર્ગ જ છે.

અનુવાદ- વિનોદ પટેલ,૨-૨૭-૨૦૧૬

જે હિન્દી ગીતનો અનુવાદ ઉપર છે એ હિન્દી ગીતને નીચેના વિડીયોમાં કિશોરકુમાર ના કંઠે સાંભળો અને માણો .

(486 )સ્વ.કવી રમેશ પારેખની એક દિલચસ્પ કાવ્ય રચના ……

 ઈન્ટરનેટ સફર કરતાં કરતાં ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમી , યુ.કે. ના ફેસ બુક પેજ ઉપર ઓપીનીયન મેગેઝીનના સંપાદક શ્રી વિપુલ કલ્યાણીએ પોસ્ટ કરેલ  જાણીતા કવી સ્વ. રમેશ પારેખની એક મજાની કાવ્ય રચના વાંચવામાં આવી  જે મને ખુબ ગમી ગઈ .

શ્રી કલ્યાણીના આભાર સાથે વિનોદ વિહારના વાચકો માટે આ રચના ફરી અહી પોસ્ટ કરું છું .

આ કાવ્યમાં સૌના જીવનને લાગુ પડતી ગુઢ વાત  ખુબ સહજ શબ્દોમાં કવી રમેશ પારેખે કરી છે એ સમજવા જેવી છે .

વિનોદ પટેલ

================================

નાનપણમાં બોરાં વીણવા જતા. કાતરા પણ વીણતા. કો’કની વાડીમાં ઘૂસી ચીભડાં ચોરતા. ટેટા પાડતા. બધા ભાઈબંધો પોતાનાં ખિસ્સામાંથી ઢગલી કરતા ને ભાગ પાડતા – – આ ભાગ ટીંકુનો. – આ ભાગ દીપુનો. – આ ભાગ ભનિયાનો, કનિયાનો … છેવટે એક વધારાની ઢગલી કરી કહેતા – ‘આ ભાગ ભગવાનનો !’સૌ પોતપોતાની ઢગલી ખિસ્સામાં ભરતા, ને ભગવાનની ઢગલી ત્યાં જ મૂકી રમવા દોડી જતા.ભગવાન રાતે આવે, છાનામાના ને પોતાનો ભાગ ખાઈ જાય – એમ અમે કહેતા.પછી મોટા થયા. બે હાથે ઘણું ય ભેગું કર્યું; ભાગ પાડ્યા – ઘરના, ઘરવખરીના, ગાય, ભેંસ, બકરીના. અને ભગવાનનો ભાગ જુદો કાઢ્યો ? રબીશ ! ભગવાનનો ભાગ ? ભગવાન તે વળી કઈ ચીજ છે ? સુખ, ઉમંગ, સપનાં, સગાઈ, પ્રેમ – હાથમાં ઘણું ઘણું આવ્યું … અચાનક ગઈ કાલે ભગવાન આવ્યા; કહે : લાવ, મારો ભાગ … મેં પાનખરની ડાળી જેવા મારા બે હાથ જોયા – ઉજ્જ્ડ. એકાદ સુકું તરણું યે નહીં. શેના ભાગ પાડું ભગવાન સાથે ? આંખમાં ઝળઝળિયાં આવ્યાં, તે અડધાં ઝળઝળિયાં આપ્યાં ભગવાનને. વાહ ! – કહી ભગવાન મને અડ્યા, ખભે હાથ મૂક્યો, મારી ઉજ્જ્ડતાને પંપાળી, મારા ખાલીપાને ભરી દીધો અજાણ્યા મંત્રથી. તેણે પૂછ્યું : ‘કેટલા વરસનો થયો તું’ ‘પચાસનો’ હું બોલ્યો ’અચ્છા …’ ભગવાન બોલ્યા : ‘૧૦૦ માંથી અડધાં તો તેં ખરચી નાખ્યાં … હવે લાવ મારો ભાગ !’ ને મેં બાકીનાં પચાસ વરસ ટપ્પ દઈને મૂકી દીધાં ભગવાનના હાથમાં ! ભગવાન છાનામાના રાતે એનો ભાગ ખાય. હું હવે તો ભગવાનનો ભાગ બની પડ્યો છું અહીં. જોઉં છું રાહ – કે ક્યારે રાત પડે ને ક્યારે આવે છાનામાના ભગવાન ને ક્યારે આરોગે ભાગ બનેલા મને ને ક્યારે હું ભગવાનનાં મોંમાં ઓગળતો ઓગળતો … – રમેશ પારેખ