વિનોદ વિહાર

ગુજરાતી ગદ્ય-પદ્ય સર્જનની આનંદ યાત્રા

Tag Archives: હિન્દી કાવ્ય અનુવાદ

( 1029 ) પ્રેરક હિન્દી ગીતોની મહેફિલ …વિડીયો દર્શન

અમિતાભ બચ્ચન અભિનીત હિન્દી મુવી પિંક ઘણાએ જોયું હશે. એમાં ઘણાં સારાં ગીતો છે .પરંતુ આ ફિલ્મની આખરમાં ગીતકાર તનવીર ગાઝી લિખિત ગીત જે અમિતાભ બચ્ચન ગાય છે એ ખુબ જ પ્રેરક છે.

આ હિન્દી કાવ્ય અને એનો ગુજરાતીમાં કરેલો મારો અનુવાદ નીચે પ્રસ્તુત છે.એની નીચે વિડીયોમાં પણ તમે આ ગીતને માણી શકશો.

तू खुद की खोज में निकल
तू किसलिए हताश है,
तू चल, तेरे वजूद की
समय को भी तलाश है,

जो तुझसे लिपटी बेड़ियां;
समझ ना इनको वस्त्र तू
ये बेड़िया पिघाल के;
बना ले इनको शस्त्र तू

तू खुद की खोज में निकल…

चरित्र जब पवित्र है,
तो क्यों है ये दशा तेरी?
ये पापियों को हक नहीं;
कि लें परीक्षा तेरी!

तू खुद की खोज में निकल…

जला के भष्म कर उसे;
जो क्रूरता का जाल है,
तू आरती की लौ नहीं;
तू क्रोध की मशाल है,

तू खुद की खोज में निकल…

चुनर उड़ा के ध्वज बना;
गगन भी कंपकपाएगा,
अगर तेरी चुनर गिरी;
तो एक भूकंप आएगा

तू खुद की खोज में निकल;
तू किसलिए हताश है,
तू चल; तेरे वजूद की
समय को भी तलाश है।

ગુજરાતી અનુવાદ …

ચાલ,તારી ખોજમાં નીકળી પડ

ચાલ,તારી ખોજમાં નીકળી પડ,
નિરાશા શાને ઘેરી વળી તને,
ચાલવા માંડ,સમય પણ તારા,
અસ્તિત્વને શોધી રહ્યો છે.

ચાલ,તારી ખોજમાં નીકળી પડ

જે બેડીઓથી ઘેરાયો છું તું ,
એને વસ્ત્ર માની ના લેતો,
એ બેડીઓને પીંગળાવી દઈ,
તારું હથિયાર એને બનાવી દે.

ચાલ,તારી ખોજમાં નીકળી પડ

તારું ચારિત્ર્ય જ્યારે પવિત્ર છે,
તો આવી દશામાં કેમ જીવે છે?
જે પાપી હોય છે એ લોકોને,
હક્ક નથી તારી પરીક્ષા લેવાનો

ચાલ,તારી ખોજમાં નીકળી પડ

ક્રૂરતાની જાળ ફેલાઈ છે એને ,
તું બાળીને ભસ્મ કરી દે,
આરતીની પવિત્ર જ્યોત તું નથી
પણ તું ક્રોધની એક મશાલ છે.

ચાલ,તારી ખોજમાં નીકળી પડ

તારા વસ્ત્રને ધ્વજની જેમ ફરકાવ,
જોઈ એને આકાશ પણ હાલી જશે.
તારા એ વસ્ત્રનું જો પતન થશે તો,
ધરતીકંપથી ધરા ધણધણી ઉઠશે.

ચાલ,તારી ખોજમાં નીકળી પડ,
નિરાશા શાને ઘેરી વળી તને,
ચાલવા માંડ,સમય પણ તારા,
અસ્તિત્વને શોધી રહ્યો છે.

હવે આ ગીતને અમિતાભ બચ્ચનના સ્વરે ગવાતું સાંભળો.

Movie: Pink – 2016 | Lyricist: Tanveer Ghazi |
Music Director: Shantanu Moitra | Singer: Amitabh Bachchan

तू खुद की खोज में निकल
ચાલ,તારી ખોજમાં નીકળી પડ

અમિતાભ બચ્ચનના પિતાશ્રી અને હિન્દી સાહિત્યના પ્રખર કવિ સ્વ.હરિવંશ રાય બચ્ચનની બહુ જ જાણીતી હિન્દી કવિતા , કોશિશ કરને વાલોકી કભી હાર નહિ હોતી, પણ ઘણી પ્રેરક છે.આ ગીતને પણ અમિતાભ બચ્ચનના કંઠે નીચેના વિડીયોમાં માણો .

Koshish karne walo ki kabhi haar nahi hoti

અગાઉ આ હિન્દી કાવ્યનો કરેલો ગુજરાતી અનુવાદ નીચેની પોસ્ટમાં વાંચી શકાશે.

કોશિશ કરનારાઓની કદાપી હાર થતી નથી (કાવ્યાનુવાદ )

હિન્દી શાયરીના નીચેના બે વિડીયો પણ જે મને ગમ્યા એને પણ માણો.

Very motivational shayari

Zindagi Ek Pal Hai…
Narrated By: Syed Jassim Ali.

( 691) એક હિન્દી કાવ્ય-અનુવાદ સાથે / શ્રી ગણેશના પેન સ્કેચ ….

શ્રી સુરેશભાઈ જાનીએ એમના ઈ-મેલમાં મૂળ અમદાવાદ ના વતની પણ કેનેડા વાસી એમના એક મિત્ર તરફથી એમને ઈ-મેલમાં પ્રાપ્ત એક હિન્દી કાવ્ય મને વાંચવા મોકલ્યું હતું.

મને એ કાવ્ય ગમી જતાં એનો ગુજરાતીમાં અનુવાદ કરી આ હિન્દી કાવ્ય પછી નીચે મુકેલ છે. 

खवाहिश  नही  मुझे  मशहुर  होने  की।
 आप  मुझे  पहचानते  हो  बस  इतना  ही  काफी  है।
 अच्छे  ने  अच्छा  और  बुरे  ने  बुरा  जाना  मुझे।
 क्यों  की  जीसकी  जीतनी  जरुरत  थी  उसने  उतना  ही  पहचाना  मुझे।
 ज़िन्दगी  का  फ़लसफ़ा  भी  कितना  अजीब  है,
 शामें  कटती  नहीं,  और  साल  गुज़रते  चले  जा  रहे  हैं….!!
 एक  अजीब  सी  दौड़  है  ये  ज़िन्दगी,
 जीत  जाओ  तो  कई  अपने  पीछे  छूट  जाते  हैं,
 और  हार  जाओ  तो  अपने  ही  पीछे  छोड़  जाते  हैं। 

–Rishi Kumar

https://sunnymca.wordpress.com/2014/08/21

જિંદગીની ફલશ્રુતિ

નથી મને કોઈ એવા અભરખા મશહુર થવાના

મને તમે ઓળખો છો બસ એટલુ જ પુરતું છે

સારા લોકોએ સારા અને બુરાઓએ બુરા તરીકે મને જાણ્યો

કારણ,જેને જેટલી જરૂર હતી એટલો લોકોએ મને ઓળખ્યો

આ જિંદગીની ફલશ્રુતિ પણ કેટલી વિચિત્ર ચીજ છે

સાંજ કપાતી નથી અને વરસો તો વહેતાં જ જાય છે!

એક અજબ ગજબની દોડ જેવી છે આ જિંદગી

જો તમે જીત્યા તો સ્વજનો તમારી પાછળ રહી જાય છે

જો હાર્યા તો એ તમારા તમને છોડી આગળ દોડી જાય છે. 

હિન્દી કાવ્યનો અનુવાદ… વિનોદ પટેલ 

આ કાવ્ય સાથે સુરેશભાઈએ એમના આ મિત્ર જ્યારે કેનેડા આવ્યા હતા ત્યારે એમને પ્રથમ દિવસે જ જે રસસ્પદ અનુભવ થયો હતો એને આધારિત એક સત્ય કથા લખી એમના બ્લોગ સૂર સાધનામાં પોસ્ટ કરી હતી એની લીંક પણ મને વાંચવા મોકલી હતી .

આ રસિક સત્ય કથા નીચેની લીંક ઉપર ક્લિક કરીને વાચો.

ચાલુ દિવસની સવાર ..કેનેડામાં …સુરેશ જાની 

============================

શ્રી ગણેશજીના પેન સ્કેચ 

કડીની સર્વ વિદ્યાલય હાઈસ્કુલમાં અભ્યાસ કરતો હતો ત્યારે મને સંગીત અને ચિત્ર કલાનો શોખ હતો. કલા શિક્ષક સ્વ.રતિભાઈ ગામીના માર્ગ દર્શન હેઠળ ડ્રોઈંગની પરીક્ષાઓ પાસ કરી હતી.છાત્રાલયના રૂમ મિત્રોને સામે બેસાડી પેન્સિલ સ્કેચ ઘણા કરેલા .સંગીતમાં ફ્લુટ અને હાર્મોનિયમ વગાડી જાણતો તથા છાત્રોને અંધ સંગીત શિક્ષક શ્રી ચતુરભાઈ પટેલ સાથે સાંજની પ્રાર્થના ગાતો અને ગવડાવતો હતો એની યાદ તાજી થાય છે.

એ પછી તો આજે ૬૦-૬૫ વર્ષ પસાર થઇ ગયાં છે.આજે સાહિત્યનો જે શોખ એ વખતે પણ હતો એ ચાલુ રહ્યો અને ચિત્ર કળા અને સંગીત ભુલાતાં ગયાં.સંગીત ખાસ કરી શાસ્ત્રીય સંગીત સાંભળવાનું હજુ ગમે ખરું..

ઘણાં વરસો પછી કોણ જાણે કેમ અંદર સુસુપ્ત પડેલો ચિત્ર કલાનો શોખ એકાએક જાગ્રત થયો અને બ્લેક માર્કર પેનથી નીચેનાં શ્રી ગણેશનાં ચિત્રો બનાવી દીધાં ! કેવાં લાગ્યાં !     –વિ .પ. 



( 663 ) કોશિશ કરનારાઓની કદાપી હાર થતી નથી ….( કાવ્યાનુવાદ )..

સુપર સ્ટાર પદ્મ વિભૂષણ અમિતાભ બચ્ચનના પિતા અને હિન્દી સાહિત્યમાં

“મધુશાલા” જેવી અમર કૃતિઓથી ખુબ જાણીતા કવી હરિવંશરાય બચ્ચન–

 Harivansh Rai Bachchan ની એક કવિતા कोशिश करने वालों की

कभी हार नहीं होती। નેટ ભ્રમણમાં મારા વાંચવામાં આવી જે મને ખુબ ગમી .

આ કવિતા ખુબ જ પ્રેરક હોઈ વાચકોના આસ્વાદ માટે  મૂળ હિન્દી કાવ્ય અને

એનો મારો ગુજરાતીમાં કરેલ અનુવાદ આજની પોસ્ટમાં પ્રસ્તુત કરેલ છે .

પ્રથમ ,કવી હરિવંશરાય બચ્ચનની મૂળ હિન્દી કવિતા આ છે.

koshish karnewalo ki kabhi haar nahi hoti 

कोशिश करने वालों की कभी हार नहीं होती।

 

लहरों से डर कर नौका पार नहीं होती,

कोशिश करने वालों की कभी हार नहीं होती।

  

नन्हीं चींटी जब दाना लेकर चलती है,

चढ़ती दीवारों पर, सौ बार फिसलती है।

मन का विश्वास रगों में साहस भरता है,

चढ़कर गिरना, गिरकर चढ़ना न अखरता है।

आख़िर उसकी मेहनत बेकार नहीं होती,

कोशिश करने वालों की कभी हार नहीं होती।

 

डुबकियां सिंधु में गोताखोर लगाता है,

जा जा कर खाली हाथ लौटकर आता है।

मिलते नहीं सहज ही मोती गहरे पानी में,

बढ़ता दुगना उत्साह इसी हैरानी में।

मुट्ठी उसकी खाली हर बार नहीं होती,

कोशिश करने वालों की कभी हार नहीं होती।

 

असफलता एक चुनौती है, इसे स्वीकार करो,

क्या कमी रह गई, देखो और सुधार करो।

जब तक न सफल हो, नींद चैन को त्यागो तुम,

संघर्ष का मैदान छोड़ कर मत भागो तुम।

कुछ किये बिना ही जय जय कार नहीं होती,

कोशिश करने वालों की कभी हार नहीं होती।

हरिवंशराय बच्चन

આ કાવ્યનો મારો ગુજરાતમાં કરેલ અનુવાદ આ છે :

 

કોશિશ કરનારાઓની કદાપી હાર થતી નથી

 

મોજાંઓથી ડરનારાઓની નૌકા પાર થતી નથી ,

કોશિશ કરનારાઓની કદાપી હાર થતી નથી.

 

મુખમાં દાણો પકડી એક કીડી જ્યારે ચાલે છે,

દીવાલ ઉપર ચઢતાં સો વાર પડી જાય છે,

સફળ થવાનો એના મનનો અડગ વિશ્વાસ,  

એની નસોને સાહસ કરવા પ્રેરતો હોય છે ,

ચઢવાનું કે પડવાનું એને અસર કરતું નથી,

કીડીની એ મહેનત અંતે બેકાર જતી નથી,

કોશિશ કરનારાઓની કદાપી હાર થતી નથી.

 

મરજીવો સમુદ્રમાં મોતી લેવા ડૂબકીઓ મારે છે,

અંદર જઈ જઈને ખાલી હાથે પાછો આવે છે,

ઊંડા પાણીમાં મોતી મળવાં કંઈ સહેલાં નથી,

ઉત્સાહ બેવડાય છે મરજીવાનો મુશીબતોથી ,

હર વખત કઇ એની મુઠ્ઠી ખાલી નથી રહેતી,

કોશિશ કરનારાઓની કદાપી હાર થતી નથી.

 

અસફળતા એક પડકાર છે એનો સ્વીકાર કરો,

ખામીઓ રહી હોય એ જોઇને એમાં સુધાર કરો,

સફળતા ના મળે ત્યાં લગી ઊંઘ કે ચેન છોડો ,

સંઘર્ષનું મેદાન છોડી તમે કદી ના ભાગો ,

પ્રયત્ન વિના જય જયકાર કોઈનો થતો નથી,

કોશિશ કરનારાઓની કદાપી હાર થતી નથી.

-કવી હરિવંશરાય બચ્ચન  … અનુવાદ- વિનોદ પટેલ

 

કવી હરિવંશરાયની આ પ્રેરક હિન્દી કવિતા એમના પુત્ર અમિતાભ બચ્ચનના મુખે આ વિડીયોમાં માણો.

Inspirational Video | PERSEVERE -Koshish Karne Walo Ki Haar Nahi Hoti- Amitabh Bachchan

 

હરિવંશરાય બચ્ચનની  આ હિન્દી કવિતાએ આપણા આદ્ય કવી દલપતરામની બહુ જાણીતી કવિતા “કરતાં જાળ કરોળિયો” ની યાદ તાજી કરાવી દીધી . એમની કવિતા પણ અહીં પ્રસ્તુત છે.

કરતાં જાળ કરોળિયો, ભોંય પડી પછડાય
વણ તૂટેલે તાંતણે, ઉપર ચડવા જાય

મેનત તેણે શરૂ કરી, ઉપર ચડવા માટ,
પણ પાછો હેઠો પડયો, ફાવ્યો નહિ કો ઘાટ.

એ રીતે મંડી રહ્યો, ફરી ફરી બે-ત્રણ વાર
પણ તેમાં નહિ ફાવતા, ફરી થયો તૈયાર

હિંમત રાખી હોંશથી, ભીડયો છઠ્ઠી વાર,
ધીરજથી જાળે જઈ, પોંચ્યો તે નિર્ધાર

ફરી ફરીને ખંતથી, યત્ન કર્યો નહિ હોત
ચગદાઈ પગ તળે, મરી જાત વણમોત

એ રીતે જો માણસો, રાખી મનમાં ખંત
આળસ તજી, મેનત કરે પામે લાભ અનંત.

કવિ દલપતરામ